Aydın’da pamuğun alternatifi yaş sebze ve meyve olabilir mi?

Bu makalede ele alınan konular hakkında hızlı bir genel bakış.

Aydın’da pamuğun alternatifi yaş sebze ve meyve olabilir mi?

18 Ağustos 2009

·

Ali Ekber Yıldırım

·

Köşe Yazısı

Güncelleme: Ağu 18, 2009

Aydın, potansiyeli ve ürün çeşitliliği bakımından tarımsal üretimin en önemli merkezlerinden biridir. “Dağlarından yağ, ovalarından bal akan şehir” tanımlaması kentin tarımdaki gücünü özetliyor.
Dünya incir üretiminde ilk sırada yer alan Aydın, kestane ve zeytin üretiminde Türkiye birincisi. Aydın’da üretilen kestane, Bursa’da işlenerek kestane şekeri olarak piyasaya sunulur. Bursa kestane şekeri ile ünlüdür. Fakat kestanenin Aydın’dan gittiği pek bilinmez.
Yüz yıllardır Aydın’da üretilen tarım ürünleri İzmir Limanı’ndan Avrupa’ya taşınır. Söke Ovası pamuk deposu olarak bilinir. 1850’li yılların sonunda İngilizler Aydın’ın pamuğunu, incirini ve diğer tarımsal ürünlerini ülkelerine kolayca götürmek için İzmir’den Aydın’a demiryolu yapmaları boşuna değildir. 
Son yıllarda Aydın, geleneksel ürünü olan pamuktan hızla uzaklaşıyor. Çünkü, Türkiye pamuk üretmek yerine, Amerika’dan, Yunanistan’dan pamuk ithal etmeyi tercih ediyor. Bir dönem pamuk ihracat kapısı olan İzmir Limanı, şimdilerde pamuk ithalatının kapısı oldu.
Tarımsal üretimdeki gelişmeye bağlı olarak, Aydın, tarım makineleri ve tarım aletleri üretiminde de söz sahibidir.
Türkiye’nin en eski Tarım Satış Kooperatifleri Birliği olan Tariş’ in de, bugün artık faaliyette olmayan Milli Aydın Bankası’nın da kuruluş yeri Aydın’dır.
Tarım konusunda Aydın’ın sahip olduğu birikimi, potansiyeli anlatmaya sayfalar yetmez. Ancak, son yıllarda ülke tarımında yaşanan sıkıntılar Aydın’ı da olumsuz etkiliyor. Pamuk, buğday, mısır ve daha bir çok üründen zarar eden çiftçi her yıl yeni ürün deniyor. Çiftçi arayışta. Para kazanacağı ürünü arıyor.
Bu arayış çerçevesinde bir çok kentte olduğu gibi Aydın’da da son yıllarda yaş sebze ve meyve üretimine yönelme var. 
Aydın Ticaret Borsası ve Ege İhracatçı Birlikleri, 14-15 Ağustos tarihlerinde Aydın’ın yaş sebze ve meyve üretimindeki potansiyelini ortaya koymak için “Aydın Yaş Meyve Sebze Festivali’ düzenledi. Organizasyona Aydın dışındandan çok sayıda ihracatçı ve bürokrat katıldı. Türkiye Yaş Sebze ve Meyve İhracatçıları Birlikleri Ortak Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Kaçmaz, Akdeniz Yaş Sebze ve Meyve İhracatçıları Birliği Başkanı Ali Kavak, Ege Yaş Sebze ve Meyve İhracatçıları Birliği Başkanı Mustafa Türkmenoğlu, Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracat Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Cevdet Baykal, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Ferhat Şelli. Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Ümit Bayram Kutlu, Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçılar Birliği Başkanı Ali Nedim Güreli, Yönetim Kurulu Üyeleri Emin Demirci ve Mustafa Gökalp bizim görüp konuştuğumuz katılımcılardı.
Dikkat çekici önemli bir gelişme ise, yapılan çalışmaların üniversite ile işbirliği içinde yürütülmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Ekmel Tekintaş, Bahçe Bitkileri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Tülin Baş ve zeytincilik konusuna gönül vermiş Yrd. Doç. Dr. Renan Tunalıoğlu bilgi ve birikimlerini festival kapsamında düzenlenen panelde Aydın’daki üretici, ihracatçı ve girişimcilere sundu.
Aydın Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Bosnalı, Meclis Başkanı Aydın Akyüzlü ve çalışma arkadaşları Aydın’da tarım sektörünün yeniden canlanması ve özellikle yaş sebze ve meyve üretiminde, ihracatında yol alabilmesi için ciddi çaba gösteriyor. Tarımı seven ve tarım topraklarını gözü gibi koruyan Vali Hüseyin Avni Coş bu çabaların en büyük destekçisi. 
Bütün bu çalışmalar Aydın’ın yaş meyve ve sebzede söz sahibi olmasını sağlayacak gibi görünüyor. Çünkü Aydın’da bu potansiyel var. Aydın Ticaret Borsası Meclis Başkanı Aydın Akyüzlü’ nün verdiği bilgilere göre, Aydın’da çay ve muz dışında her ürünü yetiştirmek mümkün.
İlde yılda 25 bin tonun üzerinde çilek, 160 bin ton domates, 35 bin ton biber, 26 bin ton şeftali, 5 bin ton kiraz, 20 bin ton erik, 115 bin ton yaş incir yetiştiriliyor. En çok yetiştirilen sebzeler arasında fasulye, börülce, enginar, lahana, kereviz, ıspanak ve karnabahar var. Narenciye, elma, nar, Japon eriği, nektarin ve erkenci kayısı konusunda da ciddi çalışmalar var.
Seracılığın gelişmesi için jeotermal kaynakların varlığı önemli bir avantaj.
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın Aydın Gümrük Müdürlüğü’nü Rusya’ya ihracat yapacak 14 çıkış gümrüğünden biri olarak kabul etmesi, bu ülkeye ihracatın kapılarını açıyor.
Özetle, Aydın, tarımda çıkış yolunu yaş sebze ve meyvede bulabilir.
***** 

Damla sulama yatırımları ile ilgili yazılarımıza Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği duyarlılık gösterdi ve açıklama gönderdi. Bu açıklamaların ayrıntılarını Perşembe günü paylaşacağız.

Bu makale ile ilgili yapılan yorumlar

Yaş Meyve ve Sebze: İlişkili Diğer Makaleler

En Son Yayınlanan Makaleler