Tarım Bakanlığı, özel sektörü 15 ülkeye yatırım yapmaya çağırdı

Tarım ve Orman Bakanlığı, özel sektör yatırımcılarına Türkiye’de destek olmak, yatırım yapmalarını sağlamak yerine “kardeş ve gönüldaş” olarak adlandırdığı 15 ülkede yatırım yapmaları çağrısında bulundu. Bu amaçla “ülke masları” kurdu.

Bakanlığın internet sayfasından yapılan çağrıda, gıda arz güvenliğinin sağlanması, üretim ve ihracatın artırılması için özel sektörün 15 ülkede yatırım yapması isteniyor.

Bakanlığın çağrısında şöyle deniliyor: “İklim değişikliği ve uluslararası krizler ülkeleri tarımsal üretim konusunda yeni arayışlara iterken, Tarım ve Orman Bakanlığı da Türk iş insanlarının bilgi birikiminin “kardeş ve gönüldaş” ülkelere aktarılarak gıda arz güvenliğinin sağlanması ve tarımsal üretim ve ihracatın artırılması için önemli bir adım attı.”

Bakan Kirişci’nin talimatıyla çalışma başlatıldı

Çağrıda, özel sektörün yurt dışına yatırım yapması için Tarım ve Orman Bakanı Prof. Dr. Vahit Kirişci’nin talimatı üzerine ilk etapta “kardeş ve gönüldaş” 15 ülkede tarımsal üretimi geliştirmek, Türk iş insanlarına bu ülkelerdeki tarımsal üretim olanaklarını tanıtmak ve yerli tarım sektörünün bilgi ve birikimini bu ülkelere aktarmak amacıyla “ülke masaları” oluşturulduğu ifade ediliyor.

Bakanlığın “kardeş ve gönüldaş” olarak tanımladığı ülkeler arasında Azerbaycan, Cezayir, Çad, Gürcistan, Kazakistan, Kırgızistan, Macaristan, Moritanya, Özbekistan, Pakistan, Türkmenistan ve Venezuela var. Bu ülkelere yönelik olarak yatırım rehberi hazırlandı. Uruguay, Gana ve Sırbistan için de yatırımcı rehberlerinin kısa sürede hazırlanarak yayınlanması planlanıyor.

Hazırlanan “Ülke Masaları Tarım Sektörü Yatırımcı Rehberi” ile söz konusu bölgelerde özel sektör kanalıyla yatırım olanaklarının geliştirilmesi ve ihracatın artırılması hedefleniyor.

Bakanlık yurt dışı yatırımlara rehberlik yapacak

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın açıklamasında proje ile ilgili şu bilgilere yer verildi: “Ülkedeki atıl tarım arazilerinin kullanımı, ekilmeyen arazilerin değerlendirilmesi yönünde yeni bir yasal düzenlemeye giden Tarım ve Orman Bakanlığı, özel sektör eliyle yürütülecek yurt dışı yatırımlarına rehberlik ederek de ürün çeşitliliğinin artırılmasını amaçlıyor.

Rehber ile tarım ürünleri ihracatçıları ve yurt dışında tarım sektörüne yatırım yapmak isteyen iş insanları için Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesinde hızlı, kapsamlı ve doğru bilgi edinme imkanı sağlanıyor.

Yatırımcılar, rehberdeki iletişim bilgileri üzerinden ilgili ülke masası uzmanına ulaşarak, planladıkları yatırımlar ve dış ticaret konusunda bilgi alabiliyor.

Rehberde ülkelerdeki yatırım ortamına ilişkin bilgilere yer verildi. Rehberde, bitki, hayvan ve ormancılık sektörlerindeki üretim miktarları ve verim bilgilerinden ülkelerdeki yatırım ortamı, iklim koşulları, nüfus yapısı ve iş insanlarının yatırım yapabileceği sektörlere kadar tüm bilgiler yer alıyor.

Ayrıca belirlenen hedef ülke özelinde, tarım veya tarıma dayalı alt sektör, ürün üretimi ve ihracı, yatırım ortamı ve bankacılık ile vergilendirme sistemine yönelik çeşitli bilgilere de erişilebiliyor.”

Ülke bazında yatırım yapılacak alanlar

Tarım ve Orman Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan yatırım rehberleri ülkeler bazında önemli veriler, tarımdaki potansiyeli ve yatırım olanakları yer alıyor. Rehberlerde yatırımcıların hangi alanlara yatırım yapabilecekleri ile ilgili öneriler de var.

