Merkez Bankası’nın gıda enflasyonu tahmini gerçekçi değil

Merkez Bankası’nın gıda enflasyonu tahmini gerçekçi değil

Bu yılın ilk enflasyon raporunu açıklayan Merkez Bankası, yine gerçekçi olmayan hedefler açıkladı. Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya’nın açıkladığı 2019’un ilk enflasyon raporuna göre, 2018’de yüzde 27.1 olan işlenmemiş gıda fiyatları enflasyonu 2019 sonunda yüzde 13’e ve 2020 sonunda ise yüzde 10’a indirilmesi hedefleniyor. Bir yılda gıda enflasyonunun yarı yarıya düşürülmesi öngörülüyor. Böyle bir hedefin gerçekleşmesi bugünkü politika ve uygulamalarla mümkün değil.

Raporda işlenmemiş gıda enflasyonu ile ilgili şu değerlendirmeye yer verildi:” İşlenmemiş gıda fiyatları enflasyonu 2018 yılı son çeyreği sonunda Ekim Enflasyon Raporu varsayımının altında kalmakla birlikte yüzde 27,1 ile yüksek bir seviyede gerçekleşmiştir. Bu çerçevede, 2019 ve 2020 yıl sonu gıda enflasyonu tahminleri sırasıyla yüzde 13 ve yüzde 10 olarak korunmuştur.”

Patates ve bakliyat enflasyonu artırdı

Taze meyve ve sebze dışı gıdanın yıllık enflasyonu yüksek seyrini koruduğu belirtilen raporda: “Bu gelişmede, ılımlı hava koşullarına bağlı olarak fiyatları gerileyen taze meyve ve sebze grubu etkili olmuştur. Bu dönemde, diğer işlenmemiş gıda grubunda patates ve bakliyat fiyatlarındaki artışlar dikkat çekerken kırmızı et fiyatları son çeyrekte olumlu seyretmiştir.” bilgisine yer verildi.

Çiğ süt primi belirsizlik yaratacak

İşlenmiş gıda yıllık enflasyonunun üçüncü çeyrekte kaydedilen güçlü yükseliş sonrası son çeyrekte ılımlı bir artış göstererek yüzde 23,22 olarak gerçekleştiği vurgulanan Merkez Bankası Enflasyon Raporu’nda çiğ sütte referans fiyat yerine prim artışına gidilmesinin belirsizliği artırdığı ifade ediliyor.

Çiğ süt ile ilgili değerlendirme özetle şöyle:”Çiğ süt referans fiyatı üzerinde biriken maliyet baskılarına karşın yılın ilk üç ayında geçerli olmak üzere çiğ süt priminde artışa gidilerek üretici doğrudan desteklenmiştir. Bu uygulama kısa vadede enflasyon üzerindeki maliyet baskısını sınırlarken, takip eden döneme yönelik belirsizlik içermektedir.”

Buğday ve süt fiyatı risk oluşturuyor

Merkez Bankası Enflasyon Raporu’nda tarım ürünleri üretici fiyatları ile tüketici gıda fiyatları arasındaki farkın açılmasına dikkat çekilerek: “Tarım Ürünleri Üretici Fiyatları 2018 yılı son çeyreğinde tarım üretici yıllık enflasyonu, bir önceki çeyreğe kıyasla sınırlı bir oranda gerileyerek yılı yüzde 15,89 seviyesinde tamamlamıştır. Geçmiş yıllardaki uyumlu seyre karşın, 2018 yılında tarım ürünleri üretici fiyatları ile tüketici gıda fiyatlarının artış oranında belirgin bir farklılaşma gözlenmiştir. Tarım üretici fiyatlarında bu dönemde ön plana çıkan temel unsur buğday ve süt fiyatlarında son çeyrekte gözlenen artışlardır. Bu çeyrekte buğday ve süt üretici fiyatları sırasıyla yüzde 4,70 ve yüzde 6,67 oranında artmıştır. Söz konusu ürünlerdeki artışlar tüketici gıda fiyatları üzerinde de önümüzdeki döneme ilişkin yukarı yönlü risk oluşturmaktadır. ” bilgisine yer verildi.

Ertelenen maliyet,enflasyon üzerinde baskı oluşturacak

“Enflasyon Tahminleri Üzerindeki Temel Riskler ve Olası Etki Kanalları” başlığı altında işlenmemiş gıda fiyatları ile ilgili değerlendirmede, son dönemde uzun vadeli eğilimlere kıyasla yüksek artış sergileyen işlenmemiş gıda fiyatlarında öngörülen düzeltmenin gecikmesi durumunda enflasyon beklentileri de olumsuz etkilenebileceği ifade ediliyor. Raporda:” Başta ekmek-tahıllar, süt ve et gibi gıda gruplarında olmak üzere bazı sektörlerde tüketici fiyatlarına yansıması bir süredir ertelenmiş bulunan maliyet artışlarının fiyatlara yansıtılması durumunda enflasyon üzerinde ek bir baskı oluşabilecektir” denildi.

Hedefler yine tutmayacak

Merkez Bankası’nın geçmişte yayınladığı enflasyon raporlarında olduğu gibi 2019’un ilk raporunda da gıda enflasyonu ile ilgili çok iyimser tahminler yapılıyor. Bugünkü yapısıyla, tarım ve gıda ürünlerinde en önemli unsur olan yüksek girdi maliyetlerinin düşürülmesine yönelik hiç bir önlem alınmazken ve ithalata dayalı poliika uygulanırken gıda fiyatlarının artması nasıl beklenebilir?

Merkez Bankası Enflasyon Raporu’na 2018 yılında işlenmemiş gıda fiyatları enflasyonu yüzde 27,1 olarak gerçekleşmişken 2019’da nasıl yüzde 13’e düşürülecek? 20020’de nasıl yüzde 10 olacak. Buna yönelik hiç bir önlem yok.Politika yok. Dolayısıyla geçmiş dönem raporlarında olduğu gibi bu hedef de tutmayacak. Bundan sonraki ilk raporda bu hedefler yukarı yönlü revize edilecektir.