Bu makalede ele alınan konular hakkında hızlı bir genel bakış.
Ordu ve Giresun arasında uzun yıllara dayanan ve iki kente de zarar veren kırıcı bir rekabet var. Geçen hafta belki de ilk kez iki ilin ortak çabası ile bir sempozyum gerçekleştirildi.
Giresun Valisi Mustafa Taşkesen ve Ordu Valisi Ali Kaban’ ın çabası, Ordu ve Giresun Üniversitesi’nin katkıları ile “Fındık İçin Ortak Bir Gelecek” konulu sempozyumda fındıkta son gelişmeler değerlendirildi.
Konuşmacı olduğumuz toplantıda herkesin aklında aynı soru vardı. “2008 ürünü fındık için nasıl bir politika uygulanacak?”
Toprak Mahsulleri Ofisi(TMO)’nin deposunda 320 bin ton fındık var. Bu yılın rekoltesi ise en az 750 bin ton olacak. Bazıları 900 bin tondan söz ediyor.
Başbakan Tayyip Erdoğan’ın TMO’ya fındık alımı için talimat verdiği dedikodusu bölgede kulaktan kulağa yayılıyor.
Bu yıl ilk kez Ulusal Fındık Konseyi tarafından dile getirilen “avans fiyat” uygulaması da bölgede çok yönlü olarak tartışılıyor. Avans fiyat isteğine üreticilerden çok büyük tepki var. Bize gelen soruların çoğu da bu yönde.
Avans fiyat, ayçiçeğinde, pamukta ve diğer bazı tarımsal ürünlerde uygulanıyor. Ancak, bu ürünlerde arz fazlası yok. Ciddi miktarda ithalat var. Ayrıca, devlet bu ürünlere destekleme primi veriyor. İlgili Tarım Satış Kooperatifleri Birlikleri devletin vereceği primi önceden bilmedikleri için avans fiyat açıklayarak ürün alıyor. Aldıkları ürünü rahatlıkla satabiliyorlar. Fındık gibi depolarda bekletilmiyor. Üreticilere yıl içinde gübre, ilaç, tohum ve kredi desteği sağlayan Birlikler, içerde ve dışarıda piyasanın, fiyatın gelişimine, devletin açıklayacağı destekleme primine ve satış fiyatına göre avans fiyatı kesin fiyata dönüştürerek üretici ile mahsuplaşmaya gidiyor.
Fındıkta istenen avans fiyat uygulaması bundan çok farklı. TMO veya FİSKOBİRLİK avans fiyattan başka üreticiye herhangi bir ödeme yapmayacak.
Avans fiyat nedeniyle Ulusal Fındık Konseyi de ikiye bölünmüş görünüyor. Geçen Salı günü Ankara’da Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Müsteşarı Vedat Mirmahmutoğulları’ nın başkanlığında yapılan fındık değerlendirme toplantısında Konsey adına toplantıya sunulan ve avans fiyat uygulaması istenen rapor büyük tepki çekti. Konsey’ in yönetim ve denetim kurulu üyelerinden bazıları bu rapordan haberdar olmadıklarını ve altında imzaları bulunmadığını, raporu ilk kez bu toplantıda gördüklerini ifade etti.
Söz konusu raporda, çiftçi kayıt sistemine kayıtlı çiftçilerden fındık alımının yapılması, Doğu Karadeniz fındığına kilogram başına 2 YTL, Batı Karadeniz bölgesinde ise kilogram başına 1.5 YTL avans fiyat verilmesi isteniyor.
Bu uygulama ile TMO’nun 300 bin ton fındığı emanete alması ile Hazine’ye sadece 525 milyon YTL yük getireceği ifade ediliyor . Rapor ile fındığın kilogram maliyeti 2 YTL kabul ediliyor. Oysa, Konsey’ in Araştırma Geliştirme Birimi Başkanı Prof. Dr. Turan Karadeniz’in başkanlığındaki heyet fındığın maliyetini 3.5 YTL olarak hesaplamıştı. Turan Karadeniz’ de 2 YTL’ lik maliyet hesabına şiddetle karşı çıkıyor.
Ankara’da yapılan toplantıda avans fiyat uygulamasını Tarım Bakanlığı Müsteşarı Vedat Mirmahmutoğulları ,TMO Genel Müdürü İsmail Kemaloğlu da “uygulanamaz” diye karşı çıktı.
Avans fiyata karşı çıkan Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın Doğu Karadeniz Bölgesi’nde (Ordu-Giresun-Trabzon) üreticiye dekar başına 200 YTL, Batı Karadeniz Bölgesi’nde (Samsun, Sakarya, Düzce) ise dekar başına 40 YTL alan bazlı ödeme yapılması üzerinde çalıştığı biliniyor. Yapılan hesaplamaya göre, alan bazlı destekleme uygulanırsa Batı Karadeniz fındığının kilosuna 2.3 YTL, Doğu Karadeniz fındığına ise 4 YTL fiyat verilmiş olacak.
Hangi sistem uygulanırsa uygulansın fındıkta zor bir yıl yaşanacağı kesin.
Bu makale ile ilgili yapılan yorumlar