Fındıkta psikolojik savaş…

Bu makalede ele alınan konular hakkında hızlı bir genel bakış.

Fındıkta psikolojik savaş…

08 Ekim 2009

·

Ali Ekber Yıldırım

·

Köşe Yazısı

Güncelleme: Eki 8, 2009

Fındık ihracatçıları, üretimdeki düşüşe bağlı olarak yükselen fındık fiyatını aşağı çekmek için her koldan atağa geçti. Öyle bir atak ki, bir yandan yükselen fiyatlara müdahale edilmesini istemediklerini iddia ediyorlar, diğer yandan  medya araçlarının her türlüsünü kullanarak üreticiyi, devleti, bürokrasiyi, kurumları baskı altına alarak, adeta tehdit ederek fiyatı düşürmeye çalışıyorlar.  
Fındık Tanıtım Grubu(FTG), ilanlarla üreticiyi, bürokrasiyi, fındıkla ilgili kesimleri gelecekte fiyat 3 liraya düştüğünde konuşmamaları yönünde tehdit ediyor.
İstanbul ve Karadeniz Fındık İhracatçıları Birliği basın açıklaması ile fındık ihracatının düştüğünü belirtip, fiyatın düşürülmesi için Toprak Mahsulleri Ofisi’nin piyasaya fındık vermesi yönünde baskı kurmaya çalışıyor. Bunun için hükümeti ve üreticiyi Azerbaycan ve Gürcistan’ın ucuz fındığı ile tehdit ediyor.
İstanbul’da Avrupa Birliği yetkilileri ile toplantı düzenleniyor. Dışarıdaki alıcılar aracılığı ile hükümete, bürokratlara “fındık bulamıyoruz” baskısı kuruluyor. 
Sezon başında rekolteyi yüksek göstererek fiyatın düşük oluşmasını sağlamaya çalışan ancak bunu başaramayan kimi ihracatçıların bu manevraları sektörde ciddi tepki görüyor. 
Görevi yurtdışında Türk fındığını tanıtmak olan Fındık Tanıtım Grubu’nun, iç piyasada politika belirleyen, ilanlarla üreticiyi tehdit eden bir oluşuma dönüşmesi ihracatçıların bile tepkisini çekiyor.
Fındık konusunda tutarlı, tarafsız ve dürüst yaklaşımı ile tanınan Trabzon Ticaret Borsası Meclis Başkanı Mehmet Cirav, Fındık Tanıtım Grubu’nun iç politikaya yönelik çalışmalarını en sert eleştirenlerden biri oldu.
Cirav, Trabzon İl Genel Meclisi’nde “Türkiye’de Fındık ve Politikaları” üzerine yaptığı konuşmada özetle şunları söyledi: “Fındık Tanıtım Grubu tarafından gazetelere verilen son ilanda, ‘Bugün 5 lira eden fındık, arzın fazla olduğu yıl 3 liraya düşebilir. Bugün gülenler yarın şikayet etmesin, kimse kimseyi fiyatı düşürmekle suçlamasın, kimse devleti bu işe müdahale etmeye çağırmasın’ denilmektedir. Sonra da Başbakan ve bazı bakanlara teşekkür edilmektedir. FTG’nin görevi fındık politikası yapmak değil, fındığı tanıtmak ve tüketimini arttırmaktır. Fındık politikalarını desteklemek ve kösteklemek FTG’nin işi değildir. FTG üzerinden fındıkta politika yapmak suçtur. FTG, bu kadar bütçeye rağmen, dünyada fındık tüketimini arttırmakta hiç yol alamamıştır. Bol bol dünyayı geziyorlar.  Bu gerçek ortada iken, basına ilanlar verme başta olmak üzere çeşitli yollarla  adeta gizli faul yaparcasına serbest piyasa şartlarını devre dışı bıraktırmaya çalışmaktadırlar. Bunların görevi hükümeti ve üreticiyi tedirgin etmek değildir. Fındığı tanıtmaktır.”
