TMO, çiftçinin dostu mu, kabusu mu?

Bu makalede ele alınan konular hakkında hızlı bir genel bakış.

TMO, çiftçinin dostu mu, kabusu mu?

29 Mayıs 2008

·

Ali Ekber Yıldırım

·

Köşe Yazısı

Güncelleme: May 29, 2008

Toprak Mahsulleri Ofisi(TMO)’nin silolarında, binalarında eskiden ” Ofis, çiftçinin kara gün dostudur” diye yazardı. Sonra “kara gün” çıkarıldı. “Ofis çiftçinin dostudur ” diye yazıldı.
Son dönemdeki uygulamalara bakılırsa TMO, çiftçinin dostu değil kabusu.
TMO, 2007 hububat politikasını yüzüne gözüne bulaştırdı. Buğday fiyatını düşük açıkladı. Çiftçi elindeki buğdayı ucuza sattı. Sonra buğday fiyatı arttı, tüketici ekmeği pahalıya yedi.Müdahale için yüksek fiyatla buğday ithal etti, elinde kaldı.
Elindeki çeltiği zamansız sattı. Stokçular fiyat yükseltti, tüketici yüksek fiyattan pirinç aldı. Yine yüksek fiyattan pirinç ithal etmek zorunda kaldı.
Hem buğdayda hem pirinçte çiftçi, tüketici ve devlet zarar etti. TMO, dışarıdaki çiftçinin, ihracatçının “kara gün dostu” oldu.
Şimdi sıra fındıkta. 
2006’da Hükümet, Fiskobirlik’i devre dışı bıraktı. Devlet adına fındık almak için TMO’yu görevlendirdi. TMO, iki yılda yaklaşık 250 bin ton fındığı aldı.. Bu da yetmedi, Fiskobirlik’in deposundaki eski yıllardan kalan 76 bin ton fındığı da aldı. 
Deposunda 320 bin tondan fazla fındık olan TMO, önce 2 Nisan’da 30 bin ton kabuklu fındık satmak için ihale açtı. 2006 ürünü fındığa 3.20 YTL, 2007 ürününe ise 3.80 YTL teklif verildi. TMO, “fiyatı düşük” diyerek ihaleyi iptal etti.
13 Mayıs’ta  bu kez 15 bin ton kabuklu fındık satmak için ihale açtı. Fiyat biraz daha düştü. Beklenti ihalenin iptal edileceği yönündeydi. Fakat, TMO yönetimi ihaleye giren iki firmayı Ankara’ya davet etti. Kapalı kapılar ardında neler konuşuldu, kimler devreye girdi bilinmiyor. TMO, 670 ton fındık satışına onay verdi.
İlk ihalede 30 bin ton ikincisinde 15 bin ton fındık ihaleye çıkarılıyor. Satılan fındık sadece 670 ton. Fakat, TMO,  2005, 2006 ve 2007 ürünü fındığın satış sürecini başlatmış oldu.
Geçen yıl üreticiden devlet adına Giresun kalite  fındık 5.15 ile  5.35 YTL’ den alındı. Şimdi 4.40 YTL’ den satılıyor. Levant kalite fındık 5 ile 5.25 YTL’ den alındı, 4 YTL’ ye satılıyor. Sivri fındık ise 4.75 ile 4.95 YTL’ den  alındı, 3.8 YTL’ ye  satılıyor. 2006 ve 2005 fındığı daha da ucuza; örneğin 2005 fındığı 3 YTL’ den satılıyor.
Fiyatı ne kadar düşürürse düşürsün, hatta fındığı bedavaya verse bile stoktaki 320 bin ton fındığın tamamının satılması mümkün değil.
TMO, iki yıl bekledikten sonra neden zararına fındık satıyor?
Üstelik, 2008 fındık sezonuna iki ay kala. Amaç depodaki fındığı mı satmak, yoksa 2008 fındığının fiyatını mı düşürmek?
Kimi alivreciler  2008 fındığının tonunu 5 bin 500 dolara satmış, sözleşmeyi imzalamış. TMO, alivrecilerin 2008 fındığını ucuza almanın yolunu açıyor. Fındıkta da alivrecilerin, dışarıdaki alıcıların “kara gün dostu”, fındıkçının kabusu oldu.
Bakanlar Kurulu, 13 Kasım 2007 tarihli Resmi Gazete’ de yayınlanan kararname ile fındık alımından ve fındığın yağlığa ayrılmasından doğacak zararın Hazine tarafından karşılanmasını kararlaştırdı. TMO, biraz daha beklese fındığın bir bölümünü değerinde satar, kalanını da yağ yapsa devlet hazinesine, üreticiye, tüccara,manava daha az zarar vermiş olurdu. Düşük fiyata fındık satarak, 2008 fındığına daha dalındayken zarar verdi.
TMO Genel Müdürü İsmail Kemaloğlu, yağlık kararnamesi çıktığında bize şunları söylemişti: “Elimizdeki fındığı ülke yararına en iyi şekilde değerlendirmek için çalışıyoruz. Kimse bizden piyasaya ucuz fındık vermemizi beklemesin. Kimse bizden hemen yarın bu fındığı yağlığa ayırmamızı da beklemesin.”
Sayın Kemaloğlu, 6 ay geçmeden söylediğinin tam tersini yaparak fındığı ucuza ve zamansız bir biçimde satışa sundu. Kendisini böyle bir karar almaya zorlayan nedenler nedir?
 Gerçek şu ki, TMO, siyasi baskı ve yönlendirmelerle “zamansız müdahale” kuruluşu oldu. Her müdahalesi birilerine rant sağlıyor. TMO ve fındığı daha çok konuşup tartışacağımız günler geldi.