Azerbaycan’da yatırım ve ticaret için uygun alanlar

Azerbaycan’ın tarım ve gıda alanında ithal ikamecilik ve ihracat odaklı üretim politikaları nedeniyle bu alanlara önemli yatırım teşvikleri sağlanmaktadır. Yatırım ve ticaret için uygun alanlar şöyle sıralanıyor:
– Gıda işleme tesisleri(meyve kurutma, işlenmiş gıda vb.)
– Tarımsal üretim.
– Devlet elinde kiralanabilecek tarım alanları.
– Meyvecilik üretimi ve ihracatı (Rusya’ya önemli bir ihracat potansiyeli var.)
– Tarımsal sulama baraj ve ana iletim hatları yatırımları.
– Basınçlı sulama sistemlerinin üretimi (Bu sistemleri alanlara %40 hibe ve düşük faizli kredi desteği)
– Arazi toplulaştırma çalışmaları için danışmanlık ve uygulama
– Tarımsal alet-ekipman (Tarım alet-makinalarını alanlara %40 hibe ve düşük faizli kredi desteği)
– Damızlık hayvan üretimi (Damızlık hayvan alımına %60 hibe ve düşük faizli kredi var)
– Küçükbaş hayvancılık (Coğrafyası uygun bölgeler, Karabağ’da ciddi bir potansiyel var)
– Tıbbi aromatik bitkilerin üretimi ve işlenmesi (Florası çok sayıda tıbbi-aromatik bitki üretimine uygun)
– Balıkçılık ve su ürünleri yatırımları

Gürcistan’da üzüm şarabı öne çıkıyor

Ülkede tarım ve hayvancılık sektörü yeterince gelişmiş değildir. Ancak son yıllarda tarımsal altyapı ve tarımsal mekanizasyon gelişmektedir. Gürcistan dış ticaretinde üzüm şarabı ve gazlı içecekler öne çıkmakta, ihracatta ilk kalemler arasında sanayi ürünlerine yakın oranda üzüm şarabı yer almaktadır. Gürcistan Tarım ve Çevre Bakanlığı’na bağlı kurumlar tarım sektörü yatırımcılarına yardım ve teşviklerde bulunmaktadır. Bu teşvikler yatırımcılara %50’ye varan malzeme, hammadde desteği ve “düşük faizli kredi” adıyla banka kredileri sunmaktadır. Bu destek kapsamında 5 yıl süre ile faizin belirli kısmını devlet karşılamaktadır.

Macaristan’da tahıl, et, şeker ve hayvancılık cazip alanlar

Tarım sektöründe tüm tedarik zincirini denetleme kapasitesine sahip ve bu konuda uzmanlığa sahip sistem entegratörü şirketler için büyük bir potansiyel vardır. Macaristan, geleneğe dayanan istikrarlı bir arazi mülkiyeti sistemine sahiptir ve hassasiyet alanlarında tarım ve yeni teknolojilerin kurulması yatırımcılar için büyük bir fırsat sağlar. Karşılaştırmalı üstünlük üzerine araştırmalar Macaristan’ın gıda sanayi ürünleri ihracatında avantajları olduğunu gösteriyor. Tahıllar, et, şeker ve hayvancılık ihracatı özellikle yatırım yapmak için kazançlı alanlardır.

Pakistan’da 5 alanda yatırım olanağı

Gıda ve tarım alanında 5 alanda yatırım potansiyeli mevcut olan Pakistan’da: süt ürünleri, katma değerli meyveler, dondurulmuş ürünler, zeytinyağı işleme, patates gevreği üretimi öne çıkıyor. Ayrıca hurma, çam fıstığı, balık ürünleri, helal gıda gibi alanlarda da yatırım imkânı bulunabilir.

Cezayir kendi kendine yeterli olmayı hedefliyor

Verimli topraklara sahip Cezayir’de tarım sektörü beklenenin altında gelişme kaydeden ancak son yıllarda hükümet tarafından giderek daha fazla önem atfedilen bir alandır. Özellikle yeraltı sularının bol olduğu çöldeki arazilerde büyük ölçekli tarım projeleri üzerinde durulmakta, bu amaçla geniş araziler yerli ve yabancı şirketlere uzun dönemli kiralanmaktadır. Desteklenen projelerle Cezayir’in belli tarım ürünlerinde ilk aşamada kendi kendine yeter hale gelmesi, daha sonra tarım ihraç eden ülke olması amaçlanmaktadır.

Kazakistan’ın potansiyeli yüksek

Potansiyeli yüksek, ancak tarım sektörü az gelişmiş ve yetersiz finanse edilmektedir. Kazakistan’ın yatırım fırsatları şöyle sıralanıyor: hayvan yetiştiriciliği (besicilik ve süt hayvancılığı); bitkisel üretim ve işleme teknolojileri; kümes hayvancılığı, modern seraların oluşturulması, tarım makineleri; tahıl kurutma ve temizleme teknolojileri; tahıl depolama ekipmanları ve depolama kalite kontrol sistemleri.

