Okul sütü…

Bakanlar Kurulu Kararı Resmi Gazete’de yayınlandı. Devlet, her gün 7 milyon 63 bin öğrenciye 200 mililitrelik kutularda ücretsiz süt verecek. Hükümetin aldığı karar gecikmiş ama doğrudur. Doğru olmayan, 7 yıldan beri okul sütü projesini başarıyla uygulayan ve hükümete örnek olan İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkanı Aziz Kocaoğlu ve bürokratlarının bu projeyi de içine alan üreticiye destek politikası nedeniyle yargı önüne çıkarılmasıdır.
Okul sütü projesi nedir?
Dünyada 50’yi aşkın ülkede yıllardan beri adeta yasal bir zorunluluk olarak uygulanan okul sütü programı, Türkiye’de kapsamlı bir biçimde ilk kez 2001-2002 ve 2002-2003 eğitim yılında uygulandı. Ankara, İstanbul, İzmir ve Diyarbakır’da 1 milyon 100 bin çocuk için uygulanan okul sütü projesi ülke geneline yaygınlaştırılması beklenirken, 2003’te AKP Hükümeti tarafından fiziki koşulların yetersizliği bahanesiyle uygulamadan kaldırıldı.
Hükümet, bir iki yıl sonra okul sütü projesini rafa kaldırmakla hata yaptığını anladı. Yıllardır üretimin mevsimsel olarak arttığı ve çiğ süt fiyatının düştüğü dönemlerde okul sütü projesi hep gündeme geldi. Nihayet, bu yıl devlet tarafından tekrar uygulanacak. Buna göre, devlet okullarında öğrenim gören ana sınıfından 5. sınıfa kadar(beşinci sınıf dahil) olan öğrencilere günlük öğrenci başına 200 mililitre uzun ömürlü(UHT) süt ücretsiz verilecek.
Çocukların sağlıklı beslenmesi, ihtiyacı olan proteini alması ve geleceğin sağlıklı nesillerinin yetiştirilmesi için çok önemli bir proje.
Okul sütü projesindeki en temel yanlışlardan birisi, üretim fazlası kabul edilen sütün çocuklara içirilmesi fikridir. Çocukların sağlıklı beslenmesi için süt içmelerinin teşvik edilmesi veya süt içmenin yararları bir kenara itilerek üretimindeki fazlalığı eritmek ve fiyatı dengelemek için okul sütü gündeme alınıyor. Dikkat ederseniz okul sütü projesi okulların açıldığı eylül – ekim aylarında değil, süt üretiminin mevsimsel olarak arttığı bahar aylarında gündeme gelir. Kaldı ki, Bakanlar Kurulu Kararı’nda da arz fazlasının değerlendirilmesi amacı açıkça ifade ediliyor. Uysa, okul sütü ile hedeflenen arz fazlası sütü çocuklara içirmek ve fiyat istikrarını çocuklar üzerinden sağlamak olmamalı. Proje ile çocukların sağlıklı bir nesil olarak yetişmeleri ve ihtiyacı olan sütü tüketmeleri hedeflenmeli. Süt içme alışkanlığı kazandırılmalı.
Hükümetin okul sütü projesini Gıda, Tarım ve Hayvancılık, Milli Eğitim ve Sağlık Bakanlığı’nın işbirliği ile yürütülecek. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bir ay içerisinde uygulama tebliğini hazırlayıp yayınlayacak. Sonra, ihale yapılacak. Muhtemelen bölgesel ihaleler olacak. Bakanlıktan süt üretim izni olan firmalar teklif verebilecek. İhaleyi kazanan firmalardan süt alınacak ve çocuklara dağıtılacak. Bütün bu işlemlerin tamamlanması ile öyle görünüyor ki, bu eğitim yılında öğrenciler çok kısa bir süre süt içebilecek. Gelecek eğitim yılında ve sonraki yıllarda da okul sütü projesinin devam etmesi ve bunun yasal düzenleme ile hangi hükümet gelirse gelsin değiştirilemez bir uygulama haline getirilmesi sağlanmalı.
