Su ve toprak…

Bu makalede ele alınan konular hakkında hızlı bir genel bakış.

Su ve toprak…

08 Ağustos 2007

·

Ali Ekber Yıldırım

·

Köşe Yazısı

Güncelleme: Şub 22, 2024

Küresel ısınma, insanoğluna suyun ve toprağın önemini gösterdi. Öyle görünüyor ki, geleceğin dünyasını su ve toprak şekillendirecek.
Toprak ve su kaynaklarını koruyan,geliştiren ve verimli kullanan ülkeler zenginliğin sahibi olacak.
Türkiye, ne yazık ki, henüz bunun farkında değil. Geçmişten gelen alışkanlıklar devam ediyor. Son günlerde kuraklığın etkisi ile başlayan su kesintisi, sebze ve meyve fiyatlarının birkaç kat artması toplumda paniğe neden olsa da, suyun ve toprağın değeri yeterince bilinmiyor.
TEMA Vakfı, Doğal Hayatı Koruma Vakfı ve diğer sivil toplum kuruluşlarının yıllardır süren çabalarına toplum ilgisiz. Medya da düne kadar ilgisizdi. Ankara ve İstanbul’da su kesintileri başlayınca yoğun ilgi göstermeye başladı. Umarız, su kesintileri bitince medyanın da konuya ilgisi bitmez. Çünkü, su ve toprak sorunu dünyanın gelecekte en çok tartışacağı konuların başında geliyor. Yeni stratejiler, yeni politikalar oluşturulması gerekiyor.
Türkiye’de toprak ve su konusunda politika oluşturacak, strateji belirleyecek bir kurum var mı?
Ne yazık ki yok. 1970’te kurulan Topraksu Genel Müdürlüğü, 1985’te rahmetli Turgut Özal tarafından kapatıldı. Topraksu kapatıldıktan sonra bu görev, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü’ne verildi. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü ise, tam 20 yıl sonra, 2005’te Tayyip Erdoğan tarafından kapatıldı. Köy Hizmetleri’nin görevini üstlenen bir kurum yok. Toprak ve suyun yönetimi Allah’a emanet.
Susuzluk başlayınca, eller şemsiye biçiminde yere doğru çevrilerek su duası okunuyor. Bu çağda bu anlayışla su sorunu çözülebilir mi? Su ve toprak kaynakları verimli kullanılabilir mi?
Toprak konusunda da saptanmış bir politika yok. Tarım toprağının amaç dışı kullanımında dünyada bir sıralama yapılsa, Türkiye, birinciliği kimseye kaptırmaz.
Tarım topraklarının talanı için memlekette yıllardan beri büyük bir yarış var. Turizmciler, madenciler, müteahhitler, kooperatifler, sanayiciler, yerel yönetimler, bakanlar, bürokratlar, başbakanlar her kes bu yarışın içinde.
Toprağı korumak için hiçbir çaba yok. Fakat, “patates ekilen tarlada şimdi otomobil üretiliyor” diye övünen zihniyetle, birinci sınıf tarım arazisini çok uluslu şirketlere peşkeş çeken zihniyet arasındaki yarış sürüyor.
