Kıtlık çeken Madagaskar’dan börülce ithal ediyoruz

Kıtlık çeken Madagaskar’dan börülce ithal ediyoruz

23 Kasım 2021

·

Ali Ekber Yıldırım

·

Köşe Yazısı

Güncelleme: Şub 22, 2024

Birleşmiş Milletler, Madagaskar’ın iklim değişikliğine bağlı kıtlık yaşayan ilk ülke olduğunu açıkladı. Doğu Afrika ülkesi olan Madagaskar kıtlık yaşarken ihracatının yüzde 70’inin tarım ürünleri olması en büyük çelişki olarak dikkat çekiyor. Halk yoksulluk, kıtlık yaşarken bu ülkeden bir çok zengin ülkeye tarım ürünleri ihraç ediliyor. Zengin ülkeler buradan tarım ürünleri alırken Birleşmiş Milletler üzerinden göstermelik yardımlar yapıyor.

Anadolu Ajansı’nın 19 Kasım Cuma günü servis ettiği habere göre, Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi Sözcüsü Jens Laerke, Madagaskar’ın, dünyada iklim değişikliğine bağlı ilk kıtlığın eşiğinde olduğunu belirttikten sonra özetle şu bilgileri veriyor:

Doğu Afrika ülkesi Madagaskar’ın güney bölgelerinde gıda sorununun yol açtığı insani krizin yılın başından bu yana devam ettiği ve Birleşmiş Milletlerin insani yardım için 76 milyon Amerikan doları yardım çağrısı yaptığı, bölgede 1,1 milyondan fazla kişi, acil gıda güvenliği sorunu ve kriz altında.

Birleşmiş Milletlerin, bölgedeki kıtlığa karşı insani yardım ortaklarıyla yürüttüğü yardım kampanyasının Mayıs 2022’ye kadar uzatıldığını kaydeden Laerke, “İnsani yardım fonu taleplerini yüzde 200 artırdık” açıklamasında bulundu.

Laerke, konuşmasında, “Uzatılan yardım kampanyası kapsamında 231 milyon dolar talep edilecek. Şimdiye kadar bağışçılardan 120 milyon dolar yardım yapıldı fakat güney bölgelerde ihtiyaç sahibi 1,3 milyon insana gıda, su ve tıbbi yardım yapılması için daha fazla fon gerekiyor” ifadelerini kullandı.

Madagaskar’da son 40 yıldır ülke tarihinin en kötü kuraklığının yaşandığı ve toprakların tarıma elverişsiz hale geldiğini vurgulayan Laerke, “İnsanlar feci bir açlıkla karşı karşıya ve bunlardan 28 bini hayati tehlike altında. Birçok bölgede halk, temel ihtiyaçlarını giderebilmek için kırsal kesimden şehirlere taşınmış durumda. Madagaskar, dünyada iklim değişikliğine bağlı ilk kıtlığın eşiğinde” açıklamasını yaptı.

Uluslararası Af Örgütünden geçen ay yapılan açıklamada, Madagaskar’ın iklim krizinden en çok etkilenen ülkelerden biri olduğu belirtilmiş, 1 milyon kişinin korkunç bir kuraklıkla karşı karşıya kalabileceği uyarısı yer almıştı.

Dünyanın 4. büyük adası

Ticaret Bakanlığı Dış Temsilcilikler ve Uluslararası Etkinlikler Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan Madagaskar Ülke Profili’ nde yer alan bilgilere göre, Madagaskar, Hint Okyanusu’nun Güney Batısında yer alan bir ada devleti. Madagaskar, dünyanın 4.büyük adası ve 4 bin 828 kilometre uzunluğunda kıyı şeridi bulunuyor. Kıyı bölgelerinde tropikal, iç bölgelerde ılıman ve güneyde ise kurak bir iklimi var. Ülkede, Aralık-Nisan dönemi yağmurlu, Mayıs-Kasım dönemi ise kurak olmak üzere iki mevsim yaşanıyor.

Madagaskar, 1895 yılında Fransa’nın egemenliği altına girmiş ve 1960 yılında Fransa’dan ayrılıp bağımsızlığını ilan etmiştir.

