Bu makalede ele alınan konular hakkında hızlı bir genel bakış.
Şanlıurfa Valisi Nuri Okutan, tarım konusunda son derece duyarlı bir bürokrat.Kaymakamlık yaptığı ilçelerde olsun ve sonrasında valilik yaptığı her ilde tarım konusuna özel önem verdi.Tarıma ve tarımcılara destek oldu.
Siirt’te valilik yaparken Siirt fıstığının canlandırılması projesi ile 10 milyonu aşkın fıstık fidanı diktiğini hatırlıyoruz.Nuri Okutan, eğitim konusunda da son derece duyarlı. 2006 yılında aldığı Vehbi Koç Ödülü’nün (100 bin dolar) tamamını eğitime harcadı.Şu günlerde Şanlıurfa’ya ithal edilen hayvanlar konusunda suçlanıyor. Bu kadar iyi niyetli bir bürokrat nasıl oldu da hayvan ithalatı konusunda suçlamaların hedefi oldu?
Geçen yıl canlı hayvan ithalat başladı. İthalat furyasına herkes katıldı. Elinde biraz parası olan veya devletin verdiği sıfır faizli krediyi alan herkes ucuz pahalı demeden ithal hayvan almaya başladı.Hayvan ithalatı konusunda bir çok firma türedi. Bazı uyanıklar ithalatın cazibesine kapılan yatırımcıları dolandırdı. Ucuza getirdikleri hayvanları yüksek fiyatla yatırımcılara sattılar. Yatırımcılar sadece fiyat yönünden değil, hayvanın kalitesi, verimliliği konusunda da aldatıldı. Gebe diye ithal edilen süt ineklerinin gebe olmadığı anlaşıldı. Günde 25- 30 litre süt verdiği iddia edilen ineklerin 3- 5 kilo süt verdiği anlaşıldığında iş işten geçmişti.
Elbette işini doğru yapan, yatırımcıların ihtiyacına uygun hayvan ithal edenler de var. Fakat her ithalat döneminde olduğu gibi bu kez de ciddi sorunlar yaşandı.
Şanlıurfa’daki besiciler, yatırımcılar da ciddi sorunlar yaşadılar. Valiliğin başvurusu ile bu ithlatçı firmalardan biri mahkemeye verildi. Şanlıurfa Valisi Nuri Okutan’a yönelik suçlama da bu firmanın ithalatından kaynaklandı.
İddiaya göre, Vali Okutan Uruguay’dan hayvan ithal edecek bir firmaya koordinatörlük yaptı. Bölgedeki besiciler, yeni girişimciler Uruguay’dan hayvan ithal edecekti. Bu amaçla firmaya 5 milyon dolar ödeme yapıldı. Başlangıçta her şey yolunda gitti. Firma bir miktar hayvanı ithal etti. Fakat parayı peşin alan firma hayvan temininde sıkıntı yaşadı. Besiciler hayvanlarına kavuşamadı. Bu işin faturası da şirketle hayvan almak isteyen girişimciler arasında koordinasyon görevi yaptığı iddia edilen Vali Nuri Okutan’a kesildi.
İthalatın başladığı günlerde Şanlıurfa’da bazı firma temsilcileri ile besicilerin temsilcilerinin ve Vali Nuri Okutan’ın katıldığı bir basın toplantısı medyaya yansımıştı. Şanlıurfa’ya 12 bin hayvan ithal edileceği ilan edildi. O günlerde herkes mutluydu.
Valilik koordinasyonu ile ithalat yapılacaktı. Getirilen bu hayvanlar Şanlıurfa’nın kurtuluşu olacak gibi sunuluyordu. Fakat, öyle olmadığı geçen hafta anlaşıldı. İthalat yapan firma hakkında bizzat valilik tarafından suç duyurusunda bulunuldu. Parasını veren besiciler hayvanlarına kavuşamadı. Vali töhmet altında kaldı ve kendisini savunmak zorunda kaldı.
Şanlıurfa Valiliği’nden yapılan açıklamada özetle şu görüşlere yer verildi:
“Valiliğimizce, bir devlet politikası olarak sübvanse edilen hayvancılığın halk lehine koordine edilmesi ve halkımızın fiyat mağduriyetleri yaşamaması için toplumsal sorumluluk anlayışıyla, büyük bir iyi niyetle yürütülen çalışmalar, maalesef bazı kesimleri rahatsız etmiş, çabalarımız “art niyetli” gibi kamuoyuna yansıtılmaya çalışılmıştır.