Tarım arazisine sanayi tesisi yapmayı marifet sayan zihniyet ile milletvekili, bürokrat, müteahhit, işadamı el ele verip tarım toprağına villa konduran zihniyet arasındaki yarış da devam ediyor.
Bu yarışa dur demek için onurlu mücadele verenler ise, ya vatan haini ya da küreselleşme karşıtı diye dışlanıyor,suçlanıyor.
Fakat, bu gün yaşananlar çevrecileri haklı çıkardı. Ülkenin doğal yaşam alanları, suyu ve toprağı tehlikede. Bunu sadece bu ülkenin aydınları, bilim insanları söylemiyor, ülkeyi yönetenlerin çokça itibar ettiği Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi (NASA) de söylüyor.
NASA’nın son raporuna göre, Türkiye’nin büyük bir bölümü 2040 yılında çöl olacak. Neden çöl olacak? Çünkü, Türkiye’de son 40 yılda Van Gölü’nün 3 katı kadar sulak alan yok oldu. Kara yüzeyinin yüzde 90’ında çeşitli şiddetlerde erozyon görülüyor. En verimli topraklar büyük bir hızla kaybediliyor.
Erozyon nedeniyle kaybedilen topraklar baraj göllerinin dibine yığılarak, barajların doğal ömrünü yarı yarıya azaltıyor. Bu nedenle ciddi oranda enerji ve su kaybı meydana geliyor. Milyarlarca dolar ödenerek yapılan barajlar verimsiz hale geliyor. Türkiye’nin prestij projelerinden ve can damarı olan Keban, Karakaya ve Atatürk barajı da bu tehlike ile karşı karşıya.
Kaybedilen verimli toprağın geri kazanımı neredeyse olanaksız. Tarım yapılabilmesi için gereken minimum 40 santimetrelik toprağın oluşması ortalama 20 bin yılda gerçekleşiyor.
Suyun ve toprağın hoyratça, bilinçsizce kullanılmasının elbette bir faturası olacaktı. Bu faturayı toplumun her kesimi ödemeye başladı. Gelecekte daha büyük faturalar ödememek, gelecek kuşaklara iyi bir miras bırakmak için bugünden başlayarak herkes üzerine düşen görevi samimiyetle yapmak zorunda. Çünkü, musluklardan su akmıyorsa, toprakla su buluşamıyorsa, ülke toprakları ülke insanını beslemeye yetmiyorsa bunda herkesin sorumluluğu var.
Geçmişten ders çıkararak geleceğe bakmanın zamanı.
Sadece kentlerde değil, suyu kullanan toprağı işleyen köylerde büyük bir eğitim seferberliği başlatılmalı. Suyun ve toprağın korunması, verimli kullanılması için öncelikle çiftçiler bilinçlendirilmeli. Suyun en çok kullanıldığı tarımda, vahşi sulamadan vazgeçilerek damla sulamaya geçilmeli.
Toprak ve su konusunda ülke politikalarını oluşturacak, yeni stratejiler belirleyecek kurumsal bir yapı oluşturulmalı.
Sivil toplum kuruluşlarının çabaları desteklenerek toprak ve su kaynaklarının korunması sağlanmalı.
Özetle, suya ve toprağa çok ihtiyacımız olacak. Bunun için yapılacak çok iş, alınacak çok yol var.
****
TEŞEKKÜR..

