Et ve sütte “Hazine” engeli aşılamıyor

Tüm Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği (TÜSEDAD) çiğ sütte yaşanan krizi çözmek için çabalarını sürdürüyor. TÜSEDAD Yönetim Kurulu, Tarım ve Orman Bakanlığı üst düzey yöneticileri ile görüştü. Görüşmede özellikle çiğ sütte yaşanan sorunlar ve alınması gereken önlemler görüşüldü. Tarım ve Orman Bakanlığı yöneticileri birçok konuda Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın “para veremeyiz” diyerek bütçe kısıtlamasından şikayetçi oldu.

TÜSEDAD’ın görüşme ile ilgili olarak üyelerine gönderdiği yazıda Tarım ve Orman Bakanlığı bürokratlarının saha hakimiyeti ve alınabilecek önlemler konusunda ciddi şekilde çalıştıkları ancak Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın “para veremeyiz” cevabı ile karşı karşıya kaldıkları belirtilerek Hazine ve Maliye Bakanlığı üst düzey bürokratları ile bir kez daha görüşmeye ve daha baskıcı bir politika izlemeye karar verdiklerini bildirdi.

Kimlerle görüşüldü?

Tüm Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği (TÜSEDAD) Yönetim Kurulu’nun üyelere gönderdiği yazıda şu bilgilere yer verildi: “Değerli üyelerimiz, Derneğimiz Yönetim Kurulu 12 Şubat 2025 Çarşamba günü; Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Ahmet Gümen, ESK (Et ve Süt Kurumu) Genel Müdürü Mustafa Kayhan, Hayvancılık Genel Müdürü Salih Çelik ve Bitkisel Üretim Genel Müdürü Uğur Erdem ile görüşmeler gerçekleştirmiştir.”

ESK Genel Müdürü Kayhan: “Et ithalatı çözüm değil”

Üyelere gönderilen yazıda Et ve Süt Kurumu Genel Müdürü Mustafa Kayhan’ın dile getirdiği görüşler şöyle özetleniyor: “ Sayın Mustafa Kayhan, et ve süt üretiminin bütünlüğünden bahsederek sütteki sorunların çözümüne ilişkin yapılabilecek uygulamalardan bahsetmiştir. Et ithalatının da çözüm olmadığını vurgulayan Kayhan, bu konuda önümüzdeki dönemde daha da sıkıntılar yaşanacağını, pazarın giderek daraldığını ve Arap ülkelerinin fiyatı yükselttiğini bu nedenle sıkıntılar oluştuğunu belirtmiştir.”

Geçmişte süt krizi desteklerle atlatılmıştı

Et ve Süt Kurumu Genel Müdürü Mustafa Kayhan’ın önceki dönemlerde yaşanan süt krizi ile ilgili değerlendirmesi ise şöyle aktarılıyor: “ Daha önce çiğ süt fiyatının düştüğü dönemlerde Ziraat Bankası sübvansiyonlu kredilerinin yükseltilmesi, IPARD(Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı Kırsal Kalkınma Programı), KKYDP (Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı) desteklerinin verilmesi DAP(Doğu Anadolu Projesi) ve GAP( Güneydoğu Anadolu Projesi) projelerinin devreye alınması ve ayrıca süt tozu regülasyonun üreticiye destek verilecek şekilde organize edilmesi ile krizlerin atlatıldığını açıklayan Genel Müdür Kayhan, geldiğimiz noktada bu uygulamaların limitlerinin yükseltilerek uygulanması gerektiğini vurgulamıştır. “

Et ithalatından gelen para tarıma verilmedi iddiası

Mustafa Kayhan’ın et ithalatından ESK’ya gelen paranın Hazine’ye aktarıldığına ilişkin iddiası ise TÜSEDAD!-‘u-ın yazısında şöyle yer aldı: “İhracata destek verilmesi için de yine Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından destek yapılması gerektiği, ancak bugün için bunun mümkün görünmediğini çünkü Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın bütçe ayırmadığını ve Tarım Bakanlığı olarak yapılacakların çok net bilinmesine rağmen Hazine ve Maliye Bakanlığının para kısıtı nedeniyle çözümsüz kalındığını ifade etmiştir. Hatta et ithalatından ESK’ya gelen paranın hazineye aktarıldığını ve istemelerine rağmen bu paranın tarım bütçesine aktarılmadığını vurgulamış, bu noktada çözüm için Hazine ve Maliye Bakanlığı ile görüşmemizi ve durumun ciddiyetini belirterek baskı yapmamızı önermiştir. Üyelerimizin yüksek profilli olduğunu, sahadaki sıkıntıları doğru bir şekilde ilk ağızdan ifade etmenin etkili olabileceğini söylemiştir. “

Gebe düve ithalatı kapatıldı

TÜSEDAD’ın yazısındaki bilgiye göre, Hayvancılık Genel Müdürü Salih Çelik’in ise; önlem olarak gebe düve ithalatının kapatıldığını, sadece 4-12 aylık düve ithalatının yapılabileceğini, buna ise tüm anlaşmalar gerçekleştikten sonra izin verileceğini ve yine gelen hayvanların 3 aylık gebe olduktan sonra satılabileceğini belirtti.