Son yıllarda ülkemizde baş gösteren et sıkıntısından yola çıkan Şanlıurfalı çiftçiler, ilimizde yatırım yapma konusunda teşvik edilen yatırımcılardan cesaret alarak hükümetimizin, özellikle yurtdışından canlı hayvan getirilmesi konusunda yaptığı düzenlemeyle birlikte, ilimizde de bireysel girişimlere başlanmıştır. Bu girişimler içerisindeki çiftçilerimiz, Valiliğimiz koordinatörlüğü öncesinde adı geçen firmayla (Novalüx) anlaşma yapmışlar ve ödemelerde bulunmuşlardır. Dekontlarla sabit bu ödemeler de göstermektedir ki, ismi geçen firma valiliğimiz tarafından özellikle seçilmiş ve çiftçilerle buluşturulmuş bir firma değildir. Çiftçilerimiz, muhtelif firmalarla yaptıkları birebir görüşmeler doğrultusunda, kilosu 7 dolar üzerinden canlı hayvan ithal edecekken, şehirde en üst merci olan Valiliğimize müracaat ederek, güçlerinin birleştirilmesi ve daha uygun koşullarda mal temini için bu işin koordinasyonunun Valiliğimiz tarafından üstlenilmesini talep etmişlerdir. Valiliğimiz de, hayvancılığın geliştirilmesi yönündeki devlet politikalarına yerel destek sağlamak, et ithalatını daha uygun fiyatlardan gerçekleştirerek çiftçimizin maliyetini azaltmak ve dolayısıyla Şanlıurfa, bölge ve ülke ekonomisine katkı sağlamak amacıyla, bu sürecin koordinasyonunu üstlenmeyi bir görev ve sorumluluk addetmiştir.
Koordinasyonu üstlenmesini takiben Valiliğimiz, yurtdışından canlı hayvan getirtmek isteyen bütün çiftçilerimizi bir araya toplamış, bireysel hareket yerine kolektif ve koordineli hareket edilmiştir. Tüm çabalar, yapılan toplantılar ve devam eden süreçte Tarım Bakanlığı’nın izni ve bilgisi dahilinde hareket edilmiştir.
Netice olarak, kilosu 7 dolardan alım yapmak durumunda kalacak olan çiftçilerimiz yaptıkları anlaşmalarla, kilosu 4,90 dolardan alım imkanına kavuşmuşlardır. Bu fiyat, yurtdışından canlı hayvan alımı konusunda ülkemizde elde edilmiş en ucuz fiyattır.
Çiftçilerimizin en uygun fiyatla mal alınması için yapılan görüşmeler ve gösterilen büyük çabanın sonucunda, Novalüx isimli firma ile çiftçilerimiz arasında protokol yapılmıştır. Yapılan protokol doğrultusunda anlaşılan fiyat üzerinden (4,90 USD) hayvanların yaklaşık yüzde 90’ı ülkemize getirilmiş ve çiftçilerimize dağıtılmıştır. Protokol imzalanan ithalatçı firmanın, kalan yüzde 10’luk bölümün teslimatı konusunda yükümlülüklerini zamanında yerine getirmemesi ve çiftçilerimizin mağdur edilmesi üzerine, konu Valiliğimiz tarafından adli mercilere yansıtılmış olup ilgili firma ve yetkilileri hakkında adli işlemler sürmektedir.”
Şanlıurfa’da yaşanan gelişmeler ve Valiliğin açıklamaları gösteriyor ki, kendi üretiminiz kendinize yetmiyorsa ve ithalat yapmak zorunda kalırsanız her türlü olumsuzluğa da hazırlıklı olmalısınız. Ne kadar iyi niyetli olursanız olun, ithalat fırsatçılarının tuzağından kurtulamazsınız. Bu nedenle ithalat konusunda gösterilen duyarlılık, harcanan çaba yerli üretimin artırılmasında gösterilse bunlar yaşanmaz.
Bu makale ile ilgili yapılan yorumlar