İflası istenen Arjantin'den tarım ürünleri ithal ediyoruz…

Bu makalede ele alınan konular hakkında hızlı bir genel bakış.

İflası istenen Arjantin'den tarım ürünleri ithal ediyoruz…

05 Ağustos 2014

·

Ali Ekber Yıldırım

·

Köşe Yazısı

Güncelleme: Şub 22, 2024

İzmir Balıklıova İltur Sitesi’nde midyeci Şahin ve restoran işletmecisi Nusret ile ne zaman konuşsak limonun pahalı olmasından yakınır. “Kilosunu 9 liradan alıyoruz. Bu sene limon niye bu kadar pahalı? diye soruyor ikisi de.
Arjantin’de limon üretimi düştü. Bu ülkeden limon alanlar Türkiye’ye yöneldi.Limon ihracata gittiği için fiyat yükseldi.
Limon üretimi düştüğü için değil, borçlarını ödeyemediği için geçtiğimiz hafta Arjantin’in iflası istendi. Dünyanın öbür ucundaki Arjantin’de limon üretiminin düşmesi Balıklıova’daki midyeci ile restoran işletmesini zora düşürüyorsa, iflasının istenmesi dünyada herkesi yakından ilgilendirir.
Ekonomisi büyük ölçüde tarıma dayanan Arjantin, Türkiye ile bir çok konuda benzerliklere sahip. Her iki ülkede de 1990’lı yıllarda liberalleşme politikası vahşice uygulandı. Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası reçetelerini gözü kapalı uygulayan, özelleştirmenin bayraktarlığını yapan Arjantin ve Türkiye dünyaya örnek gösteriliyordu. Uygulanan reçeteler her iki ülkeyi adeta yabancı sermayeye,çok uluslu şirketlere teslim etti. Özellikle de tarımda büyük bir çöküş yaşandı. Çok uluslu şirketler Arjantin ekonomisinin bel kemiği tarımı ele geçirdi.
Bugün Arjantin’de en büyük ihracat kalemini oluşturan tarım ve tarıma dayalı sanayi çok uluslu şirketlerin elinde. Ülke topraklarının bir bölümü Çin ve Amerika firmalarının elinde. Kiralama veya satın alma yoluyla bu topraklarda üretim yapılıyor ve ürünler buradan ihraç ediliyor.
Türkiye, başta soya olmak üzere yağlı tohumları ve bir çok tarım ürününü Arjantin’den ithal ediyor. Bu nedenle ülke tarımındaki gelişmelerin çok yakından izlenmesi gerekiyor.
Türkiye’nin Buenos Aires Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği, Haziran’da Arjantin ile ilgili çok kapsamlı bir rapor yayınlandı. Rapora göre, Arjantin’in tarımsal yapısı ve dış ticareti özetle şöyle:
1- Arjantin ekonomisi genelde tarım ve tarıma dayalı sanayi ağırlıklı bir yapıya sahip. Ortalama Gayri Safi Yurtiçi Hasıla(GSYH)’nın yüzde 10’u tarım, yüzde 30’u sanayi ve geri kalanı da hizmetlerden oluşmaktadır. Hızla artan tarım ürünleri fiyatları Arjantin ekonomisi için önemli bir büyüme kaynağı.
2- Yaklaşık 270 bin kilometrekare (toplam yüzölçümünün yüzde 9,2’si) büyüklüğündeki bir alanı tarıma elverişli ve bu alanın yüzde 20’ye kadar artırılabilecek potansiyele sahip.
3-Daha önce koruma duvarları arkasında gelişen ülke sanayisi 1990’lı yıllardaki liberalleşme politikalarıyla birlikte yabancı firmalarla rekabet edemez hale geldi. Bu dönemde, özellikle doğal kaynaklara ve tarıma dayalı olarak faaliyet sürdüren mevcut birçok firma yabancılar tarafından satın alındı, küçük ve orta ölçekli işletmeler hızla güç kaybetmeye başladı.