Türkiye Ziraatçılar Derneği, 2008 Sadullah Usumi Basın Ödüllerini açıkladı. Sadullah Usumi’nin adını yaşattıkları için ve bizi de bu anlamlı ödüle değer gördükleri için Dernek Başkanı İbrahim Yetkin ve arkadaşlarına teşekkür ederiz.

Bu makale ile ilgili yapılan yorumlar

  1. Nevzat ERDOĞAN 21 Ağustos 2009 - 03:43 - Yanıtla

    AH ALİ EKBER BEY AH,
    ÜLKEMİZİN SU VE TOPRAK SORUNLARINI SİZ YAZDIKÇA BEN DERTLENİYORUM.SU VE TOPRAK SAHİPSİZ.SU VE TOPRAK SESSİZ SEDASIZ GİDİYOR.SU VE TOPRAK KİRLETİLİYOR.SU VE TOPRAK TALAN EDİLİYOR.DÜNDE SİZE BİR MAİL ATTIM BİLMEM ALDINIZMI.MESLEK HAYATIM 30 YILI BİTİRDİ VE BEN YUKARIDA SAYDIĞINIZ TOPRAKSU VE KÖY HİZMETLERİNİN BİR NEFERİ OLARAK YAŞADIM BU 30 YILI.HER ŞEY GİDEREK DAHA KÖTÜLEŞİYOR MU NE ? YOK CANIM BELKİ DE SİZ VE BEN YANILIYORUZ.YAZDIKLARINIZLA HEP BENİM YIILARCA SÖYLEDİKLERİMİ HAKLI ÇIKARAN MESAJLAR VERİYORSUNUZ.BİLMİYORUM SİZİ DİNLEYEN VE ANLAYAN VAR MI? BENİ DİNLEYEN PEK OLMADI DA.UMARIM YAZDIKLARINIZ YERİNE ULAŞIR VE BAŞARIYA DÖNÜŞÜR.YILLAR ÖNCE TOBB SALONUNDA BİR TOPLANTI YAPILDI TARİH 31.01.2001 OLSA GEREK.O SALONDA KÖY HİZMETLERİNİN BİRLEŞMEDEN ÖNCEKİ TOPRAKSU HALİNE GERİ DÖNÜŞTÜRÜLMESİ,SU VE TOPRAK KAYNAKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ KONUSUNDA MODERN YÖNTEMLERE GEÇİLEBİLMESİ İÇİN SUYUN VE TOPRAĞIN PALANLI VE PROGRAMLI ŞEKİLDE DEĞERLENDİRİLMESİNİ SAĞLAYACAK TOPRAKSU BENZERİ YENİ BİR KURULUŞA NE KADAR İHTİYAÇ DUYULDUĞU İŞLENDİ.BİLSENİZ NELER NELER KONUŞULDU.KÜRSÜYE HER ÇIKAN SU VE TOPRAK KONUSUNDA İLGİSİ OLSUN OLMASIN DÖKTÜ ETEĞİNDEKİ TAŞI.AMA KÖY HİZMETLERİNİN KAPATILDIĞI 2005 YILINA KADAR HİÇ BİR ADIM ATILAMADI VEYA ATILMAK İSTENMEDİ.BU SÜREÇTE BAZI KÖŞE YAZARLARI KÖY HİZMETLERİ ALEYHİNDE YAZDI DA YAZDI.BİR TARAFTA ,ELEMAN SAYISI VE MAKİNE PARKI OLARAK , ÇİFTÇİYE ULAŞAN EN BÜYÜK KURULUŞU DİĞER TARAFTA KOCAMAN YATIRIMLARA GİRMİŞ OLAN BU KURULUŞA İÇİ BOŞ BİR BÜTÇE.ÖZEL İDARE KAYNAKLARIYLA SİYASETEN SÜRDÜRÜLEN BİR TAKIM PROJELER…..VE DERKEN KAPATIN GİTSİN BU ZARARLI KURULUŞU DEDİLER VE KAPANDI.O KURULUŞUN NEFERLERİ OLAN BİZLER ÇOK SÖYLEDİK AMA NE DİNLEYEN OLDU NE ANLAYAN.GELDİK BU GÜNE .HER BİRİMİZ ÇİL YAVRUSU GİBİ DAĞILDIK KURUMUMUZ KAPATILDIKTAN SONRA.ÖYLE DE BÖYLE DE GEÇİYOR ZAMAN.AMA ÇİFTÇİLER,SU VE TOPRAK İLGİLİSİNİ BEKLİYOR.İLGİLENİLMEYİ UMUYOR.HANİ HEP DERİZ YA SULAMA CİDDİ İŞTİR DİYE.CİDDİ İŞLER CİDDİ UYGULAMALARLA HALLEDİLİR.BUNUN ÖRNEKLERİ HER TARAFTA MEVCUT.
    ŞU YUKARIDA YAZDIĞIM TOBB SALONUNDAKİ TOPLANTIYA TEKRAR SÖZÜ GETİRECEĞİM.O TOPLANTIDA İLGİLİ İLGİSİZ KONUŞAN HERKESİN ANLATTIKLARINI DİNLEDİM VE DİNLEDİKÇE DE ELİMDEKİ PEÇETEYE AŞAĞIDAKİ DÖRTLÜKLERİ SIRALADIM VE ÇIKIP OKUDUM O SALONDA.ALKIŞ ALKIŞ ALKIŞ.BAŞKA BİR ŞEY OLMADI.SİZEDE SUNUYORUM BU ŞİİRİ AŞAĞIDA.BANA SORARSANIZ BU ŞİİR TOPRAĞIN VE SUYUN ANAYASASI OLAN KONULARI İÇERİYOR.OKURSANIZ SEVİNİRİM.SELAM VE SEVGİLER.

