Türkiye’de seracılık ve yeni kredi paketi

Türkiye’de seracılık ve yeni kredi paketi

Yaş sebze meyve fiyatlarındaki artışın önlenmesi ve fiyat istikrarının sağlanması amacıyla seracılık yatırımlarının yeni bir kredi paketi ile desteklenmesine karar verildi. Ziraat Bankası Genel Müdürü Hüseyin Aydın’ın açıkladığı kredi paketi ile sera yatırımlarının desteklenmesi, seralarda sebze üretimin ve verimliliğin artırılması hedefleniyor.

Serada sebze üretimi 7.8 milyon ton

Türkiye’de seracılık Antalya,İzmir,Mersin ağırlıklı olmak üzere ülkenin bir çok yerinde yapılıyor. Sera büyüklüğü bakımından Avrupa’da 2. sırada olan Türkiye, 752 bin dönümde 7.8 milyon ton üretim yapıyor.Toplam sebze üretimi 30.2 milyon ton.

Modern sera alanı sadece yüzde 2

Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’de 752 bin dekar sera alanı var. Bunun 86 bin dekarı cam sera, 355 bin dekarı plastik sera, 120 bin dekarı yüksek tünel,191 bin dekarı alçak tünel. Daha çarpıcı olan ise sadece 13 bin dekarı yani yaklaşık yüzde 2’lik alanda modern seracılık yapılıyor. Modern seralar üretiminin yüzde 70’ini ihraç ediyor. Avrupa’da ihracatta son sırada ve en düşük fiyatla ürün satan ülke Türkiye. Bu veriler seracılıkta önemli fırsatlar olduğunu gösteriyor

Serada hangi ürünler ne kadar üretiliyor?

Seralarda domates, hıyar, karpuz, biber, patlıcan, kavun, kabak, marul, taze fasulye, taze soğan, ıspanak, semizotu, roka, maydanoz, tere, lahana, börülce, pırasa, pepino, dereotu, kırmızı turp, bezelye, nane, taze sarımsak, enginar, brokoli ve bamyanın yanı sıra muz, çilek, üzüm, kayısı, şeftali (nektarin) yetiştiriliyor.

Muz ve salatalıkta sera üretimi, açıkta üretilenden daha fazla.Muzda toplam üretimin yüzde 75’i, salatalıkta yüzde 60’ı, sivri biberde yüzde 42’si, çilekte yaklaşık yüzde 50’si, sofralık domateste yüzde 45’i, kabakta yüzde 40’ı, patlıcanda yüzde 32’si serada üretiliyor.

Üretim maliyetinin yüzde 40’ı ısıtma

Modern seralar ağırlıklı olarak jeotermal kaynakların olduğu bölgelerde yoğunlaşıyor. Üretim maliyetinin yaklaşık yüzde 40’ını ısıtma gideri oluşturuyor. Jeotermal ısıtma bu nedenle çok önemli bir avantaj. İzmir,Denizli,Ağrı,Afyon,Şanlıurfa,Kütahya ve bir çok yerde zengin jeotermal kaynağı var ve yatırım için cazip alanlar olarak değerlendirilebilir.

Jeotermal yoksa, doğalgaz, fuel-oil, kömür vb. alternatif ısıtma kaynakları çok iyi araştırılmalı ve farklı senaryolar oluşturulmalı. Karar verilecek ısıtma kaynağının sürdürülebilirliğine dikkat edilmeli. Kömürle ısıtılacaksa kömür rezervi, doğalgaz ile ısıtılacaksa dışa bağımlılık ve dövize bağlı fiyat artışı hesaba katılmalı.

Diyarbakır’da yapılan yanlış unutulmamalı

Diyarbakır’da Bismil ağırlıklı olmak üzere son 5 yılda 33 sera kuruldu. Toplamda 56 milyon lira yatırım yapıldı. Kırsal Kalkınma Yatırımları Desteklenmesi ile yüzde 50 hibe desteği sağlandı. Isıtma sorun oldu,kışın fuel-oil donuyor. Bu seraların büyük bölümü atıl dururken, faaliyetini sürdürenler yüksek maliyet nedeniyle domates yerine salatalık üretiyor.

1 dekar seranın maliyeti 40-60 bin Euro

Kullanılacak sisteme göre 1 dekar modern seranın kurulum maliyeti 40 ila 60 bin Euro olarak hesaplanıyor. İşletme sermayesi ihtiyacı, seranın 3 yılda bir bakıma alınarak yenilenmesi hesaplandığında ciddi bir yatırım gerektiriyor. Seracılıkta ısıtma kadar önemli diğer gider kalemlerini ise işçilik ve hastalıklar oluşturuyor.

Seracılıkta girdilerin çoğu dövizle alınıyor. Üretilen ürünler ihraç edilse bile yatırımın geri dönüşü uzun zaman alacak.Bu nedenle küçük ve orta ölçekli çiftçinin yatırım yapma şansı yok.

Yeni kredi paketinde neler var?

