Kurban öncesi hayvancılığa hastalık darbesi

Hayvancılık sektörü Kurban Bayramı öncesi hastalık tehdidi altında. Doğu Anadolu Bölgesi’nde Erzurum ve çevresinde “Afrika Hastalığı”, Trakya ve Marmara Bölgesi’nde ise “Mavi Dil” hastalığının yayılması endişe yaratıyor. Bir çok ilde hayvan hareketleri durdurulurken hastalığın görüldüğü köy ve mahalleler karantinaya alınıyor
Mavi dil Balkanlardan yayıldı

Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı mavi dil hastalığının Mayıs ayı sonunda önce Yunanistan’da daha sonra Bulgaristan’da görüldüğünü Türkiye’de ise ilk kez 12 Ağustos’ta Kırklareli’nde görüldüğünü, hastalığın yayılmaması için aşılama çalışmaları yapıldığını açıkladı.

İnek yarışması iptal edildi
Edirne’nin Havsa İlçesi’nde yapılan 14. Havsa Tarım Aletleri ve Hayvancılık Festivali kapsamında 10 yıldan beri yapılan “damızlık inek yarışması” mavi dil hastalığı nedeniyle iptal edildi. Edirne Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Başkanı Tuncay Aytın, en az 50 köyde karantina uygulanırken yarışma yapmanın olanaksız olduğunu söyledi.

