Fındık kavgasının faturasını Hazine ödeyecek

Hükümet-Fiskobirlik kavgasının faturası devlete
Fındık alımından doğacak görev zararını Hazine ödeyecek

Ali Ekber YILDIRIM

İZMİR- Türkiye’nin gündemini iki yıldan fazla meşgul eden, on binlerce fındık üreticisinin sokaklara dökülmesine neden olan Hükümet ile Fiskobirlik arasındaki kavganın faturasını devlet hazinesi ödeyecek.
Bakanlar Kurulu tarafından kabul edilen ve Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün imzalamasından sonra 13 Kasım 2007 tarihli Resmi Gazete’ de yayınlanan kararname ile fındık alımından ve fındığın yağlığa ayrılmasından doğacak zararın Hazine tarafından karşılanmasına karar verildi.
Kararname ile Fiskobirlik depolarındaki eski yıllara ait 76 bin ton kabuklu fındık Toprak Mahsulleri Ofisi(TMO)’ne satıldı. Kararname ayrıca, yağlığa ayrılacak fındık için TMO’ya tam yetki verdi.
Bu kararname ile 2000 yılında çıkarılan ve Hazine’ nin görev zararına uğramasını önleyen Tarım Satış Kooperatifleri Birlikleri Yasası’ da delinmiş oldu. Hükümet ile Fiskobirlik arasındaki kavgadan önce olduğu gibi arz fazlası fındığın alımından ve yağlığa ayrılmasından doğacak zarar Hazine’ ye görev zararı olarak yazılacak. Değişen sadece fındık alımı ile görevlendirilen kurum oldu. Daha önce bu görevi Fiskobirlik yerine getirirken, 2006’da Fiskobirlik’e kredi vermeyen AKP Hükümeti, fındık alımı ile TMO’yu görevlendirdi.

TMO tek patron oldu

TMO Genel Müdürü İsmail Kemaloğlu, Hükümetin kendilerine güvendiğini ve geniş yetkiler verdiğini belirterek DÜNYA’ ya şu bilgileri verdi: “Hükümetimiz aynı zamanda sektöre “fındığın tek patronu TMO’dur. Herkes buna göre hesabını yapsın” mesajını verdi. Şimdi herkes bizim nasıl hareket edeceğimizi merak ediyor. Her şeyden önce, Türkiye için fındığın önemini çok iyi biliyoruz. Elimizdeki fındığı ülke yararında en iyi şekilde değerlendirmek için çalışıyoruz. Ben TMO’da 15 kişilik bir özel tim oluşturdum. Bu arkadaşlarımız gece gündüz fındık konusunda çalışıyorlar. Fiskobirlik’ten aldığımız fındık ile birlikte bugün (14 Kasım) itibariyle 316 bin ton kabuklu fındık stoğumuz var. Bu fındığı iç piyasada veya dışarıda alternatif pazarlarda en iyi şekilde değerlendirmek için çalışıyoruz. Kimse bizden piyasaya ucuz fındık vermemizi beklemesin. Kimse bizden hemen yarın bu fındığı yağlığa ayırmamızı da beklemesin. Hükümetimiz bize güvendi. Fındık konusunda geniş yetkiler verdi. Bu yetkiyi ülke yararına değerlendireceğiz.”

Fındık stoğu 316 bin ton

Hükümetin bu kararname ile sektöre gerekirse görev zararını göze aldığı mesajını da verdiğini hatırlatan Kemaloğlu, “Depomuzdaki 316 bin ton fındığı, alım fiyatı ile çarparak ‘Hazine’ ye şu kadar görev zararı doğacak’ diye düşünmenin çok yanlış olacağını söyledi. Fiskobirlik’ten aldıkları 2005 ve 2006 ürünü fındığın da çok kaliteli ve satılabilir özelliklere sahip olduğunu vurgulayan Kemaloğlu, “fındığı yağlığa ayırmak en son düşünebileceğimiz bir operasyondur. Ama, piyasada arz fazlası yaratarak fiyatı da düşürmeyeceğiz. Hükümetin verdiği yetki bize çok ciddi bir esneklik sağladı. Bu doğrultuda elimizdeki fındığı en iyi şekilde değerlendireceğiz.” dedi.