Moritanya’da tarım yapılacak iki bölge var

Tarım, istihdamın en yoğun olduğu sektördür. İstihdamın yaklaşık yarısı tarım sektörünce karşılanmaktadır. Moritanya’da tarım yapılabilecek başlıca iki bölge bulunmaktadır. Bunlar Senegal nehri vadisi ile kuzeyde yer alan ve yağmurlu bölge olarak isimlendirilen bölümdür. Ülkede tarımsal üretim iptidai yöntemlerle yürütülmekte olup, Dünya Bankası ve Avrupa Birliği kaynaklı fonlar ve projelerle sulama ağının ve teknik altyapının geliştirilmesi için çeşitli projeler yürütülmektedir.

Türkmenistan’da karma yapı egemen

Sovyetler dağıldıktan sonra ve günümüzde Türkmenistan tarım sistemi karma bir yapıya sahiptir. Kolektif tarım sistemi küçük çapta devam ederken küçük işletme tarımı da yeniden canlanmaktadır. Genel olarak tarımda piyasa ekonomisi yoktur, fakat özel topraklarda üretilen ürünlerin piyasası oluşmuştur.

Çad’ın ürün çeşitliliği yüksek

Ülkedeki üretim zenginliğinin %38’ini kapsamaktadır. Ana ekinler ise: mısır, buğday, sorgum, darı, pirinç, susam, yer fıstığı, börülce, nohut, soya, biber, sarımsak, soğan, domates, mango, papaya, guava, muz, spirulina, shea, fındık, Arap zamkı, pamuk, şeker kamışı, tütün. Tarım sektörü birkaç yatırım fırsatı sunmaktadır. Tarım sektörü, Türk sermayesi için cazip bir faaliyet alanıdır. Çad’da pamuk ve diğer tarım ürünlerinin üretiminde karşılaşılan en önemli sorun, finansmandır. Bu nedenle, Türk sermayesi veya Türk tarım şirketleri yukarıda sayılan yatırım fırsatları ile Çad’da yatırım yapabilme imkânına sahiptirler.

Kırgızistan’dan Türkiye’ye kuru fasulye ihracatı

Kırgızistan’dan ihraç edilen tarımsal ürünlerde ilk sırada baklagiller yer almaktadır ve %60-80 oranında Türkiye’ye satılan kuru fasulye, Kırgızistan’ın en önemli tarımsal ihraç ürünüdür. Fasulyeden sonra taze patates de önemli ihracat ürünlerinden olup, genellikle komşu Kazakistan’a ihraç edilmektedir. Başlıca ihraç edilen ürünler: kuru meyveler, fındık, üzüm, elma ve armut, kayısı, kiraz, patates, soğan ve diğer ürünlerdir. Kırgızistan, meyve ve sebze işleme, hayvan yemi, besicilik, kümes hayvancılığı, süt ürünleri, fonksiyonel gıda, su ürünleri yetiştiriciliği ve destek ürünleri (özellikle soğuk zincir dağıtımı, seracılık, sulama ve gübreleme) gibi tarım endüstrisinin alt sektörlerinde önemli yatırım fırsatları sunmaktadır.

Özbekistan meyvecilik ve seracılık için uygun

Yatırım fırsatları olarak yoğun meyve bahçelerin oluşturulması, meyve ve sebzelerin işlenmesi için tesislerin kurulması, seracılık, paketleme ve ambalajlama, ojistik merkezlerin oluşturulması, kooperatifçilik, ihracat amaçlı ürünlerin muhafazası ve ürünlerin fermantasyon yoluyla depolanması: şarap, bira, sirke, maya, alkolsüz içecekler; doğal meyve ve sebzelere dayalı içecek, meyve suları ve konsantrelerin üretimi;süt ürünleri üretimi: süt, süzme peynir, aromalı yoğurt, işlenmiş ve sert peynirler, et ve süt ürünlerinin üretimi ve işlenmesi için modern hayvancılık komplekslerinin oluşturulması, tarım makineleri, bebek maması üretimi yatırım fırsat alanları olarak öne çıkıyor.

Venezuela tarıma yatırımcı bekliyor

Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci’nin ziyaretiyle gündeme gelen Venezuela, arazi kiralamaya uygunluk durumu, içinde bulunduğu ekonomik, siyasi ve sosyal durum yabancı yatırımcıların ülkeden kaçmasına neden olmakla birlikte ülkenin sahip olduğu potansiyel, yatırımlar için yüksek karlılık sağlayabilecek durumdadır. Elverişli iklim, ekilebilir arazi, su kaynaklarının fazlalığı dikkate alındığında tarım sektörü yatırım yapılabilecek alanların başında yer almaktadır.