Okul sütü projesinde yapılan ikinci bir yanlışlık ise, çocuklara çok tartışmalı hale gelen uzun ömürlü sütün(UHT) içirilmesi olacak. Pastörize süt üretim tesislerinin yetersizliği uzun ömürlü sütü adeta zorunlu kılıyor. Hükümet,pastörize süt üretimini ve tüketimini desteklemek ve çocuklara daha sağlıklı olan pastörize sütün tüketilmesini sağlamak için ülke genelinde çalışma yapmalı.
Hükümetin başlatacağı okul sütü uygulamasını İzmir Büyükşehir Belediyesi 7 yıldan beri üreticilerle işbirliği yaparak, onlara destek sağlayarak başarıyla uyguluyor. Türkiye’de örnek alınan bir kooperatifçilik anlayışına sahip Tire Süt Kooperatifi ile sözleşme yapan İzmir Büyükşehir Belediyesi her gün 207 bin çocuğa süt dağıtıyor. Hem üreticiyi destekliyor hem de çocuklara sağlıklı süt içiriyor.
İzmir Büyükşehir Belediyesi, kooperatiften yani üreticiden sütü alıyor ve çocuklara dağıtıyor. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı sütü sanayicilerden alarak dağıtacak. Bu anlayış farkı da önemli.
İzmir Büyükşehir Belediyesi sadece okul sütü projesi ile üreticiye destek olmuyor. Tarıma çok ciddi destekler sağlıyor. İzmir’in kırsalındaki tarım yollarının tamamının asfaltlanması da örnek alınacak bir çalışma. Üreticiler tarlasına, bağına bahçesine çamura saplanmadan rahatlıkla ulaşabiliyor.
2007’den beri Mordoğan Çok Amaçlı Üretim Pazarlama ve İşletme Kooperatifi’nden nergis soğanı ve el yapımı saksı, Bayındır Tarımsal Kalkınma Kooperatifi ve diğer bir çok kooperatiften mevsimlik çiçek, ağaç, yer örtücü ve çalı grubu, Ödemiş Bademli Fidancılık Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’nden ağaç ve çalı grubu, İğdeli ve Çevre Köyleri Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’nden peynir alımı yapıyor. Seferihisar, Özdere, Gümüldür, Ürkmez ve Doğanbey’deki mandalina üreticilerinden toplam 110 ton mandalina alarak okullarda dağıttı.İzmir’le de sınırlı kalmadı. Manisa merkezdeki ve Selendi-Tavak, Gördes-Kobaklar gibi köylerde dokuma tezgahlarında çalışan köylülerden, 24 Kasım Öğretmenler Günü için yaklaşık 35 bin öğretmene farklı desen ve renklerde şal ve fular ürettirdi.
Bu destekleri nedeniyle İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu ve bürokratlarına operasyon üzerine operasyon yapıldı. Tutuklananlar oldu. İddianame hazırlandı. İlk duruşma 3 Nisan’da yapılacak.
Aziz Kocaoğlu bu operasyonlara rağmen çalışmalarını ve desteklerini sürdürüyor. Pazar günü Bademler Tarımsal Kalkınma Kooperatifi ile üçüncü kez çiçek alım sözleşmesi imzalandı. İmza töreninde sözü okul sütü projesine getiren Aziz Kocaoğlu: “Okullarda 7 yıldır süt dağıtıyoruz. Bu projemizin örnek alınmasından sadece onur duyarız. Ancak, yukarıdan gelen emirle valilik aracılığı ile “okullara süt yardımı yapıldı mı” diye soruyorlar. Hadi okul müdürlerine soruyorsunuz. İlkokul çağındaki çocuğa niye soruyorsunuz? O çocukların gururu ile neden oynuyorsunuz?” diyerek operasyonlara tepkisini gösterdi.
İzmir’de 7 yıldır uygulanan ve hükümet tarafından örnek alınan okul sütü projesinin kesintisiz her eğitim yılında uygulanması, sağlıklı nesillerin yetişmesi ve süt tüketiminin artması için son derece önemlidir. Bu programa herkes destek olmalı.