Bu makalede ele alınan konular hakkında hızlı bir genel bakış.
Hükümet, bitkisel üretimde doğrudan gelir desteğini kaldırırken, hayvancılıkta benzer bir siteme “hayvan başına doğrudan destek” uygulamasına geçti.
Hayvancılıkta bir çok destek kaldırıldı. Hayvan başına ve yılda bir kez doğrudan ödeme yapılacak.
Hayvan başına doğrudan ödeme uygulamasına ilişkin çalışmalar hayvancılık sektörünün bilgisi dışında ve Maliye Bakanlığı’nın zorlaması ile hazırlandı. Çalışmalar 2008’in başında başladı. Tarım Bakanlığı yöneticileri bile bu politika değişikliğini 14 Mart 2008 tarihli DÜNYA’ dan öğrendiler.
Çalışmaların başlamasından bu yana bir yıl geçti. Bugüne kadar hiçbir ödeme yapılmadı. Fakat, kağıt üzerinde daha doğrusu Resmi Gazete’ de hayvan başına ödenecek destek miktarı üç kez değişti.
Türkiye’nin bunca sorunu varken Bakanlar Kurulu işi gücü bırakmış hayvan başına ne kadar ödeme yapılacağını kararlaştırmaya çalışıyor.
Bakanlar Kurulu’nun “Hayvancılığın Desteklenmesi Hakkında Karar”ı 15 Nisan 2008 tarihli Resmi Gazete’ de yayınlandı. Buna göre, melez ırklar için hayvan başına 300 lira, saf ırklar için 350 lira, hastalıklardan ari işletmelerde hayvan başına 400 lira, manda başına 300 lira, damızlık koyun ve keçi başına 10 lira doğrudan ödeme yapılacaktı.
Bu kararın daha kırkı çıkmadan Bakanlar Kurulu 24 Mayıs 2008 tarihli Resmi Gazete’ de yayınlanan yeni bir karar aldı. Hayvan başına destek kalemleri 50’şer lira düşürüldü. Irk kavramı kaldırılarak anaç sığır başına 250 lira, soy kütüğüne kayıtlı anaç sığır için 300 lira, hastalıklardan ari işletmelerde anaç sığır başına 350 lira, manda başına 250 lira ödeme yapılması kararlaştırıldı.
Ayrıca, ödeme yapılacak işletmelere alt ve üst sınır getirildi. Anaç sığır başına destekten tam olarak yararlanmak için en az 5 en fazla 200 baş hayvana sahip olma şartı getirildi. 200 baştan fazla hayvanı olan işletmeler ise 200 baş ile 500 baş arası hayvanlar için desteğin yüzde 50’sini, 500 baş üzeri hayvanlar için ise desteğin sadece yüzde 25’ini alacaklardı. İlk kararda süt pirimi tamamen kaldırılırken, ikinci kararda sütün litresine 4 kuruş destekleme primi ödenmesine karar verildi.
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın bu iki karara dayanarak hazırladığı “Hayvancılığın Desteklenmesi Hakkında Uygulama Esasları Tebliği” 13 Haziran 2008 tarihli Resmi Gazete’ de yayınlandı.
Uygulama tebliği yayınlanınca hayvan başına doğrudan ödemeden yararlanmanın çok kolay olmayacağı daha iyi anlaşıldı. Yani baştan söylendiği gibi her hayvana destek verilmiyor. Bu destekten yararlanacak anaç ineğin 2008’de doğum yapması şart. Buzağının hangi suni tohumlama ile doğduğunun belgelenmesi gerekiyor. Destekten yararlanacak hayvanın aşılarının tam olması ve bunun belgelenmesi şartı da var.
Hayvancılık sektörünü kayıt sistemine zorladığı için bu kriterler olumlu görülebilir. Fakat ilk kez uygulanan hayvan başına doğrudan ödeme sistemi yetiştiricilere anlatılmadığı için şu sıralar askıya çıkan destekleme listeleri ile ilgili çok büyük bir karmaşa yaşanıyor. Yetiştirici aşıları yaptırmış, suni tohumlama yaptırmış ama belgesini almamış. Bu nedenle destekten yararlanamıyor. Yararlanmak için askıya çıkan listeye itiraz ediyor. Para ödeyip aşı yaptıran, suni tohumlama yaptıran çiftçi belge almıyorsa elbette onun da kabahati var. Tarım il ve ilçe müdürlükleri iyi niyetle bunları düzeltmeye çalışıyor.