Fındığı hemen yağlığa ayırmayacağız

Fındıktan doğacak görev zararının şimdiden hesaplamanın çok zor olduğunu anlatan Kemaloğlu: “Fiskobirlik’ten aldığımız fındık için doğacak 150- 200 milyon YTL’ lik bir görev zararı olacak. Fakat, TMO’nun deposundaki fındıktan şu kadar zarar doğacak diye bir şey söylemek doğru olmaz. Çünkü biz bu fındığı satmak ve değerlendirmek istiyoruz. Bu nedenle her türlü senaryoyu değerlendiriyoruz” diye konuştu.

Fiskobirlik fındığı sattı ama kurtulmadı

Kararname ile deposundaki 2005 ve 2006 yılına ait 76 bin ton fındığı TMO’ya satan Fiskobirlik banka borçlarını ve üretici borçlarını ödeyecek. Ancak, satılan fındığın parası Fiskobirlik borçlarını karşılamaya yetmiyor. Bu nedenle Fiskobirlik borç ödemek için gayrimenkul satacak.

Fiskobirlik Yönetim Kurulu Başkanı Yaşar Pamuk, üreticiye ve bankalara 280 milyon YTL borçları olduğunu belirterek DÜNYA’ya şu bilgileri verdi: “TMO’ya 76 bin ton kabuklu fındığın TMO’ya satışını pazartesi günü tamamladık. Halkbank ve Şeker Bank’a olan 75 milyon YTL borcumuzu ödedik. Üreticiye de 15 milyon YTL ödeme yapıyoruz. Fiskobirlik olarak bizim toplam borcumuz 280 milyon YTL’ ydi. Bunun 200 trilyonu bankalara, 80 trilyonu da üreticiye. Bankaların borcunu tamamen ödemiş oluyoruz. Üreticiye ise 30 trilyon borcumuz kalacak. Bunu da gayri menkullerimizi, alışveriş merkezlerimizi satarak ödeyeceğiz.
Kararnamenin çıkarılması sürecinde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın çok sıcak bir tavır sergilediğini belirten Yaşar Pamuk: “Ankara’da 30 Ekim’de Sayın Başbakan bizimle aynı gün içerisinde 5 kez görüştü. Kendisine fındıktaki gerçek durumu hiç eğilip bükülmeden anlattık. Kendileri bu gerçekleri gördü ve 24 saat içinde kararnameyi çıkarttı. Bu kararname ile üretici, Fiskobirlik ve TMO rahatladı. Keşke iki yıl önce o olumsuzluklar yaşanmasaydı ve TMO, hiç masrafa girmeseydi. Bu görev Fiskobirlik’e verilseydi. Ama, her şey geçmişte kaldı. Sektör rahatladı” diye konuştu.
Fındık komisyoncusu Osman Çakmak ise, kararname ile elinde fındığı olan stokçuların avantajlı konuma geçeceğini söyledi. Çakmak, TMO, fındık satmadığı zaman stokçuların fındık satacağını ve para kazanacağını ifade etti.
Ordu eski Ziraat Odası Başkanı Onur Şahin ise, geçmişte Bakanlar Kurulu’nda bile tartışmalara neden olan yağlık kararnamelerini hatırlatarak, bu yetkinin TMO’ya verilmesine dikkat çekti. Şahin, “Samanında Fiskobirlik’e 200 milyon YTL verilseydi bunların hiçbiri yaşanmayacak ve ülke fındık ihracatı da düşmeyecekti” görüşünü dile getirdi. [15 Kasım .2007 Dünya Gazetesi]