2016 tarım desteklerinin analizi/ Hangi ürüne ne kadar destek verilecek?

2016 tarım desteklerinin analizi/
Hangi ürüne ne kadar destek verilecek?

Bu yıl tarım desteklerinde radikal değişiklikler var. Alan bazlı desteklerden mazot ve gübre desteği birleştirilirken,toprak analiz desteği tamamen kaldırıldı. Hayvancılıkta ise hayvan başına yapılan anaç hayvan desteği kaldırılarak, buzağı desteği temel destek olarak benimsendi. Çiftçi sahip olduğu anaç hayvan başına destek yerine o hayvandan doğacak buzağıyı 4 aya kadar yaşatabilirse destek alabilecek.Sözleşme yapmayan çiftçiye çiğ süt desteği verilmeyecek. Ayrıca süt tozunu Et ve Süt Kurumu’na satacak üreticilere ve hayvancılık alanında faaliyet gösteren birliklere destek verilmesi kararnamede ilk kez yer aldı.

2016 yılı tarım desteklerinin analizi şöyle:

Gübre ve mazot desteği birleşti

Daha önceki yıllarda ürün grupları bazında farklı oranlarda verilen gübre ve mazot desteği bu yıl birleştirilerek tek kalemde verilecek. Bu birleştirme sonucunda bazı ürünleri eken çiftçiler geçen yıla göre daha az destek alacak. Geçen yıl yağlı tohumlu bitkiler ve endüstri bitkileri eken çiftçiler dekar başına 7 lira 90 kuru mazot, 8 lira 25 kuruş gübre desteği ve ayrıca 2.5 lira toprak analizi desteği olmak üzere toplam  18 lira 70 kuruş destek alabiliyordu. 2016 yılında aynı çiftçi dekar başına sadece 11 lira alacak.

Hububat,yem bitkileri,baklagiller,yumru bitkiler,sebze ve meyve üretenler için ise gübre ve mazot desteği 13 lira 95 kuruştan 11 liraya düştü. Peyzaj ve süs bitkileri,özel çayır, mera ve orman emvali alanlar için geçen yıl toplamda 10 lira 55 kuruş olan dekar başına mazot,gübre ve toprak analiz desteği 45 kuruş artışla 11 liraya yükselmiş oldu.

Toprak analiz desteği kaldırıldı

Bakanlar Kurulu’nun 5 Mayıs 2016 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 2016 Tarımsal Destekleme Kararnamesi’ne göre toprak analiz desteği kaldırıldı. Gübre ve mazot desteğinin ön şartı olarak uygulanan toprak analizine artık destek verilmeyecek. 2015’e kadar toprak analizi yaptırmayan çiftçiye gübre ve mazot desteği verilmiyordu.

Prim desteklerinde 10 üründe artış var

Fark ödemesi(prim) desteği  kapsamında desteklenen 17 üründen 10 ürünün destek miktarı artırılırken 6 ürünün desteğinde artış yapılmadı. Dane mısıra verilen destek ise kilogram başına 4 kuruştan iki kuruşa düşürüldü. 2016 yılı destekleri kapsamında buğday,arpa,çavdar,yulaf,tritikale için fark ödemesi desteği değişmedi. Geçen yıl olduğu gibi kilo başına 5 kuruş destek verilecek. Çeltik üreticilerine ise geçen yıl olduğu gibi bu yıl da kilo başına 10 kuruş prim desteği verilecek.

Desteği artan ürünler

Yağlık ayçiçeği primi kilo başına 30 kuruştan  40 kuruşa, kütlü pamuk primi 65 kuruştan 75 kuruşa,soya fasulyesi 50 kuruştan  60 kuruşa, kanolada destekleme primi 40 kuruştan 50 kuruşa, aspirde 45 kuruştan 55 kuruşa çıkarıldı.Kuru fasulye,nohut ve mercimekte ise geçen yıl kilo başına 20 kuruş olan fark ödemesi bu yıl 30 kuruş oldu. Zeytinyağının litresine ise 80  kuruş destekleme primi verilecek. Geçen yıl 70 kuruştu. Çay destekleme primi ise 1 kuruşluk artışla 12 kuruştan 13 kuruşa yükseldi.

Anaç hayvan desteği yerine buzağı desteği

Bakanlar Kurulu Kararı’na göre 2016 yılında uygulanacak desteklerde en radikal değişiklik ise hayvancılık desteklerinde oldu En yaygın destek kalemi olan ve üreticiler için temel destek kabul edilen anaç hayvan desteği kaldırıldı. Bunun yerine buzağı desteği temel destek olarak uygulanacak.

2015 yılında  sütçü ve kombine ırklar ve melezleri ile etçi ırkların melezleri anaç sığır için  hayvan başına 225 lira,etçi ırklar ana sığır için hayvan başına 350 lira,anaç manda için hayvan başına 400 lira, sütçü ve kombine ırklar ve melezleri soykütüğüne kayıtlı anaç sığırlar için ilave olarak hayvan başına 70 lira olan destek ödemesi bu yıl tamamen kaldırıldı. Bunun yerine Programlı aşıları tamamlanmak kaydıyla 4 ay ve üzeri buzağı ve malak başına  350 lira, soy kütüğüne kayıtlı buzağı ve malak başına 500 lira ödenecek. Döl kontrolü kapsamında testlerini tamamlamış boğaların buzağılarına ilave 50 lira ödenecek.

