Rusya, buğday ihracatını durduruyor

Rusya, buğday ihracatını durduruyor

Rusya Federasyonu, buğday ihracatını durdurmaya hazırlanıyor. Dünyanın en büyük buğday üreticisi ve ihracatçısı konumuna gelen Rusya Federasyonu, bu yıl kuraklık sonucu üretimin azalması ve fiyatların iç piyasada yükselmesi nedeniyle bir süreden beri buğday ihracatını yavaşlatmıştı. Analiz ve ürün sertifikası işlemlerini zorlaştıran, gümrük ve ihracat vergilerini artırmayı planlayan Rusya Federasyonu ihracatı tamamen durdurmanın hesaplarını yapıyor.

Rusya Federasyonu’nun ithalatı durdurması Türkiye’yi de olumsuz etkileyecek.Mısır’dan sonra Rusya’dan en çok buğday ithal eden Türkiye’nin yıllık ortalama ithalatı 4 milyon ton seviyelerinde. Geçen hafta 250 bin ton buğday ithalatı için ihale yapan Toprak Mahsulleri Ofisi’nin yıl sonuna kadar 500 bin ton daha buğday ithal etmesi bekleniyor.

Karadeniz Un Sanayicileri Derneği’nin Samsun’da düzenlediği “Genişletilmiş Sektör Toplantısı!na katılan Rusya’nın tahıl piyasaları konusundaki çalışmaları ile bilinen Tarımsal Pazar Çalışmaları Enstitüsü (IKAR) Genel Direktörü Dmitry Rylko, önümüzdeki günlerde Rusya’nın ihracatı durdurabileceğini söyledi.

Üretimi ve ihracatı düştü

Rusya Federasyonu’nun 2017-2018 sezonunda 85.9 milyon ton olan buğday üretiminin bu yıl 69.2 milyon tona gerileyeceğinin tahmin edildiğini belirten Rylko, bu düşüşün ihracata da yansıdığını ve ihracatın geçen yıla göre 41.3 milyon tondan 32.5 milyon tona gerilemesinin beklendiğini vurguladı. Dmitry Rylko bir süreden beri ihracatın yavaşlatıldığını hatırlatarak: ” Bir buçuk aydan beri buğday fiyatı en yüksek seviyeye ulaştı.Fiyatın daha da yükseleceği beklentisi var. Bunun sonucunda un fiyatlarında rekor artışlar oluyor. Bu da iç piyasada tüketicileri olumsuz etkiliyor. Rublenin de değer kaybettiği düşünüldüğünde iç piyasada fiyat artışını durdurmak için ihracata sınırlama getirilmesi gerekiyor. Şu anda ihracatta bir yavaşlama oldu. Analiz ve ürün sertifikası ile ilgili değişikliklerle ihracat yavaşladı. Bundan sonra gümrük vergileri artırılabilir, ihracat vergisinde artış olabilir. İhracatçılara belli kotalarla ihracat yapmaları da gündemdeydi. Fakat hangi şirkete ne kadar kota verileceği sorun yaratabilir.
İhracatın tamamen durdurulması da ciddi olarak gündemde. Geçen hafta bir toplantı yapıldı ve bunlar konuşuldu. Toplantıda konuşulanlar dışarıya sızdı.Rusya’da şu anda buğday ihracatının durdurulması ciddi olarak düşünülüyor.”dedi.

İhracatı durdurmanın politik sonuçları olacak

Rusya’nın 2010 yılında da buğday ihracatını durdurduğunu hatırlatan Rylko ihracat yasağı hakkında şunları anlattı:” Hatırlayacaksınız 2010 yılında da ihracat durduruldu. Bunun bir çok olumsuz yansıması oldu. Politik sonuçları oldu. Buna rağmen ihracatın yasaklanması bir kez daha olursa bir çok olumsuz sonuçları olacaktır.Bugüne kadar buğday ihracatının 30 milyon ton olması hedefleniyordu fakat gerçekleşme 24 milyon ton oldu. Sınırlama ve nihayet yasaklama gelirse ihracat 25 milyon tonla tamamlanır.Bunun anlamı yıl sonuna kadar Rusya’nın ihracat yapmaması demektir.”

