Bu haberde ele alınan konular hakkında hızlı bir genel bakış.
Verilerle süt sektörü
Uluslararası Sütçülük Federasyonu’nun (IDF) aldığı kararla 1956 yılından bu yana tam 60 yıldır 21 Mayıs, “Dünya Süt Günü” olarak kutlanıyor. Türkiye’de çiğ süt üreticileri açısından kutlanacak bir durum yok.
Dünya Süt Günü’nde verilerle sektördeki genel durum şöyle:
Türkiye’nin çiğ süt üretimi 2015 yılında 18 milyon 655 bin ton olarak gerçekleşti. Bunun 8.9 milyon tonu sanayide değerlendiriliyor.
Yağlı süt tozu üretimi 2015’te 46 bin 350 ton, yağsız süt tozu üretimi ise 66 bin 158 ton.
Türkiye’de 44 süt tozu işletmesinden 26’sı faal olarak çalışıyor.
Tereyağı üretimi yaklaşık 52 bin ton, Peynir üretimi 637 bin 642 ton, yoğurt üretimi 1 milyon 123 bin ton.
Süt üretiminin yüzde 90.8`i inek sütü, yüzde 6.3`ü koyun sütü, yüzde 2.6`sını keçi sütü ve binde 3`ü ise manda sütünden oluşuyor.
Türkiye’de kişi başına içme sütü tüketimi yıllık 24 litre. Avrupa,Amerika,Kanada,Avustralya gibi bir çok ülkede tüketim kişi başına yıllık 100 litrenin üzerinde.
Süt yerine peynir tüketiliyor
Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırmasına göre,Türkiye’de haftada 1-2 kez süt tüketenlerin oranı yüzde 20 civarında.Her gün süt tüketenlerin oranı yüzde 56, yoğurt, ayran, kefir vb. süt ürünlerini tüketenlerin oranı yüzde 55, peynir tüketenlerin oranı yüzde 76.
İnekler kesiliyor
Uygulanan yanlış politikalar sonucu, Türkiye bir yandan damızlık hayvan ithal ederek yeni süt çiftlikleri kuruyor.Bir yandan çiğ süt para etmediği için süt veren inekler kesiliyor.
Çiğ süt fiyatı Ulusal Süt Konseyi tarafından belirleniyor.Yaklaşık 2 yıldır, girdi maliyetlerindeki yüksek artışa rağmen çiğ sütün fiyatı artmadığı gibi bir miktar geriledi.
Ulusal Süt Konseyi’nin 1 Haziran 2014’ten bu yana litresi 1 lira 15 kuruş olarak belirlenen referans fiyatın altında süt alınıyor.
Çiğ süt 1 liranın altında
Et ve Süt Kurumu ile üretici örgütleri arasında yapılan anlaşma ile piyasada arz fazlası süt alınarak süt tozuna dönüştürülüyor.Bu müdahale ile referans fiyat korunmaya çalışılıyor. Fakat, bir çok bölgede üretici çiğ sütün litresini 1 liranın altında satmak zorunda kalıyor.
Et ve Süt Kurumu verilerine göre, Türkiye geneli çiğ sütün litre fiyatı 2014’te ortalama 1 lira 1 kuruş, 2015’te 1 lira 7 kuruş olurken 2016’da 1 liranın altına düştü. Türkiye’de üretilen 18.6 milyon ton çiğ sütün sadece 8.5 milyon tonu destekleme kapsamında
Market fiyatları yüksek
Markette pastörize inek sütünün litresi ortalama 3.5 lira.
Keçi sütü(uzun ömürlü-UHT) litresi ortalama 8 lira 6 kuruş.
Kaşar peynirin kilosu ortalama 23.5 lira.
Beyaz peynirin kilo fiyatı ortalama 15 lira 84 kuruş
Kaymaklı yoğurdun kilosu ortalama 4 lira 8 kuruş
Kaymaksız yoğurtun kilosu ortalama 4 lira 79 kuruş
Tereyağının kilosu ortalama 27 lira 22 kuruş
İhracat ithalattan fazla
Dış ticaret verileri değerlendirildiğinde Türkiye’nin süt ürünleri ihracatı,ithalatından daha fazla. 2015 verilerine göre, süt ürünleri ithalatı 37 bin 498 ton karşılığı 136 milyon 360 bin dolar olurken, ihracat ise 116 bin 638 ton ihracat karşılığında 274 milyon 144 bin dolar döviz girdisi sağlandı.
Bu haber ile ilgili yapılan yorumlar