Konuştuğumuz uzmanlar, Tarım Bakanlığı’nın 1 milyon 700 bin civarında hayvana destek vermeyi öngördüğünü, ancak getirilen kriterlerle bu sayının yarı yarıya düştüğünü ifade ediyor. Hayvan başına doğrudan ödeme için ayrılan 520 milyon liralık bütçenin en az 100- 150 milyon lirası kullanılamayacak.
Bu nedenle Hükümet, hayvancılık desteklerinde yüzde 10 kesinti yapmayabilirdi. Fakat, 30 Ocak 2009 tarihli Resmi Gazete’ de Bakanlar Kurulu’nun yeni bir kararı ile hayvancılık destekleri bir kez daha düşürüldü. Yani anaç sığır,manda desteği 250 liradan 225 liraya, koyun ve keçi desteği 10 liradan 9 liraya lira düşürüldü. Hatta, çiğ süt fiyatındaki düşüş nedeniyle son günlerde kan ağlayan üreticiye destek olmak bir yana, 4 kuruşluk süt primi de 3.6 kuruşa düşürüldü.
Özetle, bir yıldır hayvan başına doğrudan ödeme için çalışmalar yapılıyor. Uygulama başlamadan Bakanlar Kurulu 3 kez karar değiştirdi. Nedense hiç bir karar çiftçinin lehine değil. Her karar değişikliği çiftçinin cebinden parayı alıp götürüyor. Hayvan başına doğrudan ödeme çiftçinin cebine girmeden 300 liradan 225 liraya düştü.
Başbakan Erdoğan, AKP Grup toplantısında, ” Türkiye, tarım ve gıdanın başkenti olacak” dedi. Böyle bir hayvancılık politikasıyla başkent olunabilir mi?
Bu makale ile ilgili yapılan yorumlar
bizim konularımıza her zaman destek çıktıgınız için teşekkür edrim.
üreticiye deniyorki üretme kardeşim üretim senin neyine hala üreteceğim diyorsan böyle süründürürüz ve cezalandırırız diyorlar benimgibi geri kafalılarda bunu anlamıyor ülkem üretsin kalkınsın demenin suç olduğunu hala anlayamadık maalesef
sayın yıldırım çiftçi örgütlerı işin neresinde hepsi hayatından memnun onlar koltuk hesabı yapıyor biz üreticiler hayatta kalma işletmelerı yaşatma savası verıyoruz nasıl olsa hukumetı zorlayan yok onlarda nasıl olsa seslerı çıkmıyor dıye kesıp duruyorlar.ıyıkı sızın gıbıyazarlar dıle getırıyor malkaralı uretıcıler adına sag olasın verdıgın bılgılere
Merhaba Ali Ekber;
Yazılarınızı her zaman büyük iştah ve hevesle okurum.
Ancak bu nefis geriye dönük değerlendirmelerinizin yüreğimde kopardığı coşkuyu anlatamam.
İyi ki varsınız,iyi ki yanımızdasınız!!!
Saygıyla
Aysun Sökmen
Gündönümü Ziraat ve Hayvancılık İşletmesi
Merhaba Ali Ekber Yıldırım;
Bugün Damızlık Birliği’nden moral bozukluğuyla döndüm ve telefona sarılıp öğrendiğim kötü haberi sormaya başlamıştım ki siz aklıma geldiniz. Kimsenin henüz haberi yok. Bu tür haberler inanmak istemediğimiz ölüm haberleri gibi. Siz doğruladığınız halde inanmak istemiyor insan.
Size sormak istediğim; 2008 yılı boyunca hakedilmiş olan geri nasıl alınır, yasalara göre bu mümkün müdür ? bizleri bilgilendirirseniz sevinirim.
Ayrıca bardağı taşıran bu gibi son damlaları, sektör dışındakilere duyurmak, onların değerlendirmesine de imkan vermek adına, etkin TV kanallarına taşıma şansımız varmı ?
Bütün bu olup-biteni kamunun bilmesinde büyük fayda var. Belki ozaman tarım bakanı yalan beyanlarından vazgeçer. Sektördekiler zaten biliyor. Bu gerçek dışı beyanlar sektör dışındakileri etkilemek amaçlı olsa gerek.