Mehmet Cirav gibi sektördeki pek çok duyarlı insan, fındık ihracatından kesilen binde 3 oranındaki  fonun ve devlet kaynaklarının Fındık Tanıtım Grubu tarafından içeride fındık politikasının yönlendirilmesinde kullanılmasına karşı çıkıyor. Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı Zafer Çağlayan’dan bu fonun kaldırılmasını istiyor.
İstanbul ve Karadeniz Fındık İhracatçıları Birliği’nin basın açıklamasına gelince. Açıklamaya göre, Eylül ayında, geçen yılın aynı dönemine göre fındık ihracatında miktar bazında yüzde 42, döviz gelirinde ise  yüzde 41 gerileme var.
Bu gerilemenin nedeni olarak fındıktaki fiyat artışı gösteriliyor. Oysa, aynı açıklamada fındık fiyatındaki ortalama artışın geçen yıla göre yüzde 4 olduğu bilgisi var. Geçen yıl Eylül’de kentali( 100 kilo) ortalama 527 dolardan ihraç edilen iç fındık, bu yıl 552 dolardan ihraç edildi. Kental başına 25 dolar yükselme var. 
Türkiye, 2004-2005 sezonunda bin doların üzerinde iç fındık ihraç etti. İhracatçıların iddia ettiği gibi alıcılar başka ülkelere ve başka ürünlere yönelmedi.
Açıklamanın en önemli bölümü ise şöyle: “Bu beklenmedik düşüşte, piyasalardaki istikrarsızlığın ve fiyatlardaki ani yükselişlerin etkisi bulunuyor. Özellikle dış alıcılar bu yıl ihtiyaçlarını şimdilik Azerbaycan ve Gürcistan piyasalarından daha ucuza temin etme yoluna gittiler. İhracattaki düşüşün devamı durumunda Türkiye’nin 2009 / 2010 fındık ihracat miktarı 200 bin tonun altına düşebilir. Bu durum da gelecek yıllarda daha olumsuz tabloların ortaya çıkmasına sebep olabilir.”
Açıkça üretici ve hükümet tehdit ediliyor. Oysa, sektördeki herkes biliyor ki, ihracattaki düşüşün nedeni yüzde 4’lük fiyat artışı değil. Asıl neden, rekolteyi 600 bin ton ilan eden ve piyasadan 2-3 liradan fındık almanın hesabını yapan alivrecilerin ucuz fiyatla yaptıkları sözleşmelerini yerine getirmemeleridir. Alıcılar bu nedenle Türkiye’ye geldi. Sözleşmelerin yerine getirilmesini istedi.
Ayrıca, Azerbeycan, Gürcistan tehdidine de artık hiç kimse inanmıyor. Tıpkı yıllardır her fırsatta tekrarlanan “fındık pahalı olursa yerine badem kullanılır” yalanı gibi.
Yakında “ihraç edilen fındıkta aflatoksin çıktı” haberi servis edilirse  kimse şaşırmasın.
Salı günü yazdığımız gibi, bazı fındık ihracatçıları sezon başında yanlış hesap yapmanın faturasını ülkeye ödetmeye çalışıyor. Bu psikolojik savaşta, gazete ilanlarında “Türkiye kazanıyor” diyorlar. Basın açıklamasında “Türkiye kaybediyor” diyorlar. Sizce hangisi doğru?

Bu makale ile ilgili yapılan yorumlar

  1. fatih çelebi 6 Kasım 2009 - 13:25 - Yanıtla

    sayın ali bey mühim olan nedir biliyomusunuz devlet elindeki fındıgı ne zaman kaç liradan satacak gerisi hikaye tmo kaynaklarına göre ocak 2010 da satacak ama kaç liradan bilen yok 5 liradan satarım ben malımı diyorsa problem yok ama 4 lira derse serbest piyasada 4 ün de altına gelir ki bu üretici için iyi olmaz sizin de bu konudaki görüşlerinizi ögrenirsek mutlu oluruz teşekkürler

Fındık: İlişkili Diğer Makaleler

En Son Yayınlanan Makaleler