Buğdayda korku ve endişe…

Bizim AB’ye girmemiz şuan imkansız. Hatta AB, “Haydi, hiçbir şartımız yok, sizi üyeliğe kabul ediyoruz” dese bile biz AB’ye giremeyiz. Nedeni de başta hububat olmak üzere, şeker vb tarım ürünlerinin bunlara bağlı olmak üzere et, süt gibi hayvancılık ürünlerinin dünyanın enaz iki katı fiyatında olmasıdır. Kimbilir, belki de hükümet hayvan ithalatını, hayvancılığı bitirmek için yaptı?! Belki bunun ardından tarım ürünleri ve yan mamulleri için hamleler gelecek. Tüketiciye 2.5 TL’ye değil de 1.5 TL’ye şeker yeyin diyecekler ve pancar üreticisini de bitirecekler. Sonra ekmeği yarı fiyatına yeyin diyecekler ve buğday üreticisini de bitirecekler. Daha doğrusu uyguladıkları ve kimsenin de eleştirmediği yanlış ekonomi politikalarının faturasını köylüye ödetecekler. Nedense bunları kimse dile getirmiyor. İşin bu yanına kimse bakmıyor?!!! Sonra Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı kalkıyor, bir basın toplantısı yapıyor. İsterdim ki daha dikkatli olsun ne söyledğini bilsin. Temennim benim bu yazdıklarımı okur çünkü:
1)Rusya, 1999 yılı sonunda “Monatoryum” ilan etmiş yani bütün dünyaya “ben borçlarımı ödeyemiyorum” demişti. Sonra Amerika Irak’a savaş açtı. Peki bu savaşın galibi kim? Sakın basitçe Amerika galip; Irak mağlup demeyin. Bu savaşın galibi enerji satan ülkeler, mağlubu da enerji tüketen ülkelerdir. Rusya’nın bu savaştan geliri trilyonlarca dolardır. On yıl önce monotoryum ilan eden Rusya’nın kasasında bugün trilyon dolarlar vardır. Şimdi Rusya, buğday ihracatına yıl sonuna kadar yasak getiriyor. Neden? Yoksa Ocak ayında Rusya buğday hasadı mı yapacak? Neden yeni ürün çıkana kadar değil de yıl sonuna kadar? Sorunun cevabı, Rusya’nın spekülasyonun tadına iyice varmasıdır. Güney yarım kürede Şubat’ta buğday çıkar. Haliyle de fiyatlar geri gelir. Şubata kadar uzaydan gelmezse başkaca buğday hasadı olması mümkün değildir!!! Rusya yılbaşı dedi ama şartlar oluşursa bakarsınız ekim sonu ya da kasımda da buğday ihracatına başlayabilir. Yeter ki fiyat oluşsun.