Nüfusun yüzde 70’i günlük 1 dolar gelire sahip

Madagaskar’ın 2021 yılı itibariyle nüfusunun 28,3 milyon olacağı tahmin ediliyor. Ülkede 18 etnik grup bulunmaktadır. Nüfusun yaklaşık yüzde 70’i günlük 1 dolar gelirle yoksulluk sınırı altında yaşadığı tahmin ediliyor. Diğer taraftan, nüfusun okuma yazma oranı yüzde 80’dir.

Birleşmiş Milletlerin 2019 yılı İnsani Gelişmişlik Endeksi’ne göre dünyada 189 ülke arasında Madagaskar 164. sırada yer alıyor.

Ekonomisi büyük ölçüde dış yardımlara bağlı olan Madagaskar’ın Gayri Safi Yurtiçi Hasılası 14,7 milyar dolar. Dünyada 194 ülke arasında 123.sırada. Kişi başına düşen milli, gelir bu yıl sonu itibariyle 521 dolar olarak tahmin ediliyor. Tüketici fiyat enflasyonu 2020’de yüzde 4,2 iken Uluslararası Para Fonu(IMF) tahminine göre 2021’de 5,4 olması bekleniyor.

İhracatının yüzde 70’i tarımdan

Madagaskar için tarımın önemi çok büyük. Ülkenin toplam ihracatının yüzde 70’ini tarım ürünleri oluşturuyor. Gayri Safi Yurtiçi Hasılasının 1/3’ü de yine tarımdan sağlanıyor. Tarımın yanı sıra, madencilik (nikel ve ilmenit), tekstil ve turizm en önemli sektörler olarak öne çıkıyor.

Ticaret Bakanlığı Dış Temsilcilikler ve Uluslararası Etkinlikler Genel Müdürlüğü raporuna göre uzaklık nedeniyle nakliyenin uzun sürmesi ve pahalı olması, gümrükleme işlemlerinde yaşanan sorunlar, siyasi istikrarsızlık pazardaki başlıca sorunlardır.

Dış ticarette 1.3 milyar dolar açık veriyor

Madagaskar, 2020 yılında yaklaşık 1,9 milyar dolarlık (%24 azalan) ihracatla dünyada 129. sırada. Aynı yıl 3,2 milyar dolarlık (%17 azalan) ithalatla dünyada 140. sırada yer aldı. Ülkenin dünyaya ihracatında en önemli ürün grupları sırasıyla; kahve, çay ve baharat, örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı, örme giyim eşyası ve aksesuarı, nikel ve nikelden eşya, metal cevherleri, cüruf ve kül, balıklar vb. su ürünleri, mücevherci eşyası, uçucu yağlar ve kozmetikler, sebzeler, meyveler, diğer adi metaller, bunlardan eşyalar.

Ülkenin dünyadan ithalatında en önemli ürün grupları sırasıyla mineral yakıtlar, yağlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, hububat, motorlu kara taşıtları, elektrikli makina ve cihazlar, hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağlar, eczacılık ürünleri, plastikler ve mamulleri, pamuk, pamuk ipliği ve pamuklu mensucat, yapağı ve yün, hayvan kılından iplik ve dokunmuş mensucattır.

İhracatı zengin ülkelere

Madakaskar’ın 2020 yılı verileri ile en fazla ihracat yaptığı ülkeler 477 milyon dolarla Fransa, 433 milyon dolarla Amerika Birleşik Devletleri,159 milyon dolarla Almanya, 117 milyon dolarla Çin, 85 milyon dolarla Hollanda, 77 milyon dolarla Hindistan, 63 milyon dolarla Kanada, yine 63 milyon dolarla Japonya.

Aynı dönemde ithalatında ise Çin 817 milyon dolar ile ilk sırada. Bu ülkeyi 275 milyon dolarla Hindistan, 231 milyon dolarla Fransa izliyor.

İhracatın yüzde 70’i tarım ürünleri

Rakamlardan da görüleceği gibi, Madagaskar gelişmiş zengin ülkelere önemli oranda ihracat yapıyor. Yapılan ihracatın da yüzde 70’i tarım ürünleri. Ülke bir yandan kıtlık yaşarken bir yandan da elindeki tarım ve gıda ürünlerini ihraç ediyor. Halk yoksulluk ve kıtlık yaşarken, ülkeyi yönetenler, toprak sahipleri ellerindeki ürünleri ihraç ediyor.