Ali Ekber YILDIRIM
İZMİR– Hayvancılık sektörü hastalık tehdidi ile karşı karşıya. Kurban Bayramı öncesi Doğu Anadolu Bölgesi’nde özellikle Erzurum ve çevresinde görülen “Afrika Hastalığı”, Trakya ve Marmara Bölgesi’nde ise Mavi Dil hastalığının yayılması büyük endişeye neden oldu. Hastalıklar nedeniyle bir çok ilde hayvan hareketleri durdurulurken, hastalığın görüldüğü çok sayıda köy ve mahalle ise karantina altında.
Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı aşı üreterek hastalığın yayılmaması için aşılama çalışmalarına hız vermesine rağmen hastalık yayılıyor. Uzmanlara göre, bu tür hastalıkların büyük ölçüde ithal hayvanlardan ve kaçak olarak sınırlardan ülkeye sokulan hayvanlardan yayılıyor. Hastalıktan ari bölge olarak ilan edilen ve özellikle kurban bayramlarında hastalık bulaşmasın diye Anadolu’dan hayvan naklinin yasaklandığı Trakya’da mavi dil hastalığının yayılması büyük endişe yarattı.
Hastalık balkanlardan geldi
Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada mavi dil hastalığının Balkanlardan yayıldığı belirtilerek şu görüşlere yer verildi: “​Mavi dil hastalığı ilk olarak 30 Mayıs 2014 tarihinde Yunanistan’da, daha sonra 15 Temmuz 2014 tarihinde Bulgaristan’da çıkmıştır. Yunanistan ve Bulgaristan’da görülen hastalık, İtalya ve Romanya’ya da yayılmıştır. Sivrisineklerle bulaşan Mavi dil hastalığı 12 Ağustos’ta ülkemizde Kırklareli ili, Kofçaz ilçesi, Karaabalar köyünde görülmüştür.Mavi dil hastalığına karşı Etlik Veteriner Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü tarafından aşı üretilmektedir.Mavi dil hastalığının yayılmasının engellenmesi için Marmara bölgemizde bulunan toplam 980 bin baş küçükbaş hayvan aşılanmıştır. Hastalıkla mücadele amacı ile aşılamanın yanında, kordon ve karantina tedbirleri uygulanmakta, sivrisinek mücadelesi yapılmaktadır.Kocaeli İlinde görülen Mavidil hastalığı ile ilgili olarak, resmi kayıtlarımıza göre 8 küçükbaş hayvanın öldüğü tespit edilmiştir. Kocaeli’nde görülen hastalık mihrakları ve çevrelerinde bulunan 9 bin küçükbaş hayvan aşılanmış olup, risk bazlı aşılamalar devam etmektedir.Bakanlığımız tarafından hastalıkla ilgili tüm tedbirler alınmış olup hastalık mihraklarında kordon ve karantina uygulanmaktadır.”
Mavi dil, Marmara ve Trakya’da yayılıyor
Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada da belirtildiği gibi mavi dil hastalığı ilk olarak 12 Ağustos’ta Kırklareli’nde görüldü. Daha sonra özellikle Trakya ve Marmara Bölgesi’nde yayıldı. Çanakkale’nin Biga İlçesinde küçükbaş hayvanlarda görülen mavi dil hasatlığı nedeniyle Gündoğdu,Dikmen,Kozçeşme ve Ambaroba köyleri merkezli 14 köy koruma Bölgesi, 73 köy gözetim bölgesi olmak üzere toplam 87 köy karantinaya alındı. Hayvancılık işletmelerindeki hasta hayvanlardan alınan kan numuneleri İstanbul Pendik Veteriner Kontrol Araştırma Enstitüsü’ne gönderildi. Karantina önlemleri çerçevesinde bu köylerdeki büyükbaş-küçükbaş hayvan giriş ve çıkışı karantina kaldırılana kadar yasaklandı. Biga Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü koruyucu aşı çalışmalarını sürdürürken üreticileri hastalık konusunda bilgilendirerek uyarıyor.
Kocaeli’nde hastalık yayılıyor
Mavi dil hastalığı nedeniyle Kocaeli’nde 5 ilçede 10 mahalle karantinaya alındı. Kocaeli Valiliği’nden yapılan açıklamaya göre, Gebze İlçesi Tepemanayır, Ahatlı, Yağcılar mahalleleri, Kandıra İlçesi Pirceler ve Kurtyeri mahalleleri, Derince İlçesi Karagöllü/Bıçakçılar ve Çavuşlu/Çal mahalleleri, Kartepe İlçesi Ketenciler mahallesi, İzmit İlçesi Akmeşe/Sultaniye ve Zeytinburnu mahalleleri olmak üzere 7 mihrak ve 10 mahallede hayvanlarda görülen genel hastalık şüphesi üzerine İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünce acil kaydıyla görülen yerlerde çalışmalara başlandı. Valilik açıklamasında şöyle deniliyor: “Pendik Hayvancılık Araştırma Enstitüsü’nden uzman istenmiş numuneler alınmış ve hastalık mavi dil hastalığı olarak teşhis edilmiş ve hastalıkla ilgili aşağıdaki tedbirler alınmıştır.Öncelikle hastalık görülen mahallere giriş çıkışlar yasaklanmış ve ikinci bir emre kadar karantina uygulanmaktadır.Köylerde mavi dil hastalığı hakkında bilgilendirme çalışmaları devam etmektedir.Mavi Dil hastalığına karşı aşılama faaliyetlerine devam edilmekte, gebe ve hastalık bulaşmış hayvanlara aşılama yapılmamaktadır.”
Bursa Orhangazi’ye bağlı Mahmudiye mahallesinde mavi dil hastalığının tespit edilmesi üzerine bölgedeki hayvancılık işletmeleri ilaçlanırken aşılama çalışmalarına başlandı.
Erzurum’da Afrika hastalığı
Trakya ve Marmara Bölgesi’nde mavi dil hastalığı yayılırken, Doğu Anadolu’da özellikle Erzurum ve çevresinde ise ilk olarak Temmuz ayında Afrika Hastalığı (nodüler ekzantami) görüldü. Temmuz ayı itibariyle, Erzurum’da başta Aziziye ilçesi olmak üzere Aşkale ve Karaçoban ilçeleri mahalle ve köylerinde sığırlarda görülen Afrika Hastalığı nedeniyle ilde hayvan hareketleri durdurulurken tüm ilçelerde hayvan pazarları ilaçlandı. Erzurum Gıda,Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, Kurban Bayramı öncesi Afrika hastalığı nedeniyle 200 bin hayvana aşılandı. Bugüne kadar 500’e yakın hayvanın hastalık sonucu öldüğü tahmin ediliyor. Kurban Bayramı öncesinde Erzurum’da aşı yapılmadan hayvanların kurbanlık olarak sevkine izin verilmiyor. Gıda,Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü Yetkilileri, kurban almak isteyenlerin hayvan alırken mutlaka aşı yapılan hayvanları tercih etmeleri konusunda uyarıyor.
İnek yarışması iptal edildi
Edirne’nin Havsa İlçesi’nde yapılan 14. Havsa Tarım Aletleri ve Hayvancılık Festivali kapsamında yaklaşık 10 yıldan beri yapılan “damızlık inek yarışması” mavi dil hastalığı nedeniyle iptal edildi. Edirne Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Başkanı Tuncay Aytın festival öncesi yaptığı açıklamada yarışmanın iptalini şu sözlerle açıkladı:”Havsa Belediyesi bünyesindeki Havsa Hayvan Pazarı bile Mavi Dil Hastalığı nedeni ile kapalıyken, Edirne’nin 50’den fazla köyünde karantina varken, biz yarışma için kimden, nasıl hayvan toplayacaktık. Hangi yetiştirici gözünün içine baktığı, geçim kaynağı olan hayvanlarını getirirdi. Yarışma için işletmelerdeki en değerli hayvanlar seçildiği için, bu hastalık ve karantina ortamında üyemiz odaklı düşündüğümüzde yarışma yapmamız imkansızdı. Bu yıl yarışma yapamayacağız /yapmayalım derken bizimki şahsi bir tavır değil, yetiştiricilerimizi ve hayvanlarımızı düşündüğümüz, her şeyden önemlisi var olan bir hastalıktan dolayı alınmış bir karardır.”
Yetiştiriciler endişeli
Kurban Bayramı öncesi hayvancılığı tehdit eden hastalıklar hayvan yetiştiricilerini endişelendiriyor. Bir çok hayvan pazarında ve ilde hayvan hareketlerinin durdurulması kurbanlık hayvanların tüketiciye ulaşmasını da olumsuz etkiliyor. Yetiştiriciler son yıllarda her kurban bayramı öncesinde hastalık ve benzeri bir olayla fiyatların aşağı çekildiğini belirterek: “Bir yıl boyunca bu bayramı bekliyoruz. Tam hayvan satacağımız dönemde hastalık ortaya çıkıyor. Hayvanlarımızın değeri düşüyor. Tüketici kurbanlık almada çekimser davranıyor. Yaşananlar kurbanlık satışını azaltacak. Yine emeğimizin karşılığını alamayacağız.” diyerek endişelerini dile getiriyor.