    TOPRAK ve SU
    Dinle sözlerimi kulak ver bana,
    Toprağı ve suyu sevmek gerekir,
    Eğer sahip çıkacaksak vatana,
    Toprağı ve suyu sevmek gerekir,

    Kalkınma en başta tarımdan başlar,
    Cehaletten hep kalkınma yavaşlar,
    Su yüzünden çıkacakmış savaşlar,
    Toprağı ve suyu sevmek gerekir,

    Toprak denizlere akmasın artık,
    Çiftçi ilkel tarım yapmasın artık,
    Boz bulanık suya bakmasın artık,
    Toprağı ve suyu sevmek gerekir,

    Bizlerden bekliyor çiftçi hizmeti,
    Çağdaş tarım yapmak elbet niyeti,
    Üretmek istersek peyniri, eti
    Toprağı ve suyu sevmek gerekir,

    Kesmeyelim çiftçimizle teması,
    Öğretelim tesviyeyi,terası,
    Yeşillensin ülkemizin siması,
    Toprağı ve suyu sevmek gerekir,

    Her tarlanın başında bir yol olsun,
    Bilinçli gübre ver ürün bol olsun,
    Kovanlarda petek petek bal olsun,
    Toprağı ve suyu sevmek gerekir,

    Tesadüfe bırakmayalım işi,
    Tarımcılar düzeltir bu gidişi,
    İyi gözleyelim yakın geçmişi,
    Toprağı ve suyu sevmek gerekir,

    Göreceksek kalkınmayı bolluğu,
    Çok bilinçli kullanalım pulluğu,
    Artık terkedelim kula kulluğu,
    Toprağı ve suyu sevmek gerekir,

    Toprağım olmalı ben vatandaşım,
    Tabiatla sürecektir savaşım,
    Gülecekse yüzüm ,dik ise başım,
    Toprağı ve suyu sevmek gerekir,

    Önemli bir konu tarımsal yayım,
    Yenilik nerede ben oradayım,
    Yanlış yapmayalım kurban olayım,
    Toprağı ve suyu sevmek gerekir,

    Yamaçları sulamadan sekile,
    Verim için sürümünü ikile,
    Bitsin çiftçimizin çektiği çile,
    Toprağı ve suyu sevmek gerekir,

    Erozyonu önlemekse bir amaç,
    Yeşillensin dere,tepe,dağ yamaç,
    Olmak istemezsek kimseye muhtaç,
    Toprağı ve suyu sevmek gerekir,

    Her tarafa açılınca fakülte,
    Sayımız arttıkça düştü kalite,
    Yetkimiz olursa var kapasite,
    Toprağı ve suyu sevmek gerekir,

    Boş kişiler oturmasın makama,
    Çalışanlar haydi düşün arkama,
    Yağmurlama,damla çağdaş sulama,
    Toprağı ve suyu sevmek gerekir,

    Haydi artık TOPRAKSU’yu kuralım,
    Toprağı su ile buluşturalım,
    Şu yoksulluk zincirini kıralım,
    Toprağı ve suyu sevmek gerekir,

    Sözümü kim dinler ben bir neferim,
    Mesleğime aşık olmak eserim,
    Ben bunu bilirim bunu söylerim,
    Toprağı ve suyu sevmek gerekir,

    Yürüyelim ATATÜRK’ün izinden,
    Ders alalım onun güzel sözünden,
    Toprak ve su ürün verir özünden,
    Toprağı ve suyu sevmek gerekir,

    Topraktandır insanların geçimi,
    Tüm insanlar doğru yapın seçimi,
    Akıp giden toprak yakar içimi,,
    Toprağı ve suyu sevmek gerekir,

    Pişman olmayalım günün birinde,
    Tutalım toprağı kendi yerinde,
    Can Nevzat diyor ki bu şiirinde,
    Toprağı ve suyu sevmek gerekir,
    NEVZAT ERDOĞAN ZİR.YÜK.MÜH.

İklim, Çevre ve Su,Tarım: İlişkili Diğer Makaleler

En Son Yayınlanan Makaleler