Bu makalede ele alınan konular hakkında hızlı bir genel bakış.
Hükümet, vergi, sosyal güvenlik primleri ve idari borçlar için çok kapsamlı bir af yasasını Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden çıkarmaya hazırlanıyor. Meclis’te görüşülecek ve cumhuriyet tarihinin en kapsamlı “af yasası” olarak tanımlanan paket çiftçileri kapsamıyor.
Yaşanan doğal afetler nedeniyle büyük zarara uğrayan çiftçilerin kredi borçları yüzde 3 faizle ertelenirken, diğer kesimlere kapsamlı af getirilmesi “çiftçi üvey evlat mı” yorumlarına neden oluyor.
Ali Ekber YILDIRIM
İZMİR- Hükümetin hazırladığı ve cumhuriyet tarihinin en kapsamlı vergi, prim ve idari borçlara ilişkin paket olarak adlandırılan af kanun tasarısında çiftçiler yok. Çiftçilerin kredi borçları, sulamadan kaynaklanan elektrik borçları dahil hiç birisi pakette yer almadı.
Tarım sektörü temsilcileri, hiç bir zarara uğramayan tamamen keyfi olarak borcunu ödemeyenlere af ve borçların yeniden yapılandırılması getirilirken çiftçilere üvey evlat muamelesi yapıldığını dile getiriyor.
Tarımda bu yıl yaşanan kuraklık,don,dolu ve aşırı yağış nedeniyle zararı yüzde 30’un üzerinde olan çiftçilerin borcunun bile yüzde 3 faiz uygulanarak erteleneceğini hatırlatan sektör Temsilcilerinin anlattıkları özetle şöyle: ” Çiftçiler çok büyük zarara uğradı. Ürününü kaybetti. Bir geliri yok. Buna rağmen borçları affedilmedi veya yapılandırılmadı. Bakanlar Kurulu Kararı ile yüzde 30’un üzerinde zarara uğrayanların Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerinden kullandıkları kredi 1 yıl ertelendi. Bu kadar büyük zararı olan çiftçiden yüzde 3 faiz alınarak erteleniyor. Sanayicilerin,işadamlarının, vergi mükelleflerinin herhangi bir zararı,doğal afet yaşamaları söz konusu değilken faiz borçları siliniyor, 36 aya varan yapılandırma öngörülüyor. Ama biz çiftçiler tamamen doğa şartlarından kaynaklanan felaketlerden bu kadar çok zarar görmemize rağmen bu pakette biz yokuz. Her zamanki gibi çiftçi üvey evlat.”
Çiftçi borç nedeniyle üretimden kaçıyor
Tarım sektörünün en önemli sorunu ise 2 milyar lirayı aşan elektrik borçları. Bakanlar Kurulu’nun 9 Mart tarihli resmi Gazete’de yayınlanan kararına göre tarımsal sulama nedeniyle elektrik borcu olan çiftçilere bu borç ödenene kadar 2014 yılı tarım desteği ödenmiyor. Bu nedenle bir çok çiftçi destek alamadığı gibi, üretim yapmakta zorlanıyor. Pamuk üretiminin yaygın olduğu Güneydoğu Anadolu’da bu yıl pamuk üretiminin azalması bekleniyor. Bölge çiftçileri, elektrik borçlarının olağanüstü faizle ödenemez duruma geldiğini ve bu sene pamuk ekmeyi düşünmediklerini söylüyor.
Elektrik borçlarına yapılandırma isteniyor
Türkiye Sulama Kooperatifleri Merkez Birliği Başkanı Halis Uysal, uzun bir süredir bakanlıklarla görüştüklerini ve elektrik borçlarına çözüm getirmeye çalıştıklarını belirterek:” Çiftçilerimiz tarafından ödenemeyen ve faizler ile birlikte biriken tarımsal elektrik borçlarının yeniden yapılandırılmasını beklerken, Tarımsal Sulamaya ilişkin Elektrik borcu bulunan çiftçilere, bu borçlarını ödeyinceye kadar 2014 yılında yapılması gereken tarımsal destekleme ödemelerinin yapılamayacağını içeren 2014/6052 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 9 Mart 2014 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Yine İlgili Bakanlar Kurulu Kararının uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirleyen Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının 2014/9 Nolu Tebliği de aynı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Çiftçilerimiz bu karar karşısında şoke olmuştur.Tarımsal elektrik borçları ana para 810 Milyon lira iken, anaparayı geçmiş faiz toplamı 1 Milyar 200 Milyon liradır. Sulama Kooperatiflerinin ayrıca özel şirketlere de 1 milyar borcu bulunmaktadır. Biz bu borçların yeniden yapılandırmasını beklerken hazırlanan çok kapsamlı af paketinde ne bizim elektrik borçları ne de çiftçilerle ilgili herhangi bir madde yer almaması çok büyük haksızlık. Bu tasarı mecliste görüşülürken çiftçinin tarımsal elektrik borçları ve diğer borç ve kredilerinin de paket kapsamına alınmasını bekliyoruz.” diye konuştu.
Bakanlar Kurulu kararı iptal edilsin
Tarımsal elektriğin üzerinde yüzde 45’e varan çeşitli maliyet arttırıcı unsurlar bulunduğunu ve bunların kaldırılarak tarımsal elektrik ücretlerinin düşürülmesi gerektiğini anlatan Uysal sözlerini şöyle sürdürdü: ” Örneğin Avrupa Birliği’nde tarımsal elektrik ücretleri 11 Avro Sent bizde ise 23 Sent civarında.Avrupa Birliği’nde KDV yok, bizde yüzde 18,5 KDV alınıyor. Ayrıca yüzde 19 elektrik kaçağı var. Yüzde 5 Belediye hissesi, yüzde 2.5 TRT payı, ve yüzde 1 fon bulunmaktadır. Bunların kaldırılması çiftçileri her açıdan güçlendirecektir. Zaten dar boğazda olan çiftçilerimizin daha fazla mağdur olmaması için ivedilikle 9 Mart’ta yayınlanan ve borcu olan çiftçilere destekleme ödenmesini önleyen Bakanlar Kurulu Kararı’nın uygulamadan kaldırılıp çiftçilerimizin desteklemeleri ödenmelidir. Ve yakında meclise sunulan vergi affından da bu konuda tarımsal sulama yapan kooperatif ve çiftçilerimizin yararlandırılması sağlanmalı.”
Bu makale ile ilgili yapılan yorumlar