Hastalıklar et fiyatını etkilemez
Trakya ve Marmara’da görülen mavi dil, Erzurum’da görülen Afrika Hastalığı’nın et fiyatlarını ve kurbanlık hayvan fiyatını çok etkilemeyeceği ifade ediliyor.Yem ve diğer girdi fiyatlarına bağlı olarak et fiyatının oluştuğunu belirten sektör temsilcileri, hastalıkların psikolojik etkisi ile kurban alımının bir miktar azalabileceğini belirtiyor. Kars’ta 4 kuşaktır hayvancılık yapan bir aileden gelen Ali Çelik, ağırlıklı olarak kurbanlıkların temin edildiği Kars,Ardahan,Iğdır bölgelerinde herhangi bir hastalık olmadığını ve hayvan sevkinin normal olarak yapıldığını belirterek: “Et fiyatı iki aydan beri dengeli olarak seyrediyor. Kurbanlık büyükbaş hayvanlar Kars’ta firesiz kilosu 11 liradan, batı bölgelerinde ise firesiz 12-12.5 lira seviyesinde. Dişi hayvanlar ise canlı olarak kilosu 8 ile 10 lira arasında satılıyor. Besilik materyallerin fiyatı da firesiz 11.5 lira ile 13 lira aralığında. Ben bir kaç gündür Ankara’dayım. Et fiyatı yansıtıldığı gibi çok yüksek değil. Başkentte 23 lira ile 35 lira aralığında et almak mümkün. Doğuda da 20 ile 30 lira aralığında. Bu kıyma ve kuşbaşı dediğimiz löp et. Ama bir hayvanda 1 kilo pirzola çıkıyor. Kasap onu 60 liraya satıyorsa et fiyatını 60 lira olarak yansıtmak doğru değil. Bu kamuoyunu yanlış bilgilendirmek ve ithalata kapı açmak için yapılan bir çalışmadır.İthalatın çözüm olmadığı görüldü. Mavi dil hastalığının da ithal hayvanlarla bu ülkeye taşındığı biliniyor. Bakın en çok küçükbaş hayvan ithal ettiğimiz Bulgaristan, Yunanistan ve diğer ülkelerde mavi dil hastalığı yaygın. Uruguayda çok yaygın.” görüşünü dile getirdi

Mavi dil hastalığı nedir?
Mavi dil, özellikle koyunlarda görülen sokucu sineklerle nakledilen viral bir hastalıktır. Mevsime bağlı olarak görülür, özellikle sokucu sineklerin sayısının arttığı rutubetli zamanlarla, yağmurlu yaz günleri hastalığın en çok görüldüğü zamanlardır. Bir sürüde hastalık şekillendiğinde, hayvanların büyük bir kısmı hastalanmasına rağmen ölüm daha az görülür. Ölümlerin yanı sıra et ve yapağıda kalite düşüklüğü nedeniyle ekonomik yönden önemli bir hastalıktır. Ancak kuzularda ölüm oranı yüksektir. Koyunlardan başka sığırlar, keçiler ve yabani gevişenler de hastalığa yakalanır.

Afrika hastalığı nedir?
Türkiye’de “Afrika Hastalığı” olarak tanımlanan “Sığırların Nodüler Ekzantemi” yumrulu deri hastalığıdır. Etkeni koyun-keçi çiçek virusu ile aynı gruptan bir virustur. İlk olarak 1929 yılında Afrika’nın güney ülkelerinde çıkan hastalık deri üzerinde şişliklerle görülür. Aynı şişlikler iç organlarda da oluşur. Sütün birdenbire azalması, şiddetli düşkünlük hali, gebelerde yavru atma, hızla zayıflama, topallık ile kendini gösterir. Hastalık sokucu sineklerle bulaşır. Doğrudan temas da bulaşma yoludur. Ölüm oranı düşüktür.Hastalıktan korunma için iki yöntem vardır. Birincisi sineklerle mücadele, ikincisi ise aşılamadır. İnsanlara da bulaşma ihtimali vardır.