En büyük pazarı Mısır ve Türkiye

Rusya’nın buğday ihracatının yüzde 19’unu Mısır’a, yüzde 10’nu Türkiye’ye gerçekleştirdiğini anlatan Dmitry Rylko, bu sene Türkiye’den daha fazla ithalat yapmasını beklediklerini ancak gerçekleşmediğini söyledi. Rylko,Türkiye’ye ihracatın 5.5 milyon tona ulaştığını ancak ekmeklik buğdaydan çok yemlik buğday ihraç ettiklerini sözlerine ekledi.

İhracat yasağından Türkiye nasıl etkilenir?

Rusya’nın buğday ihracatında Mısır’dan sonra ikinci sırada yer alan Türkiye, yıl sonuna kadar 750 bin ton buğday ithal etmesi bekleniyor. Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürü Ahmet Güldal’ın verdiği bilgilere göre, 252 bin ton buğday ithalatı için geçen salı günü açılan uluslararası ihale sonuçlandı. Güldal, ihtiyaç oldukça ithalata devam edeceklerini ve yıl sonuna kadar toplamda 750 bin tonluk ithalat yapılabileceğini açıkladı. Buna göre 250 bin ton ihalesi yapılan buğday dışında 500 bin ton daha buğday ithal edilecek. Rusya’nın ihracatı durdurması ile Türkiye buğday ithalatını büyük olasılıkla Ukrayna ve Kazakistan’dan yapması bekleniyor.

Dünya buğday fiyatları artıyor

Dünya buğday üretiminin geçen yıla göre yaklaşık 45 milyon ton düşmesi nedeniyle fiyatlar son yıllarda görülmemiş biçimde arttı.Toprak Mahsulleri Ofisi verileri ile geçen yılın aynı dönemine göre buğday fiyat artışları;Amerika Birleşik Devletleri’nde yüzde 4,Almanya’da yüzde 22, Avustralya’da yüzde 35, Rusya’da yüzde 17 arttı. sadece Kanada’da fiyat yüzde 2 geriledi.

Türkiye’de ise Anadolu Kırmızı Sert ekmeklik buğday piyasa fiyatı geçen aya göre yüzde 12, geçen yıla göre yüzde 26 arttı. İthal ekmeklik buğday (Rus) maliyeti TL bazında geçen aya göre yüzde 5, geçen yıla göre yüzde 112 arttı.

Toprak Mahsulleri Ofisi, 2018 ürünü buğday alım fiyatını 1050 lira olarak açıkladı. Üreticiler buğdayın tonunu ortalama 850-900 liradan satarken, Toprak Mahsulleri Ofisi iç piyasada fiyat yükselmesin diye stoğundaki buğdayı 1100-1120 liradan satarken geçen hafta yaptığı uluslararası ihale ile tonu 1550 liradan buğday ithal edecek.

Türkiye’de un ihracatını sınırlandırdı

Dövizdeki artış nedeniyle iç piyasada buğday fiyatının dünya fiyatlarının altına düşmesi sonucu Türkiye, bir süre önce un ihracatına sınırlama getirmişti. Ticaret Bakanlığı 5 Eylül 2018’de yaptığı açıklama ile Dahilde İşleme Rejimi kapsamı dışındaki un ihracatının yasaklandığını açıkladı. Buna göre,yerli buğdaydan üretilen unlar ihraç edilemiyor. Sadece dahilde işleme rejimi kapsamında ithal edilen buğdaydan üretilen un ihraç ediliyor. Dahilde İşleme Rejimi kapsamında ithal edilen buğdayın fiyatının çok yüksek olması nedeniyle ithalat fiilen durdu.

Rusya’nın buğday üretimi ve ihracatı(Milyon ton)
Sezon Üretim İhracat
2014-15 59.7 22.3
2015-16 61.8 25.2
2016-17 73.3 27.4
2017-18 85.9 41.3
2018-19 * 69.2 32.5
* tahmini