her zaman sizi izliyorum. Teşekkürler… saygılarımla
Bülent Uzun
Alakız Süt ve Damızlık üretim işletmesi
SAYIN ALİ EKBER BEY HERGÜN YAZILARINIZI OKUYORUM BİZİ SEKTÖR HAKKINDA HERZAMAN BİLGİLENDİRİYOSUNUZ SİZİ ÇOK TEŞEKKÜR EDERİZ LAKİN BU MEMLEKETİN YÜKÜNÜ CEFASINI HER ZAMAN TARIM KESİMİ ÇEKMİŞTİR YANİ BİZ ÇEKMİŞİZDİR. ÇEKMİŞİZ AMA HİÇ BİRZAMAN SESİMİZ DUYULMAMIŞ DUYANDA UMURSAMAMIŞ.HAYIRLISI OLSUN DİYORUM, ÇÜNKÜ SÖYLENECEK ÇOK SÖZ VAR. KÖYLÜ AĞLIYOR ,BEN AĞLIYORUM ,ANAM AĞLIYOR, ANAMI ALIP NERE GİDEM….
sayın alıbey ben adıyamandan yazıyorum.ben, yaklaşık 300 hayvanı olan 87 üyeli tarımsal kalkınma koop.proje sorumlusuyum.icmal geldı.250 hayvandan 50 hayvan faydalanabılıyor.hayvan 2008 11 ve 12 ayda dogurmuş bu hayvan olmaz.2007 yılında dogurmuş bu da olmaz.0cak 2009 da dogurdu buda olmaz.gebe düve destegı kalktı, süt destegı yarısından fazla kalktı, buzagı destegı kalktı,yem bıtkısı desteklerı kırpıldı.allah kımsyı şaşırmasın .başımızda bulunanlar şaşırdı .allah akıl fıkır versın.bu ne rezalettır.ya verın ya vermeyın.beş yıldır bagıra bagıra ses kalmadı.sayın hukumet sayın tarım bakanı sizden 5 yıllık bır hayvancılık ve tarım programı istıyoruz.çok mu zor.yapamıyorsanız sıze bız bır plan yapak.artık gucumuz kalmadı.ferman
Ellerinize sağlık…. yazınız mükemel olmuş.Yetiştiricinin bu desteklemeden faydalanabilmesi için en az beş ineğe sahip olmasıgerekiyordu.Bu tamam. daha sonra bir düzeltme daha yapıldı yukarıdakilerin aklına nereden geldiyse, oda şu…beş inek olacak ve aynı zamanda bir üst birliğe kayıtlı olacaksın.bu ne demek.bu kardeşim sen destekleme alacaksın ama aldığın parayı sana tek başına yedirtmem .birliğimize(dsyb)hayvan başına aylık aidat vereceksin,aldığın teşviktende yüzde vereceksin.Vatandaş daha parayı cebine sokmadan dsyb ne yavaş yavaş ödeme yapacak.hesaplayın verdiğiniz destekğin ne kadarı vatandaşın cebine giriyor….
bir eklemeydi sayğılar sunuyorum .
Veteriner Hekim
Üzeyir Can
Mehdi Eker’in konuşmasından bir bölümde (Meclis tutanaklarından……Ama saygıdeğer milletvekilleri, Türkiye’de gerek hayvan sayıları itibarıyla büyükbaş hayvanlarda gerekse hayvansal üretimde gerekse verimlilikte son altı yıl içerisinde Hükûmetimiz döneminde çok ciddi gelişmeler kaydedildi. Örneğin 2002 yılında 9,9 milyon büyükbaştan ibaret olan Türkiye’deki hayvancılık sektörü, 2007 yılı itibarıyla TÜİK’in rakamı, 11,1 milyona ulaşmış durumda.
şeklinde ifade var.
Yazınızda geçen bakanlığın destek vermeyi planladığı 1.700.000 civarında hayvan adedi ile 11.100.000 adet hayvan varlığı olan ülkemizde hayvancılık desteklemelerinin çok düşük olduğu görülmektedir.
TARIM BAKANLĞININ NE YAPMAK İSTEDİĞİNİ KENDİLERİNE SORMAK İSTERDİM.OLMAYAN PARALARIMI VERMEK İSTEMİŞLER 2008 DE YOKSA VAR OLAN PARALAR BAŞKA YERE AKTARILIP ORTAYA ÇIKAN AÇIĞI ÇİFTÇİ NEDE OLSA SESİNİ ÇIKARAMAZ DİYE Mİ DÜŞÜNÜP YAPIYORLAR?