Süt sanayicisine baskı “ortak hareket” etmelerine neden oldu

Hayvancılık Genel Müdürü Salih Çelik’in TÜSEDAD Yönetimine sözleri yazıda şöyle aktarılıyor: “ Çiğ süt fiyatlarında yaşanan sıkıntıların çözümü için Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın bütçe kısıtı nedeniyle yapabileceklerinin sınırlı olduğunu vurgulamıştır. Bakanlık olarak defaten sanayici temsilcileri ile özellikle primleri düşürme yoluyla fiyatları düşürmeme konusunda görüştüklerini, Ticaret Bakanlığı’nın sürekli denetimler yaptığını, bu yapılanların sanayiciyi daha da kışkırtarak ortak hareket etmelerine neden olduğunu belirtmiştir. Bu noktada, üreticiyi destekleme amaçlı regülasyonlara bütçe ayrılması için Hazine ve Maliye Bakanlığı ile görüştüklerini ancak olumlu bir dönüş olmadığını vurgulayan Çelik, derneğimizin Hazine ve Maliye Bakanlığı ile görüşmesinin etkili olabileceğini söylemiştir. “

Süt tozu regülasyonu günlük 2500 tona çıkarıldı

Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Ahmet Gümen’in TÜSEDAD Yönetim Kurulu ile görüşmesindeki sözleri yazıda şöyle aktarılıyor: “Primleri düşürme çabasına sanayicinin ‘önceki primler zaten çok yüksekti, süt arzı çok düştüğü için yükseltilmişti. Şimdi ise durum farklı, olması gereken noktada’ cevabını verdiğini belirtti. Birçok yerde tip sözleşmelerin yapıldığını vurgulayan Gümen süt fiyatları konusundaki sorunlara rağmen anaç hayvan kesiminin olmamasını anlamlandıramadığını belirtti.

Süt tozu regülasyonunun günlük 2500 tona çıkarıldığını, gelen sütlerin çok kaliteli sütler olduğunu ve bu sütleri süt tozuna yönlendirmenin doğru olmadığını, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın ihracata destek için bakanlığa bütçe ayırması gerektiğini belirtti. Ancak tıpkı genel müdürlerimiz gibi Sayın Bakan Yardımcımız da Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan bu konuda bir destek alamadıklarını vurguladı. Bakanlığın bütçesi dahilinde yapılabilecekler için çalıştıklarını belirtti.”

Su kısıtı olan bölgede silajlık mısır ekimine taviz yok

Bitkisel Üretim Genel Müdürü Uğur Erdem ile, su kısıtı olan bölgelerde silajlık mısır ekimine getirilen yasağa dair görüştüklerini belirten TÜSEDAD Yönetim Kurulu, üyelere gönderdiği yazıda Uğur Erdem’in sözleri şöyle aktarılıyor: “Bu konuda kesinlikle esnemeyeceklerini, mevzuatın açık olduğunu vurguladı. Ancak münavebeli ekim ile silajlık mısır ekimine izin verileceğini, ancak çiftlikler için silajın önemini bildiklerinden sorgum x sudanotu melezi ekimine destek verdiklerini söyledi. Bunun için tohumun %75’inin bakanlık tarafından karşılandığını belirten Erdem, hayvan beslemedeki başarısı konusunda bilgi istediğimizde, araştırmaların devam ettiğini belirtti.”

Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilileri ile görüşülecek

TÜSEDAD Yönetim Kurulu’nun yazısında Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilileri ile de görüşüleceği belirtilerek şöyle denildi: “Sonuç olarak, Tarım ve Orman Bakanlığı bürokratlarımızın saha hakimiyeti ve alınabilecek önlemler konusunda ciddi şekilde çalıştıkları ancak Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın para veremeyiz cevabı ile karşı karşıya kaldıkları sonucuna ulaştık. Bu nedenle, Hazine ve Maliye Bakanlığı üst düzey bürokratları ile bir kez daha görüşmeye ve daha baskıcı bir politika izlemeye karar verdik.
Bilgilerinize, saygılarımızla.”