Geçen yıla göre ne değişti?

Hayvancılık desteklerinde geçen yıla kadar üretici, sahip olduğu her hayvan için hayvan başına destek alıyordu. Bu yılki yeni uygulama ile sahip olduğu hayvan için değil, o hayvandan doğacak buzağıya destek alabilecek. Bu desteği  alabilmesi için buzağıyı 4 aya kadar beslemesi ve yaşatması gerekiyor. Destek sadece 4 ay ve üzeri buzağılara verilecek.

Çiğ sütte sözleşme yapmayana destek yok

Geçmiş yıllardan farklı olarak bu yılki kararnamede, çiğ sütte sözleşmeli üretim yapmayan ve sözleşmesini Süt Kayıt Sistemine kayıt yaptırmayanlara çiğ süt desteklemesi yapılmayacağı hükmü var.  Ayrıca ürettiği çiğ sütü, üretici örgütleri aracılığıyla çiğ süt olarak Et ve Süt Kurumu’na satan veya bu kurum ile yapılan sözleşme çerçevesinde süt tozuna çeviren üreticiler desteklemelerden yararlanacak. Süt regülasyonu olarak adlandırılan bu destek 2016’da başlamak üzere iki yıl uygulanacak.

Türkiye doğumlu besi hayvanına destek

Bu yılki destekleme kararnamesine göre, Bakanlık kayıt sistemlerine kayıtlı, yurt içinde doğmuş, besi süresini tamamlamış erkek sığırlarını (manda dâhil), mevzuatına uygun kesimhanelerde kestiren, sözleşmeli besicilik yapan yetiştiricilere 1 -300 baş arası kestirdikleri hayvan başına 200 lira destek ödenecek.

Çoban desteğinde düzenleme

Küçükbaş hayvancılık yapanlara, geçen yıl 300 başa kadar olan sürüler için işletme başına yıllık 5 bin liralık çoban desteği bu yılda uygulanacak. Bu yıl 250 ve üzeri(koyun-keçi) anaç hayvan varlığına sahip işletmelere yılda bir kez 5 bin lira çoban desteği verilecek.

Koyun-Keçi desteğinde 3 lira artış

Damızlık koyun ve keçi yetiştiricilerine, damızlık koyun ve keçi birliklerine üye, hayvanları kayıt sistemine kayıtlı üreticilere hayvan başına 25 lira destek ödenecek. Geçen yıl bu destek hayvan başına 22 liraydı. Geçen yıldan farklı olarak, tiftik keçisi yetiştiricilerine,  elde ettikleri tiftiği Tiftik ve Yapağı Tarım Satış Kooperatiflerine, Damızlık Koyun ve Keçi Birliklerine satanlara kilo başına  22 lira destek ödemesi yapılacak.

Yem Bitkileri Desteğinde artış

Çiftçi kayıt sistemine kayıtlı arazileri üzerinde kaba yem üretmek amacıyla yem bitkileri eken üreticilere, yapay çayır mera için üretim yaptıkları ilk yıl, çok yıllık yem bitkilerinden yonca için 4 yıl ve korunga için 3 yıl süreyle, tek yıllık yem bitkileri ekilişlerinde ise üretim yaptıkları yıl için dekar başına destekleme ödemesi yapılacak. Yoncada(sulu) dekar başına 50 liradan 60 liraya, yonca(kuru) dekar başına 30 liradan 35 liraya çıkarıldı.Korungada dekar başına destek 40 liradan 45 liraya, tek yıllık yem bitkilerinde 35 liradan 40 liraya, silajlık tek yıllıklarda 50 liradan 55 liraya,silajlık mısırda(sulu) 75 liradan 90 liraya, silajlık mısırda(kuru) dekar başına 35 liradan 45 liraya çıkarıldı. Yapay çayır mera desteği ise dekar başına 100 liradan  150 liraya çıkarıldı.

Hastalıktan Ari İşletme desteği düştü

Bu yıl hastalıktan ari işletmelere daha az destek verilecek. Hastalıklardan ari işletmeler için sağlık sertifikasına sahip olan süt sığırı işletmelerinde bulunan, damızlık boğalar dışındaki, altı ay yaşın üzerindeki erkek hayvanlar hariç, tüm sığırlar için hayvan sahiplerine hayvan başına 200 lira ödeme yapılacak. Ancak, ari sığır başına ödeme birim miktarları 500 başa kadar 200 lira olacak, 501 baş ve üzeri bölümü için hayvan başına 100 lira ödenecek.Onaylı Süt Çiftliği Sertifikasına sahip olan işletmelerdeki ari işletme desteği alan tüm sığırlar için, ilave olarak hayvan başına 60 lira ödenecek. Geçen yıl  hastalıktan ari işletmelerde hayvan başına destek 375 lira,onaylı süt çiftliği desteği ise ilave olarak 50 liraydı.

Zeytin bahçelerinin rehabilitasyonuna destek

Bu yıl ilk kez geleneksel zeytin bahçelerinin rehabilitasyonuna da destek verilecek. 2016 Destekleme Kararnamesi’ne göre, geleneksel zeytin bahçelerinin rehabilitasyonu için sertifikalı fidan kullanan üreticilere dekar başına 100 lira destek verilecek.