2)Gelelim Rusya’daki yangın dolayısıyla buğday ihracatının durdurulmasının Türkiye’nin buğday ithalatına etkisine. Yahu Tarım Bakanlığı bir yıl boyunca dahilde işlemeye bile buğday ithalatını yasakladı. Bu ne demektir? Türkiye’nin 2010/11 sezonu sonuna kadar kendisine yetecek buğdayı olduktan sonra dahilde işleme yapanlara da TMO vasıtasıyla teşvikli buğday verilebilecek demektir yani onlara da eldeki buğday yeter anlamındadır. Bana göre eğer Türkiye 2011 Temmuzuna kadar buğday ithal etme zorunluluğu varsa bunun üç sebebi olabilir. Birincisi, yüksek kaliteli buğday ihtiyacı. İkincisi, dahilde işlemenin öngörülenin çok çok üstünde olması. Üçüncüsü de Allah korusun Pakistan gibi bir afetin başımıza gelmesiyle olağan üstü olaylar yaşamamızdır. Dünya’da üretilen en kaliteli buğday yanlış bilmiyorsam Kazakistan’da üretilendir. O yüzden Türkiye’de üretilen unun kalitesini yükseltmek için bir miktar Kazak buğdayı TMO tarafından ithal edilebilir. Dahilde işlemeye gelince, her halde TMO yani devlet dünya piyasalarını göz önüne alarak dahilde işleme için vereceği buğdayın fiyatını artıracaktır. Bu da bizim zararımızı azaltacaktır. Bunun dışında Türkiye’nin 2011 Temmuzuna kadar buğday ithal etmesi anlamsız olur.
3) Yazının devamında aynen şöyle deniliyor:
Kimi çevreler, yükselen buğday ithalatını Türkiye’nin un ihracatı ile açıklama gayreti içine girmektedirler. Aşağıdaki tabloda verildiği üzere, Türkiye 2000 – 2009 döneminde 10,2 milyon ton buğday unu ihraç etmiştir. % 70’lik randıman değeri üzerinden, un ihracatı, 7 milyon ton’luk buğday satışını açıklayabilmektedir. Kaldı ki, aynı dönemde un ihracatından kazanılan paranın (2,1 milyar dolar) buğday ithalatı için ödenen paranın (3,8 milyar dolar) ancak yarısını oluşturuyor olması, Dâhilde İşleme Rejimi ile buğday ithal edip un ihraç etme uygulamasının Türkiye için katma değer üretmediğini ortaya koymaktadır. Bu durum, sözü edilen ticaret uygulamasının titizlikle ve etkinlikle denetlenmesi gereğini de göstermektedir.

Şimdi rica ediyorum, sayın başkan yazıyı bir daha okusun. Eğer halen hatayı göremediyse de görene kadar okusun. Yahu burada “yumurta mı tavuktan çıkar, tavuk mu yumurtadan” örneği gibi “Un mu buğdaydan çıkar, buğday mı undan” oldu her halde. % 70 verimle yaklaşık 15 milyon ton buğdaydan 10,5 milyon ton un çıkar. Yani 10,2 milyon ton un, 7 milyon ton buğdaydan çıkmaz. Eğer öyle bir teknoloji varsa söyleyin de öğrenelim!!! Kaldı ki undan başka makarna ve bisküi ihracatı karşılığında da buğday getirilebilir. Ama şu noktaya katılıyorum ki önceki yorumum da da yazmıştım. Türkiye’den yapılan un ihraçlarının altında çok değişik oyunlar dönmektedir.

Umarım Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Sayın Doç. Dr. Gökhan Günaydın bu yorumumu okur ya da Ali Ekber Bey bir şekilde kendisine iletir.

bende yazınızın baş tarafına katılıyorum.küresel oyuncuların bunu bir fırsata çevirmesini kınıyorum.şunu anlamanızı isterim.petrol de olduğu gibi gıda üzerindede büyük oyunlar oynanıyor.bunu görmenizi her olum suzlukta hükümete topu atmanızı yadırgıyorum.madem çiftçi dostu olarak kendinizi lanse etmeye çalışıyorsunuz,daha iyi tohum ekmelerini,tarlalarına daha çok zaman harcamalar önermiyorsunuz.bu gün türkiyede buğday azlığı yok.kaliteli buğday az.çukur ova ve polatlı bu sorunu çözdü.orta anadolu ve diğer buğday ekimi yapan yerlerde sıkıntı var.siz çiftçiye yararlı olacaksanız bunlarla ilgilenin.hangi ürün olursa olsun kaliteli olduğu sürece iyi fiyata her zaman alıcı bulur.Arif gençgöçmen.

Mehmet Yükselin yorumlarına aynen katılıyorum.Rusya ve Ukrayna ile hububat ticareti yapan bir kişi olarak diyorumki Rusya bu yasak konusunda haklı olmakla beraber spekülatif harekete prim tanımıştır.15 Ekimden sonra 3 ila 5 milyon tonluk bir rakamı ihracata açacaktır.Zira kendi bakanlığı içerisinden Kazakistandan 5 Milyon ton buğday alacağız deyip Chicago Borsasında bir günde fiatları % 3 zıplatmıştır.