Kuraklık tarım ve gıdada geleceği tehdit ediyor

Dünyada yaklaşık 1 milyar insanın açlıkla karşı karşıya olduğunu ve gıda üretiminin artırılması gerektiğini her fırsatta dile getiren Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü(FAO) kuraklık konusunda da ülkelere ciddi uyarılarda bulunuyor. FAO, bu konuda değişik ülkelerde toplantılar,etkinlikler düzenleyerek kuraklığın tarım ve gıdaya etkilerini gündeme taşıyor. FAO, 23 Aralık’ta Ankara’da TEMA Vakfı ile ortaklaşa “Kurak Alanların Geleceği” konulu bir toplantı düzenledi. Bu toplantıda hem dünyada hem de Türkiye’de kuraklığın tarıma ve gıdaya etkileri ele alındı.
Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlkay Dellal ile Texas A&M Üniversitesi Tarım Ekonomisi Bölümü’nden Bruce McCarl’ın ortaklaşa yaptıkları sunumda kuraklığın tarıma etkileri ele alındı.
Kuraklık riski iki kat artacak
Güney Afrika,Güneydoğu Asya ve Türkiye’nin de içinde bulunduğu Akdeniz Havzası’nda gelecekte şimdikinden iki kat daha sık kuraklık yaşanacağına dikkat çeken İlkay Dellal,bunun sonucunda ürün kayıpları,hastalık ve zararlılarda artış,kalite kaybı ve güvenilir gıda temininde sorunlar yaşanacağını dile getirdi.
Dellal, iklim değişikliği ve buna bağlı olarak kuraklığın bitkisel ve hayvansal üretim ile bu ürünlerin işlenmesi üzerine etkilerini ise şu sözlerle anlattı: “Üretimin azalması ve kalite kaybı yaşanacak. Ürünlerin zarar görmesi,hasat edilmeden tarlada bırakılması,gıda arzının azalması ve buna bağlı olarak fiyatlarının yükselmesi, gıdaya erişimdeki sorunlar nedeniyle yetersiz beslenme,açlık ve ölümler yaşanabilir.”
Türkiyede üretim yüzde 80 yağışa bağlı
Türkiye’de tarımsal üretim yüzde 80 oranında yağışa bağlı olduğuna dikkat çeken İlkay Dellal,ekilebilir 24 milyon hektar arazinin 19 milyon hektarında kuru tarım, 5 milyon hektarında sulu tarım yapıldığın söyledi. Türkiye’de gelirin yüzde 20’sinin gıdaya ayrıldığını gıda güvencesi açısından buğday,et ve sütün önemli ürünler olarak öne çıktığını belirten Dellal: “Tarımda büyüme rakamlarına bakıldığında kuraklığın etkilerini görmek mümkün. 2000-2012 döneminde özellikle kuraklığın etkili olduğu 2001 ve 2007 yılında tarımda büyüme negatif oldu. 2001’de ekonomik kriz ve kuraklık etkisi ile tarım yüzde 8.1 küçüldü. 2007’de ise tamamen kuraklık nedeniyle tarımda yüzde 7 küçülme yaşandı.” dedi.
Kuraklığın ekonomik etkileri
Konuya sadece kuraklık açısından değil iklim değişikliği olarak bakmak gerektiğini anımsatan Dellal,iklim değişikliğinin ekonomik etkilerini ise şöyle sıraladı: “Gıda fiyatlarında artış. Gelir kayıpları.Tarıma dayalı sanayi üretiminin azalması.Ekonomik kalkınmanın yavaşlaması.İşsizliğin artması.Gelir ve arazi dağılımının bozulması.Arazi fiyatlarının azalması.Kredi kullanımında zorluklar (bankaların kredi temininde daha fazla güvence istemesi, sermaye kıtlığı).Üreticilerin azalması (üretimden çekilmeler, başka sektörlere geçişler).Kırsal nüfusta azalma.İhracatta azalış, ithalatta artış.İthal fiyatlarında artış.”
Ne yapılmalı?
Gıdanın bulunabilirliği,erişilebilirliği,kalite ve güvenirliliği ve istikrarlığı için tarım ve gıda politikalarının iklim değişikliği ve kuraklık konularını da gözeterek araştırma sonuçlarına göre oluşturulması ve uygulanması gerektiğini vurgulayan Prof.Dr.İlkay Dellal, gıda kayıplarının azaltılması ve alternatifler konusunda çalışmalar yapılması gerektiğini sözlerine ekledi.