Bu makale ile ilgili yapılan yorumlar

  1. ferhat 30 Mayıs 2008 - 04:12 - Yanıtla

    normaldir bu hukumete bu TMO yakışır.hukumet yılan gıbı neresı dogru kı.Deniz Baykal Urfa da tarım kurultayını yapacak tı. hemen koşup dıyarbakırda gap eylem planını açıkladı.sayın erdogan biz 2006 yılında ektıgımız yem bıtkılerı destegını hala alamadık.süt desteklerını alamadık gecen senenın.yok efendım gap için 32 milyon ytl mı milyar ytl mi .anlamıyorum.fakat bıldıgım bırsey var ıkı yıl gecmiş paramızı hala alamadık .bunları hukumet nasıl odeyecek para yok dıye bızım ıkı yıl gecıken paralarımızı vermıyor.efendım bunun kaynagı hazırmış.gorelım.bu ülkede denız baykal muhalefet oldugu mudetce bız bu hukumetten kurtulamayız.deniz baykal a iş bankasının gelırı yeter.iktidarı ne yapsın.hukumette bunu bılıyor.inşallah bırılerı çıkar da mılletı rahatlatır.tmo gelınce zaten ölmüş bir kurum .ölmüş kurum hakkında konuşmak istemıyorum.

  2. şahin 30 Mayıs 2008 - 04:22 - Yanıtla

    ben çiftçiyim.ofis hiç bir zaman dostum olmadı.hele hele son 7 yıldır kara yılan oldu.

  3. aykan 31 Mayıs 2008 - 13:35 - Yanıtla

    sayın ALİ EKBER YILDIRIM size katılıyorum.bir çiftçi olarak ben de TMO çiftçiyi sevindiriyor diyemiyorum…….

  4. aykan 31 Mayıs 2008 - 13:37 - Yanıtla

    sayın ALİ EKBER BEY size bir sorum olcak tı acaba 2007 yılında ekilen yem bitkileri desteklemeleri ne zaman verilecek haberiniz var mi simdiden teşekkürler……………..aykan

  5. adem 1 Haziran 2008 - 23:41 - Yanıtla

    Ali EKBER abi ben şu anda iş e girdim çifçiliğin bana zarar dan başka bir getirisi yok benimyaklaşık 400 dönüm ekili arazim var bu arazinin dört te üç ü bir kısmını soğuklardan bir kısmının sa yağışların geç yağmasın dan dolyı olmadı kalan kısmının mazot ve gübreyi karşılarmı bilmem ektiğim ve de ekmediğim arazimi şimdiki yöneten lere veriyorum gelsinler eksinler belki onlar kar eder ben edemedim

  6. Ferhat ŞAHİN 2 Haziran 2008 - 01:18 - Yanıtla

    Bunları bilmek kötü tabi ama sadece bilipte eyleme geçmemek daha kötü yazılan gerçeklerin hepsi havada kalıyor, sizden ricam bir yayın kuruluşu olarak çiftçileri bir araya getirmek için çaba sarfetmektir. Bu çabaya ben bir ziraat müh. olarak sonuna kadar destek vereceğim ve benim gibi AKP yalakası olmayan birçok arkadaşımında bu desteği esirgemeyeğini düşünmekteyim, siz önder olun gelin birleşelim.

  7. cengiz adak 8 Haziran 2008 - 04:25 - Yanıtla

    SAYIN ÇİFTÇİ ARKADAŞLAR Buğday fiyatlarında hükümetin oyunu var bir ay önce 70 ykr olan buğday nasıl oluyorda 57 ykrş düşüyor anlamadık yine gemi geldi ucuz buğday geldi hikayesi başladı birde hükümet mayıs ayında ürün primlerini vereceğiz dedi ama hala bir ses yok hükümette çiftçi buğdayı ucuz satsın diye un fabrikalarının baskısıyla primleri bilerek geciktiriyor.HERKESE SAYGILAR

  8. Göksal ÇİDEM 30 Haziran 2008 - 08:07 - Yanıtla

    TMO 70 yıl önce, Yani 1938 yılında Kuruldu. Atatürk’ün sağlığında kurulan son kamu kuruluşu. Kuruluş amacı “Yurtta hububat fiyatlarının üreticiler yönünden normalin altına düşmesini ve tüketici halk aleyhine anormal derecede yükselmesini önlemek, bu ürünlerin piyasasını düzenleyici tedbirler almaktır. ” Kurulduğunda Çiftçimizin karagün dostuydu. son bir kaç yıldır “dostu”.
    Bu yıl mı?? hasat bitmek üzere çiftçi malının fiyatını bilmiyor. Tüccarın belirlediği fiyata yine tüccara satmak zorunda kalıyor. Sanayici ve tüccarda aldığı malı TMO nun depolarına taşıyor. TMO nun dostluk anlayışı ve dostluk kavramı son yıllarda böyle oldu.
    Sayın Ali Ekber YILDIRIM’ın da başlıkta belirttiği gibi TMO birilerine dost birilerine de kabus oldu

Fındık,Hububat,Tarım: İlişkili Diğer Makaleler

En Son Yayınlanan Makaleler