Türkiye açısından bakıldığında, bu ülkeye 2000’li yılların başında 3 milyon dolar olan ihracat 2010 yılında 27 milyon dolara, 2015’te 54, 2018’de 80 milyon dolara çıktı. 2019’da 71 milyon dolara gerileyen ihracat, 2020’de 74 milyon dolar oldu. İthalat ise 2005 yılına kadar sıfırken, 2010’da 2 milyon dolar, 2015’te 5, 2018’de 4 ve 2019’da 5 milyon dolar olarak gerçekleşti. 2020’de 3 kat artarak 15 milyon dolara ulaştı.

Madagaskar’dan yapılan ithalatın yarısı sebzeler ve bazı kök ve yumrular, tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler ile kuru bakliyat ürünlerinden oluşuyor.

Türkiye’den yapılan ihracatta demir ve çelik, değirmencilik ürünleri(un), malt, nişasta, makinalar, hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağlar ilk sıralarda yer alıyor.

Madagaskar’dan bakliyat ithalatı yüzde 193 arttı

Sayılarla ifade etmek gerekirse 2018 yılında Türkiye, Madagaskar’dan 1 milyon 148 bin dolarlık kuru baklagiller ithal ederken, 2019’da 1 milyon 355 bin dolara, 2020 yılında ise 3 milyon 496 bin dolara yükseldi. 2019’a göre yüzde 193 artış oldu. 2020 yılına kadar bu ülkeden tütün ithalatı yokken 2020’de 3 milyon 496 bin dolarlık yaprak tütün ve tütün döküntüleri ithal edildi.

Türkiye’nin un ihracatında gerileme var

Türkiye’den Madagaskar’a buğday unu ihracatı 2018 yılında 26 milyon 478 bin dolar ile en çok ihraç edilen ürün konumundayken, 2019’da 21 milyon 688 bin dolara 2020 yılında ise 14 milyon 683 bin dolara geriledi. 2020’de ihracatta ilk sırada inşaat demiri var. 2018’de 18 milyon 720 bin dolar olan ihracat 2020’de 14 milyon 726 dolara geriledi. 2020’de 8 milyon 60 bin dolarlık tütün ve tütün mamulleri, 3 milyon 741 bin dolarlık tütün makinaları ihracatı gerçekleştirildi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’a devlet nişanı verildi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 25 Ocak 2017’de Madagaskar’ı ziyaret eden ilk Türk Cumhurbaşkanı oldu. Bu gezi sırasında Madagaskar Cumhurbaşkanı Hery Rajaonarimampianina tarafından Devlet Yüksek Nişanı verildi.

Özetle, Madagaskar örneğinde, iklim değişikliği, tarım, gıda, insani yardım ve diğer konularda bir çok ders çıkarılacak gelişmelerle karşı karşıyayız. İklim değişikliği nedeniyle kıtlık yaşayan Madagaskar’a daha fazla destek sağlanması, o ülkede üretilen ürünlerin öncelikle o ülke insanlarının beslenmesinde değerlendirilmesi vicdani bir sorumluluktur. Bizim açımızdan alınacak en önemli ders ise tarım ülkesi Türkiye’nin marketlerinde Madagaskar gibi kıtlık çeken bir ülkeden bile börülce ve diğer bakliyat ürünleri ithal etmesidir. Bu ayıp bize yeter.

Bu makale ile ilgili yapılan yorumlar

  1. Serdar reis 25 Kasım 2021 - 19:18 - Yanıtla

    Bahçelerde börülce oynar gelin ile görümce, herşey ithal ediliyor üretim neredeyse yok denecek kadar az, Çin’den pirinç, kanada dan mercimek , Madagaskar dan börülce buğday Mısır dışarıdan ithal daha yorum yazmıyorum

  2. Adem AR 25 Kasım 2021 - 23:46 - Yanıtla

    Bu ayıp bize yeter hanı güçlü türkiye berde çiftçi neden desteklen motor güneşinde ilacında neden destek göremiyor maliyetler artık üretme bırak git diyor bu kadar zorun sıkıntının altında üretim yapabilen çiftçileri alnından öpmek gerek şartların bu kadar aleyhine olduğu bir dönemde üretmek ne demek

  3. Recep 28 Kasım 2021 - 21:08 - Yanıtla

    Okadar uzağa gitmeye gerek yok annem köyde bustanda börülce ekiyor

Bakliyat,Gıda,İthalat ve İhracat: İlişkili Diğer Makaleler

En Son Yayınlanan Makaleler