Bu makalede ele alınan konular hakkında hızlı bir genel bakış.
2011 yılı hububat fiyatı ile ilgili Dünya Gazetesi’ndeki habere yazdığım yorum.
Hububat fiyatının zamanlaması…
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker’in açıkladığı hububat fiyatının tutarından çok zamanlaması önemli. Adana ve yöresinde hasat başlarken, buğdayın tonu 700- 720 liraya kadar çıktı. Hasadın büyük ölçüde tamamlandığı Adana ve yöresinde buğdayın tonu ortalama 650-680 liradan satıldı. İç Anadolu’da hasat başladıktan sonra fiyat gevşedi ve 600 liranın altına düştü.Toprak Mahsulleri Ofisi’nin verilerine göre, Haziran ayında Eskişehir Ticaret Borsası’nda buğdayın tonu ortalama 653 liradan işlem gördü. Aynı dönemde Konya Ticaret Borsası’nda 683 liradan ve Polatlı Borsası’nda 741 liradan işlem gördü. Aynı borsalarda 13 Temmuz’daki fiyat ise sırasıyla 583 lira,626 lira ve 604 lira.
Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, hububat fiyatını Haziran ayı başında açıklasa ve serbest piyasayı dikkate alsaydı 700 liralık fiyat açıklayacaktı. Bu üreticinin lehine olacaktı. Fakat, dün açıkladığı 605 liralık fiyatı Haziran başında açıklasaydı bu kez üreticiye zarar verecek ve bir çuval inciri berbat edecekti.
Buğday fiyatı iç Anadolu’da 600 liranın altına düşünce, Bakanlığın 605 liralık fiyat açıklayarak bir anlamda fiyat düşüşünü önlemeye çalıştığı söylenebilir. Geçen yıla göre yüzde 10- 13 oranında artış sağlandı. Bakan Mehdi Eker’in de açıkladığı gibi dünyada son bir yılda buğday fiyatı yüzde 100 oranında artış gösterdi. Tonu 190 dolar olan buğday 400 doları gördü. Bu yıl yüzde 100 artış olmayacak fakat yine artış trendi devam edecek. Dolayısıyla üreticiden ucuza alınan buğday tüketiciye pahalı olarak yedirilecek.
Bakan Mehdi Eker, açıklamasında üreticiye 115 liralık destek verileceğini de söyledi. Bakanlık verilerine göre buğday ve arpada 3 yıldır destekleme primi artırılmıyor. Buğdayda 2009’dan beri ton başına 50 lira, arpada 40 lira destekleme primi veriliyor. Mazot desteği, gübre desteğinden söz ediliyor. Geçen bir haftada mazotun fiyatı 16 kuruş arttı. Bakanın vereceklerini söylediği destekler mazottaki, gübredeki fiyat artışını karşılamaya yeter mi?
Eker’in açıklamasına göre, Toprak Mahsulleri Ofisi geçen yıl 415 lira olan arpa fiyatını 455 liraya çıkardı. Bu fiyat piyasanın çok altında kaldı. Serbest piyasada arpa 470- 500 lira aralığında. Kaldı ki, arpaya çok büyük talep var. Hayvancılığa verilen sıfır faizli kredi nedeniyle hayvancılık işletmesi kuranlar piyasadaki arpayı almak için adeta yarışıyor. Bu da fiyatın yükselmesine neden oluyor. TMO’nun bu fiyatla arpa alması çok zor.
Son olarak şunu söyleyebiliriz. Beklendiği gibi buğday üretimi 21 milyon tonun üzerinde gerçekleşirse ithalata gerek kalmayacak. Fakat, arpa ithalatı kaçınılmaz olacak.
Bu makale ile ilgili yapılan yorumlar