Ziraat Bankası Genel Müdürü Hüseyin Aydın’ın açıkladığı yeni kredi paketi ile , seralarda yapılan tarımsal üretimin arttırılması için, kredi paketi ile yeni seraların kurulması, atıl durumdaki seraların ekonomiye kazandırılması ve mevcut seraların tadilat, onarımı ve modernizasyonu amacıyla yapılacak yatırım harcamaları ve güncellenmiş ürün bütçeleri ile faal olan seraların işletme giderlerinin daha güçlü ve uygun koşullarla finansmanının sağlanması hedefleniyor.

Özellikle işletme giderlerinin daha büyük bir kısmını kredilendirerek, üreticilere piyasadan borçlanmak yerine Ziraat Bankası’nca sunulan uygun faizli kredilerden daha fazla yararlanabilme imkanı sağlanacak.

Yatırımcıya 7 yıl vadeli kredi

Yeni sera yapımlarında, yatırım harcamalarının azami yüzde 75’ine kadar kredi kullandırılabilecek. Yatırım kredilerine, yatırımın geri dönüş süresine uygun olarak 7 yıla kadar vadelendirilebilecek, geri ödeme dönemleri ve taksit miktarları da gelir miktarına ve gelir elde etme dönemlerine göre belirlenecek. Yeni yapılacak yatırımlarda yatırımın büyüklüğüne ve işletmeye geçiş süresine bağlı olarak 2 yıla kadar anapara ödemesiz dönem verilebilecek. Jeotermal Isıtmalı Sera Organize Bölgeleri”nde yapılacak yatırımların finansmanına yoğunlaşılması hedefleniyor.

Sera satın alacaklara kredi desteği

Daha önce kurulmuş ancak, herhangi bir nedenle üretim yapılmayan atıl durumdaki seraların satın alınması ve bunların tadilatı ile modernizasyonu amacıyla da yeni sera kurulumunda olduğu gibi uzun vadeli krediler kullandırılarak, üretime başlanıp devam ettirilmesi için gerekli finansman sağlanacak. Böylece bir yandan yatırım için gerekli süreden tasarruf edilirken, bir yandan da atıl işletmeler ekonomiye kazandırılmış olacak.

Modernizasyona orta ve uzun vadeli kredi

Mevcut seraların onarılması, teknolojik altyapılarının güçlendirilmesi ve modernizasyonlarına yönelik olarak da üreticilere orta ve uzun vadeli yatırım kredileri kullandırılacak. Böylece mevcut seralar daha modern bir yapıya kavuşturulacak ve verimlilikleri arttırılacak.

Doğal afetten zarar görenlere borç yapılandırması

Diğer taraftan, başta Antalya olmak üzere farklı bölgelerde yaşanan doğal afetlerden etkilenen seralarla ilgili krediler, üreticilerin ödeme güçleri ve gelir elde etme dönemlerine uygun şekilde yeniden vadelendirilecek; ayrıca bu üreticiler ihtiyaç duymaları halinde, seralarını yeniden kurmaları ya da onarmaları amacıyla, ödeme güçleri dahilinde ilave kredi de kullanabilecekler.

Düşük faizli kredi devam edecek

İndirimli faiz oranları ile üretici desteklenmeye devam edilecek. 2018 yılında yayınlanan ve 2020 yıl sonuna kadar geçerli olan Bakanlar Kurulu Kararı doğrultusunda 750 bin liraya kadar olan yatırım kredilerinde yüzde 75, işletme kredilerinde yüzde 50 faiz indirimi devam edecek. Aynı karar kapsamında 750 bin 1 lira ile 5 milyon lira arasındaki kredilerde yatırım kredilerinde yüzde 50 işletme kredilerinde yüzde 25, 5 milyon 1 lira ile 10 milyon liraya kadar olan kredilerde ise yüzde 25 faiz indirim uygulaması devam edecek.

Girdi finansmanına destek

Yatırımcılar, düşük faizli kredi uygulaması ile ilgili olarak Tarım ve Orman Bakanlığınca belirlenen teknik kriterlere uygun şekilde yapacakları sera yatırımları ve bu seralarda gerçekleştirecekleri üretime yönelik girdilerinin finansmanı amacıyla söz konusu düşük faizli kredilerden yararlanabilecek.

Faiz yüzde 8.25’i aşmayacak

Ziraat Bankası bu kapsamda, 1 yıla kadar vadeli kredilere yıllık %8; 1-4 yıl arası vadeli kredilere %10; 4 yıldan uzun vadeli kredilere ise %11 faiz oranı uygulamaktadır. Hazine ve Maliye Bakanlığının faiz desteği sonrasında üreticiler azami %8,25 faiz oranı ile uzun vadeli kredi kullanarak yatırım yapma imkanı bulabilecekler.

Başvurular başladı

Yeni kredi paketi 8 Şubat 2019 itibariyle yürürlüğe girdi. Yatırım yapmak isteyenler Ziraat Bankası’na başvurmaları gerekiyor.