Devlet 3,90 dolara aldığı hayvanları besiciye 6 dolara satıyor

Tarım ve Orman Bakanlığı bu yıl 600 bin baş besilik sığır ithalatının planlandığını açıklamıştı. İthalatı sadece Et ve Süt Kurumu yapıyor. İthalat için besicilerden talepler alındı ve ilk hayvanlar Uruguay’dan yola çıktı. Uruguay’dan kilosu 3,90 dolardan alınan besi danalarının kilosu üreticiye yaklaşık 6 dolardan satılacak.

Et ve Süt Kurumu yetkililerinden aldığımız bilgilere göre Uruguay’dan ilk gemiye yüklenen besilik danaların kilosu 3,90 dolardan satın alındı. Bugünkü kur(31,33 lira) ile 122 lira 187 kuruşa denk geliyor. Besilik danalar, döner sermaye ve gümrük masrafları dahil üreticiye kilosu 187 liradan satılacak. Bugünkü kur ile 5,96 dolar, yani yaklaşık 6 dolar.

Et ve Süt Kurumu yetkilileri, içerde besilik dana fiyatının kilo başına 220 lira olduğunu belirterek bu ithalatın regülasyon amacıyla yapıldığını makul olan fiyatın 200-210 lira olduğunu hatırlattı. Yetkililer, Brezilya’dan alınacak besilik danaların fiyatının ise kilo başına 3,78 dolar olduğunu ifade etti.

Bakanlık ithalat geliri ile hayvancılığı geliştirecek

Et ve Süt Kurumu yetkilileri, ithal besi danası ile yerli besi danası arasında ciddi fiyat farkı olmasına rağmen etin aynı fiyata satıldığına dikkat çekerek bu ithalatla yapılmak istenen amacı şöyle ifade etti: “Bildiğiniz gibi ithalata dayalı üretim cazibeli olduğu sürece talep artar ve iç üretime baskı yapar. Oradan bakmak yerine iç piyasadaki besilik ne kadardır ve içerden mal bağlayan ile ithal tedarik eden arasındaki fark nedir ve bu durum sürdürülebilir mi? Yani içerden kilosunu 220 liradan alıp besleyen ile dışarıdan 130-140 liraya alıp besleyen günün sonunda aynı fiyata satıyordu. Bu durum ithalat talebini arttırdığı gibi içerde de daralmaya neden oldu. Bugün besilik dana açığının arkasındaki en büyük nedenlerden biri de maalesef bu durumdur. Bakanlık bu yüzden yani regülasyon amacıyla bize bu görevi vermiştir. Amaç farkı kapatıp bu ticaretin sağladığı gelir ile hayvancılığı geliştirmektir.”

İthalattan gelen para ile ailelere gebe düve verilmeli

Et ve Süt Kurumu’nun ithalattan elde ettiği gelir ile kırsalda yaşayan ve hali hazırda geçimini hayvancılık ile sağlayan, altyapısı uygun olan ailelere bir yıl sonra kesimlik dana karşılığında 10 baş gebe düve vermesi gerektiğini belirten ESK Yetkilileri, hayvancılığın gelişmesi ve sürünün ihtiyaç nispetinde optimize edilmesi gerektiğine dikkat çekiyor.

Besicilere göre et fiyatını ESK yükseltiyor

Besiciler, kendilerinin geçen yıl Brezilya’dan kilosu 3,60 dolara, Uruguay’dan 3,90 dolara besilik dana aldıklarını ve devletten daha ucuza temin ettiklerini belirterek kırmızı et fiyatını Bakanlığın ve ithalatı yapan Et ve Süt Kurumu’nun yanlış politikaları sonucunda arttığını iddia ediyor.

Kendilerinin 3,60 ile 3,90’a dolara aldığı besilik danaları Et ve Süt Kurumu’nun besicilere 6 dolara sattığını belirten besiciler, bunun da kırmızı et fiyatlarını artıracağını söylüyor.

İşletmelerde yeterli hayvan yok

Türkiye’nin 30 bin baş kapasiteli en büyük besi işletmelerinden birine sahip olan Mehmet Şahbaz, telefonla görüşmemizde devletin bu ticarette başarılı olamayacağını belirterek yapılan ithalatı ve kırmızı et fiyatları ile ilgili şu değerlendirmeyi yaptı: “ Bugün satın alınan besi danasını aslında biz 10 ay vade ile almış oluyoruz. Çünkü aldığımız hayvanı 10 ay besliyoruz. Yani aylık yüzde 4 faiz dediğiniz zaman yüzde 40 ile almış oluyoruz. Diyelim ki kilosunu 300 liraya alıyorsan yüzde 40 ilave ettiğinde aslında 420 liradan almış oluyoruz. O zaman da en az 500 liraya satarsan para kazanabilirsin. En önemli sorunumuz söylendiğinin aksine işletmelerde hayvan yok. Tarım ve Orman Bakanımız İbrahim Yumaklı Adana’ya geldiğinde kendisine söylemiştim. Besi danası yok. Mal bulamıyoruz. İşletmelere baksınlar, 100 başlık bir işletmede kaç hayvan var? Benim 30 bin baş kapasitem var bana verilen hayvan 1700 tane. Ben kendim ithalat yapamıyorum. İçerde mal yok. Sonra fiyatı fırsatçılar artırıyor deniliyor. Kimse bu fırsatçılar tek tek açıklansın, cezası verilsin. Şu anda gelen gemide 11 bin baş hayvan var sonra ne zaman gelecek henüz belli değil.

Etin kilosu kaç lira olmalı?

Et ve ekmek fiyatından başka hiçbir ürün fiyatının konuşulmadığını da belirten Şahbaz: “Fiyatı en çok konuşulan et ve ekmek. Ben artık televizyon bile izlemiyorum. Televizyonda et haberi görünce kanal değiştiriyorum çünkü sanki başka hiçbir şeyin fiyatı artmıyormuş gibi sürekli et ve ekmek fiyatı konuşuluyor. O zaman ben bakanlık yetkililerine soruyorum kırmızı etin fiyatı kaç lira olması lazım? Etin maliyeti ne, fiyatı ne olmalı? bunu açıklasınlar. Biri bunu açıklasın. Sayın Bakan’a da soruyoruz ama kimse açıklamıyor. Bugün 1 kilo kuru kayısı 450 lira, 1 kilo baklava 1000 lira. Ama herkes et pahalı diyor neye göre pahalı? “yorumunu yaptı.

Ette fiyat tartışması sürecek

Ramazan öncesi kırmızı et fiyatı yine çok tartışılıyor. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı kırmızı et fiyatının üretimden, maliyet veya hayvan sayısından kaynaklanmadığını fırsatçılık yapanların artırdığını söylerken besiciler tam tersini söylüyor. Et ve Süt Kurumu’nun ithal edeceği besilik danaların ilk gemisi yola çıktı. Besiciler Et ve Süt Kurumu’nun pahalıya ithal ettiğini iddia ediyor. Görünen o ki, kırmızı et fiyatları daha çok konuşulacak. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın ithalattan kazanacağı para ile hayvancılığı geliştirme fikri ise ithalatın daha yıllarca devam edeceğini gösteriyor. Oysa 2010 yılından beri aralıksız devam eden ithalat fiyatları düşürmedi daha da artırdı. Bu nedenle Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın 26 Şubat Pazartesi günü açıkladığı 5 yıllık “Hayvancılığın Yol Haritası” ithalatla gölgelenmesin dedim. Ama daha 5 gün geçmeden gölgelendi bile.