Bu makalede ele alınan konular hakkında hızlı bir genel bakış.
Güneydoğu’nun fındık işçileri hazırlıklara başladı. Yakında Karadeniz’e doğru yola çıkacaklar. Çoluk çocuk, yaşlı genç birçok kişi fındık toplayarak geçimini sağlamaya çalışıyor. Bu yıl fındık üretimi az. Fındık işçilerinin de gelirinde ciddi düşüş olacak.
Fındık toplamak sanıldığı kadar kolay iş değil. Karadeniz’de fındığı toplayacak eleman bulunamadığı için Güneydoğu’dan işçi getiriliyor.Bu aynı zamanda iki ayrı kültürün buluşması. Zaman zaman sıkıntılar yaşanıyor. Güneydoğu’dan gelen işçileri Karadeniz’e sokmak istemeyen veya onları ayrı bir yerde adeta tecrit eden uygulamalar oluyor.
Fındık üretilen illerde bu sıkıntıların yaşanmaması için çeşitli önlemler alınıyor. Bu amaçla Giresun Valiliği tarafından oluşturulan komisyon bu yıl fındık toplayacak işçilerin ücretleri ve uyulması zorunlu kuralları belirledi. Giresun Ziraat Odası Başkanı Özer Akbaş’ın bizimle paylaştığı komisyonun kararları şöyle:
1- 2011 yılı fındık toplama mevsiminde; ilgili kurumların, iş aracılarının ve işverenlerin 24.03.2010 tarih ve 27531 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren“Mevsimlik Tarım İşçilerinin Çalışma ve Sosyal Hayatlarının İyileştirilmesi ” ile ilgili Başbakanlık genelgesi ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 27.05.2010 tarih ve 27593 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Tarımda İş Aracılığı Yönetmeliği” hükümlerini titizlikle uygulamalarına,
2- Fındık toplama işlerinde çalışacak işçilerin çalışma koşullarının, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 16.04.2003 tarih ve 25081 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “ Tarımdan Sayılan İşlerde Çalışan İşçilerin Çalışma Koşullarına İlişkin Yönetmelik ” hükümlerine göre sağlanmasına,
3- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanan “ Karadeniz Bölgesi Fındık Üretilen İlerde mevsimlik Tarım İşçilerinin Çocuklarının Bahçeden Uzak Tutulmasına Yönelik 2011 Yılı Eylem Planı” gereğince Giresun İlinde çocukların fındık bahçelerinde çalışmasının önlenmesi amacı ile denetim yapmak üzere Trabzon Çalışma Bölge Müdürlüğünce gerekli tedbirlerin alınmasına.;
4- 2011 yılı hasat döneminde Fındık toplama işlerinde 16 yaşından küçük çocukların, çalışamayacak kadar yaşlı ve hasta kişilerin çalıştırılmamasına,
5- 2011 yılı hasat döneminde Fındık toplama işlerinde yaş ve cinsiyet ayrımı yapılmaksızın; Yemek işverene (bahçe sahibine ) ait olursa günlük 28 lira yemek işçilere ait olursa günlük 31 lira net ücret ödenmesine,
6- Toplanan fındıkların taşınması işinde çalışacak çuvalcılara; yemek işverene ait olursa 45 lira,yemek işçiye ait olursa 48 lira net ücret ödenmesine,
7- Hasat döneminde çalışacak aşçılara 40 lira net ücret ödenmesine,
8- Patoz çekim ücretinin; ton başına 100 lira, kilogram başına 0,10 lira olarak ödenmesine,
9-Fındık patozların da;patoz sahiplerinin fındığın kırılmasını önleyici tedbir almasına, fazla fındık kıran patozların çalıştırılmamasına, fındık patozlarıyla fındık çekim işinin yol kenarlarında ve yol üzerinde yapılmamasına,
10- 2011 yılı hasat dönemine kadar ilimizde çalışacak patozların kayıt altına alınıp standardizasyonlarının sağlanması konusunda Tarım teşkilatı ile Ziraat Odası Başkanlığının ortaklaşa çalışma yapmasına,
11- Katırcıya (katırı ile birlikte)110 lira günlük net ücret ödenmesine,
12- Kilo hesabıyla yerden fındık toplayan işçilere, kilo başına 0,25 lira ödenmesine,
13- İşçilerin İlimize gelişlerinde yerleşecekleri toplulaştırılmış yerleşim (konaklama) yerlerinden, çalışma yerlerine (bahçelere) nakillerinin yolcu taşınmasına uygun araçlarla yapılmasına (otobüs, minibüs, otomobil, vb.)
14- İşçi ücretlerinin, işin bitmesine müteakip geciktirilmeden işçinin kendisine ödenmesine,
15-Köy muhtarları ile işverenlerin, işçilerde görülecek her türlü hastalıklara karşı gerekli tedbirleri alarak bu tür şikayeti olanları en yakın sağlık kuruluşlarına bildirmelerine,
16- İşverenlerin, ( bahçe sahiplerinin ) hasat dönemi içerisinde çalıştırdıkları işçilerin kimliklerini Tarım İl Müdürlüğüne, İşkur İl Müdürlüğüne, ziraat odalarına, muhtarlıklar aracılığı ile en yakın güvenlik birimlerine bildirmelerine, kimliği bulunmayanlara iş verilmemesine,
17- Muhtarlıklarca, fındık toplama işçisi olarak dışarıdan gelenlerin Yabancılar Kayıt Defterine kaydının yapılmasına,
18- İşverenler ve köy muhtarlıkları emniyet bakımındın huzur bozucu olaylara anında müdahale ederek durumu en yakın güvenlik birimine bildirmelerine,
19- Giresun İli sınırları içerisinde fındık tarım işlerinde çalışan işçilerin ücret tespitleri ve diğer sorumluluklar, Komisyonumuzca belirlenmiş olup, bunun dışında tespit edilen ücretler ve sorumluluklar geçerli değildir. Bu tür ücret belirlemeye veya sorumluluklar ortaya koyan kişi veya kuruluşlar hakkında yasal işlem yapılmasına,
Yukarda 19 madde halindeki alınan bu kararların Valilik Makamının onayına sunulmasına, onaylanmasına müteakip yürürlüğe konulmasına oy birliği ile karar verilmiştir.”
Fındığın üretimi, fiyatı, ticareti, ihracatı konuşulurken insan unsuru unutulur. Oysa bu işin özünde insan emeği var. Fındığı yetiştiren üreticinin emeği,fındığı toplayan işçinin emeği bu. Bu emeğin değeri bilinmedikçe, fındığın değeri bilinemez. İstedik ki bunu da tarihe not düşelim.
Bu makale ile ilgili yapılan yorumlar