4-Soya, ayçiçeği, mısır, buğday, arpa, yulaf, pirinç, aspir, pamuk, fasulye, çay, tütün, şekerkamışı, üzüm, narenciye, elma, armut ülkede yetiştirilen en önemli tarımsal ürünlerdir.
5-Yaklaşık 51 milyon baş hayvana sahip olan Arjantin dünyanın en önemli et üreticileri arasında yer almaktadır. Et ihracatında 2009 yılında dünyada 3. sırada iken 2013 yılında Meksika ve Yeni Zelanda’nın da gerisinde kalarak, 11. sıraya geriledi.
6-Balıkçılık sektörü Arjantin’de özellikle ihracat açısından önemli bir gelir kaynağı konumundadır. Son yıllarda üretim düşüşüne bağlı olarak ihraç edilen balıkçılık ürünlerinde gerileme yaşansa da artan fiyatlar sayesinde cari ihracat değeri artmıştır.
7-Arjantin dünyanın sayılı bal üretici ve ihracatçılarından biridir. Düşük düzeydeki iç tüketim nedeniyle üretimin neredeyse tamamı ( yüzde 95’i) ihraç edilmektedir. 2013 yılında toplam bal ihracatı 65 bin ton ve 214 milyon Dolar seviyesinde gerçekleşmiştir.
8- Amerika Birleşik Devletleri ve Brezilya’dan sonra dünyanın en büyük soya üreticisi ve ihracatçısı olan Arjantin’de, 2013/14 sezonunda 54 milyon ton düzeyinde üretim beklenmektedir.Mısır üretiminde yaklaşık 30 milyon tonluk üretimle dünyada ilk 6 ülke arasında yer alırken, ihracatta ikinci sıradadır. Ayçiçeğinde Ukrayna ve Rusya’nın ardından dünyanın üçüncü büyük üreticisi ve ortalama 3 milyon ton üretimi var. Buğday ve arpa üretiminde de önemli bir yere sahip.
9- Arjantin’in 2013 verileri ile ihracatı 81.6 milyar dolar, ithalatı 73.6 milyar dolar. Tarım ve işlenmiş tarım ürünleri geleneksel olarak Arjantin’in ihracatının yarısından fazlasını oluşturmaktadır. 2013 yılı itibarıyla ülkenin ihracatının yaklaşık yüzde 66,3’ünü temel ve işlenmiş tarım ve hayvancılık ürünleri oluşturmaktadır. Arjantin’in en önemli ihraç kalemi olan tarım ve tarıma dayalı sanayi ürünleri ihracatının yaklaşık yüzde 75’i ülkede faaliyet gösteren çokuluslu şirketler tarafından yapılmaktadır. En büyük 10 ihracatçının 9’u hububat ve yağ sektöründe faaliyet gösteriyor.
10- Başta soya, mısır, buğday, pirinç ve fasulye olmak üzere hububat ve tahıl ürünleri, balık ve deniz ürünleri, taze meyve ve sebze, tütün, şarap, pamuk ve bal ihracatta en önemli tarım ürünleridir. Soya, soya yağı, soya unu ve soya küspesi gibi ürünlerle birlikte soya ihracatı tek başına ülkenin en büyük ihracat gelirini oluşturmaktadır.
11-Türkiye ‘nin Arjantin’e ihracatı 318 milyon dolar, ithalatı 394 milyon dolar. İthalatın yüzde 82’sini başta soya ve türevleri, tütün ve hububat olmak üzere tarım ürünlerinden oluşmaktadır.2013 yılında yaklaşık 194 milyon Dolar soya küspesi, 77 milyon Dolar soya, 16,4 milyon Dolar yün, 15,3 milyon tütün, 10,6 milyon dolar baklagil, 3,3 milyon Dolar hububat ithal edildi.
Özetle,tarımsal potansiyeli Türkiye’nin gerisinde olan Arjantin bir çok üründe dünyada ilk sıralarda. Tarımda dünyada yedinci, Avrupa’da birinci olduğu iddia edilen Türkiye, resmen iflası istenen Arjantin’den tarım ürünleri ithal ediyor.

Bu makale ile ilgili yapılan yorumlar

İthalat ve İhracat,Tarım,Yaş Meyve ve Sebze: İlişkili Diğer Makaleler

En Son Yayınlanan Makaleler