nasil bu desdek anlamis degilim sayin tarim ve köy isleri diyarbakira organize hayvancilik bölgesi yapiyor diger bölgelere hic bir sey yapmiyor
bari yem bitkisi desdeginede kaldirsinlar ciftciye hic desdek vermesinler bu desdege kombassan holdinge yesil sermayeli holdinglere versinler
Türkiyede süt sigirciligi ve hayvancilik ölü
SEANEN KECISI BESLEYELIM
TÜRKIYEDE TARIM CIFTCI ÖRGÜTÜMÜ VAR
HÜKÜMET DAHI KIMIN NE KADAR ISLETMESI OLDUGUNU BILMIYOR
TARIM ISLETMELERI KÜCÜK VE PARCA PARCA
YURT DISINDA TÜRKLERDE PARASINA GETIRMIYOR
SEANEN KECISI NASIL BESLENIR
ACIL TARIM VE HAYVANCILIK REFORMU YAPILMALI
HÜKÜMET CIFTCI SAYISINA AZALTMALI AVURPADA NUFUSUN YÜZDE 5 TARIMDA
TÜRKIYEDE YÜZDE 50 SI
SANAYILESMELIYIZ
TARIM VE HAYVANCILIK SANAYI
ORTAK ORGANIZE HAYVANCILIK BÖLGELERI KURULMALI
selam sayin ali ekber size öncelikle çok tşk ederim bilgileriniz için sayin bakan açıklama yaptı mazot ve gübre paraları 3 şubat salı günü hesaplara girecek dedi ama hesaplar da herhangi bi para yok bunlar oyun mu oynuyorlar milletle inanın anlamış deyiliz bankaya gidiyoruz para gelmiş ama daha hesaplara girmemiş bu nasıl iş ricayla bilgilerini bekler saygılarımı sunarım
selam sn Ali bey cevabınız için tşk ederim şü konu hakında bilgilerinize baş vurmuştum mazot ve gübre ödenekleri ne zaman yapılacak bu konuda bilgilen dirir senin çok svinirim gerçek çok perişan bi haldeyiz saygilarımı sunarım
hayvancılık destekleme zengınler alıyor ama köylü vatandaş hayvandestekyok birda sunı tohumlamacıktı sunı tohumlam yaptıması destek yokmu bılgı verısınız teşekureder saygılarımı
TARIM BAKANLIGI HAYVAN KAYIT SISTEMI IRLANDA MENŞEILI BIZIM HAYVANLARIMIZ NUMARA VEHARFLI BUNUN ICIN KAYIT SISTEMININ KABUL ETMEDIGINI SOYLUYORLAR MAGDUR DURUMA DUŞUYORUZ. DUNYANIN KULLANDIGI BIR KAYIT SISTEMINE AYAK UYDURMAMIZ LAGZIM KORUMA KONTROL GENEL MUD.UN DIKKATINE
resmi dairelerde işlerini yapabilmede binbir sıkıntı yaşayan halkın bu kadar bürokratik engeli aşıp 5 ineği biraraya getirip aşılatıp suni tohumlamasını yaptırarak inek başına 225 tl alabilesi bana çoğu yerde hayal geliyor.gerçi akp iktidarı nın oy ambarları bu kesim. ama görülüyorki yurdum insanına yine pastadan pay düşmeyecek.paralar yine bir kaç holdingin kasasına girecek. vatndaşa ve hayvancılıkla uğraşana 80 tl buzağı parasını çok gören 225 verirmi sizce.avrupa birliğindeki her yeni çıkan yasayı alıp türkiyede uygulmayı marifet sayan hükümet önce halkın refah düzeyini artırsın ondan sonra o kanunları uygulatsın .yarın öbür gün inek besleyecek vatandaşı mumla arayacaklar zaten.recep tayip besicilik yapar belkide gemicilikten vaz geçip.kimbilir
ben ce bu kadar presedüre gerek yok tek yok 2008 de doğcak yok 2008 de tohumlanacak tı bunların takibi zor en güzeli süte ver adam gibi destek öbür destekleri kaldır kimsenin kafası ağrımasın. bu işin tek yolu bu bence ama süte desteği iyi vermeleri lazım
225 değil 100 lirayada razıyız versinler,ama ilimize, ilçemize oparalarla işsahası yapsalarda 30 genç arkadaşım gibi bende gubete gitmesem…köyde 30 kişiden 3 kişi kaldık…diğer hükümetlere göre bu akp daha iyidir.en azından bankalarımız soyulmuyor gözümüzün önünde…selamlar.
sayın zakir bey akp.nin güle güle hayrını gör ben besicilik yapıyorum 2007 .den bu yana suni tohumlama desteği alamadım daha halende suni tohumlama yaptırıyorum boğamda olduğu halde bir sürü para verdik sırf devlet böyle istiyor diye ne hikmetse beş kuruş vermedi maalesef tayyip erdoğana sesleniyorum verdiği sözün arkasında dursun yeter artık biz besicilere kıymasın