Buğday fiyatı…

·

19 Haziran 2012

·

Bu makalede ele alınan konular hakkında hızlı bir genel bakış.

Buğday fiyatı…

19 Haziran 2012

·

Ali Ekber Yıldırım

·

Köşe Yazısı

Güncelleme: Haz 19, 2012

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, buğday alım fiyatını açıkladı. Toprak Mahsulleri Ofisi, Anadolu Kırmızı Sert Buğdayın tonunu brüt 665 liradan alacak.Hasadın başladığı Çukurova’da buğdayın tonu net 625- 630 liradan alıcı buluyor. Bakan Mehdi Eker’in açıkladığı brüt fiyatın neti, piyasa fiyatı ile aynı seviyede.
Üretimdeki düşüş, fiyat ve ödeme şartlarına bakıldığında üreticilerin buğdayını Toprak Mahsulleri Ofisi’ne götürmek yerine serbest piyasada satacağı görülüyor.Kaldı ki, yapılan açıklamalar ve alınan önlemlere bakılırsa Ofis’te buğday almaya pek niyetli değil.
Açıklanan fiyat, maliyeti karşılamaya yeter mi?
Bu soruya yanıt vermeden önce, Bakan Mehdi Eker’in sadece buğday fiyatını açıkladığını hatırlatmakta yarar var. Üstelik te sadece alım fiyatı açıklandı, satış fiyatı yok. Son birkaç yıldır uygulanan kademeli alım fiyatı bu yıl uygulanmayacak.
Arpa, çavdar,yulaf, tritikale gibi diğer hububat ürünlerinin fiyatı açıklanmadı. Toprak Mahsulleri Ofisi bu ürünleri almayacak ve piyasaya şimdilik müdahale etmeyecek.
Buğday için açıklanan fiyat, resmi enflasyon rakamının üzerinde. Ancak, üretici maliyetlerindeki artışın çok gerisinde.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın internet sayfasında da yer alan gübre ve mazot fiyatına bakılırsa ne söylemek istediğimiz daha iyi anlaşılacaktır.
Bakanlığın verilerine göre, 2011 yılında tonu 532 lira olan “% 21 A.S” gübresi bu yıl 581 liraya, “% 26 Can” gübresinin fiyatı 561 liradan 709 liraya, “% 33 A.N” gübresi 678 liradan 813 liraya, “Üre” 893 liradan 1109 liraya,”DAP” 1362 liradan, 1375 liraya yükseldi.
Geçen yıl mazotun litresi Ocak ayında 3 lira 20 kuruşken bu yıl aynı dönemde 3 lira 84 kuruşa, Mart- Nisan döneminde 3 lira 97 kuruşa ulaştı.
Tohum, ilaç ve diğer girdiler de hesaba katıldığında bir yılda artan üretim maliyeti, açıklanan fiyatın çok üstünde.
Bu nedenle sadece açıklanan fiyatı enflasyonla karşılaştırarak “enflasyonun üzerinde bir fiyat artışı sağladık” demek yanıltıcı olur. Girdi maliyetlerindeki artış enflasyonun da çok üzerinde. Dünyada en yüksek girdi maliyeti ile üretim yapan çiftçilerin bu ülkede yaşadığı unutulmamalı.
Buğday fiyatını değerlendirirken bu konudaki gelişmelere de bakmakta yarar var. Buğday piyasasındaki son gelişmeleri şöyle özetleyebiliriz:
1-Geçen yılla karşılaştırıldığında 2012 dünya buğday üretiminin 695 milyon tondan 671 milyon tona gerilemesi, 2011 yılında 202 milyon ton olan dünya buğday devir stoklarının, bu yıl 191 milyon tona düşmesi bekleniyor. Üretim ve stokların azalması buğday fiyatını artırabilir.
2-Dünyadaki gelişmelere paralel olarak Türkiye’de de ağır geçen kış şartları ve donun etkisi, ayrıca bahar yağmurlarının az olması ve son günlerdeki aşırı sıcaklar üretimi olumsuz etkiledi. Bu nedenle üretimde düşüş bekleniyor. Geçen yıl 21.8 milyon ton olan buğday üretiminin bu sene 19.5 milyon ton olması tahmin ediliyor.
3-İklim şartları hasadı da geciktirdi. Buğday hasadı geçen yıla göre 20 gün geç başladı.
4- Toprak Mahsulleri Ofisi, bu yıl ilk kez randevulu sistemle alım yapacağını duyurdu. Üretici, 10 gün öncesinden Ofis’e başvurarak randevu alıyor. Randevu günü geldiğinde ürününü götürüp teslim edecek. Üreticiler randevuyu internetten veya bizzat başvurarak alabiliyor. Ayrıca, randevusuzda ürün teslim edilebilir. Ancak, randevusu olanların önceliği olacak. Üreticiler, doğa ile randevu olamayacağını belirterek bu sistemi eleştiriyor. Ayrıca bu sistem ile Ofis’in ürün almayı zorlaştırdığını düşünüyor.
5-Buğdayda üreticiye kilo başına 5 kuruş( ton başına 50 lira) destekleme primi ödenecek. Ancak, geçmiş yıllardan farklı olarak bu destek her ilin Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK) ortalama verimi dikkate alınarak ödenecek. Örneğin Adana’da bir çiftçi dekara ortalama 500 kilo buğday aldıysa ve TÜİK’in Adana için ortalama verimi dekar başına 300 kilo ise, o çiftçi sadece 300 kiloluk buğday için prim alabilecek. Kalan 200 kiloya prim verilmeyecek. Büyük çabalarla verimliliği sağlayan üretici cezalandırılacak.
Özetle, Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın açıkladığı buğday fiyatı, Türkiye’deki ve dünyadaki gelişmelere göre, önümüzdeki günlerde daha yüksek seyredebilir. Buğday almamak üzerine bir alım politikası yürütecek olan Toprak Mahsulleri Ofisi, piyasaya müdahale etmek için yine ithalat silahını kullanmak zorunda kalabilir. 

Bu makale ile ilgili yapılan yorumlar

Hububat: İlişkili Diğer Makaleler

En Son Yayınlanan Makaleler