Güngör Uras uyardı: Şap'a dikkat

Türkiye’nin en çok okunan ekonomi yazarı Güngör Uras,Milliyet Gazetesi’nde bugün yazdığı “Şap’a dikkat” yazısında benimde görüşlerime yer verdi. Güngör Uras’ın yazısı şöyle:

‘Şap’a dikkat
Güngör Uras/Milliyet
Fed faizi artırdı artırmadı muhabbetinden halkımız bıktı. Bugün halkımızı ilgilendiren şap hastalığıyla ilgili gelişmeleri anlatacağım.
Şap salgını var. “Tüketilen et ve sütte şap tehlikesi var mı?” diye endişe edenlerin içini rahatlatacak haber: Eti 85 derecenin üzerinde pişirenlerin, sütü 85 derecenin üzerinde kaynatanların içleri rahat olabilir. Çünkü hastalığa yol açan virüsler 85 derece sıcaklıkta etkisini kaybediyor.
Şap, çift tırnaklı hayvanlarda görülen bir hastalık. Hastalıktan çok zarar gördüğümüz için 1957’de Şap Enstitüsü’nü kurduk. Enstitü, yetiştiricileri uyarıyor, tedbirleri anlatıyor, koruyucu aşı üretiyor.
Tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım’dan öğrendiğime göre, besicilerimiz hastalığın yayılmasından endişe duyuyor. Çünkü üretimde önemli kayba yol açıyor.
Şap virüsünden etkilenen hayvanın ağzında, tırnaklarının arasında ve memesinin çevresinde içi cerahat dolu sivilceler oluşuyor. Hayvanın ateşi yükseliyor. Salya akımı başlıyor. Hayvan ayakta duramaz hale geliyor.
Aşıyla önlenebiliyor
En tehlikelisi, hayvanın ağzındaki yaralar. Dilinin yarayla kaplanması sonucu hayvan sıvı veya kuru gıda alamıyor. Aç kalıyor. Bu, hayvanın ölümüne, yavru atımına neden oluyor.
Bu etki bir hafta sürüyor. Bu sürede hayvan tedavi edilemezse ölüyor. Bu nedenle hayvan sahipleri şaplı dönemde hayvanı kesimhaneye gönderebiliyor.
Aşı, şap hastalığının önlenmesi bakımından önemli. Tedavi ise çok zor. Antiseptikler ve antibiyotiklerle tedavide az da olsa başarı sağlanabiliyor. Şap hastalığı bulaşan hayvanlar tedavi edilseler bile, et ve süt verimleri düşüyor. Doğurganlıklarını kaybediyor.
En önemlisi, hastalığa yakalanan hayvanların etinin ve sütünün tüketilmesindeki sakıncalar. Şap virüsleri oda sıcaklığında yaşamını sürdürüyor. Şap hastalığına yakalanmış hayvanların eti 85 derecede pişirilir, sütleri 85 derecede kaynatılırsa, şap virüsü etkinliğini kaybediyor. Çünkü virüs 85 derecenin üzerindeki ısıda yok oluyor.
Ciddi tedbirler alındı
Uzun süredir şap hastalığı sorunu yaşamıyorduk. Eylül sonlarında Doğu Anadolu’da bazı et hayvanlarında şap hastalığı görüldü. Şap bulaşıcı, çok hızlı yayılan, 3 km çevredeki hayvanları etkileyen bir hastalık. Hastalığa farklı virüsler yol açıyor. Yeni salgının virüsü şimdiye kadar rastlanmamış bir virüs. Suriye’den kaçak sokulan sığırların salgına yol açtığı tahmin ediliyor. 250’ye yakın noktada hastalık tespit edildiği için ilgili bakanlık ciddi tedbirler aldı.
Kars, Çorum, Kırşehir, Denizli, Aksaray, Kırıkkale, Bursa, Samsun ve Burdur’da hayvan pazarları kapatıldı.
Şap Enstitüsü’nün internet sitesinde yayınlanan bilgilere göre hastalık yayılır ise et ve süt verimi geriliyor. Sütte yıllık üretimde yüzde 15, ette yüzde 10 dolayında kayıp tehlikesi var. Sütteki kaybın faturası 8 milyon, etteki kaybın faturası 80 milyon dolar olarak hesaplanıyor. (Hastalığı önlemek için büyük çaba gösteriliyor. Yayılma tehlikesinin olmadığı belirtiliyor.)
Özetle, şap hastalığı çok zararlı bir hastalık. Et ve süt hayvancılığı sektörlerinde üretici, besici, ekonomi kaybediyor. Et ve sütü tüketen halk huzursuz oluyor.