Kurban…

Bayram öncesi kurban telaşı başladı. Hayvan pazarları çok hareketli. Geçen yıl olduğu gibi tarım ülkesi olmakla övünen Türkiye, kurbanlıkların bir bölümünü ithal etti.Kurban kesmek isteyenler için çok seçenek var. Yerli hayvanların yanı sıra, ithal Anguslar, Limuzinler alıcı bekliyor.Kurbanlık fiyatı küçük baş hayvanlar için 500 liradan başlıyor, bin liraya kadar çıkıyor. Büyükbaş kurbanlıkların fiyatı ise 4 bin liradan başlıyor. Limuzin almak için 10- 15 bin lirayı gözden çıkarmanız gerekiyor.
Bayram süresince ne kadar hayvan kesilecek?
Kurban alırken ve keserken, etini tüketirken nelere dikkat edilmeli?
Geçmiş yıllarda olduğu gibi bayramda 550- 600 bin büyükbaş ve 2 milyon civarında küçükbaş hayvanın kurban olarak kesilmesi bekleniyor. Kesilen hayvanlardan 170-180 bin ton et elde edilecek. Bu, Türkiye’nin 3-4 aylık et üretimine eş değer. Bu nedenle bayram sonrasında et talebinde çok büyük düşüş olacak.
Türk Veteriner Hekimler Birliği Merkez Konseyi Başkanı Dr. Mehmet Alkan imzasıyla yayınlanan kurban bildirisinde ciddi uyarılar yapıldı. Birliğin yayınladığı bildiri özetle şöyle:
“ Kurban döneminde yaşanan yoğun hayvan hareketleri ve büyük miktarlarda hayvan kesimlerinin yapılması hem hayvan sağlığı hem de halk sağlığı açısından büyük riskler ortaya koymaktadır. Gerekli kontrol ve denetimlerin yapılmaması, hayvan sahiplerinin ve kurban kesenlerin gerekli önlemleri almaması halinde insan ve hayvan sağlığı açısından büyük tehlikeler ortaya çıkabilmektedir.
Kurbanda, yaklaşık olarak 600 bin büyükbaş ve 2 milyon küçükbaş hayvanın nakli ve kesimi yapılmaktadır. Bu miktar, ülkemizde yıllık olarak kesilen hayvan miktarının yaklaşık yüzde 25’idir. Bu kadar çok sayıda hayvanın bu kadar kısa sürede nakledilmesi ve kesilmesi, gerekli tedbirler alınmadığı ve gerekli alt yapı oluşturulmadığı takdirde, insan sağlığı, hayvan sağlığı ve çevre ile ilgili sorunları da beraberinde getirmektedir. Bunun yanında, kullanılamayan hayvansal yan ürünler nedeniyle büyük ekonomik kayıplar oluşmaktadır. Özellikle, veteriner hekim kontrolü dışında yetiştirilen, sevki yapılan, satışa sunulan ve kesilen hayvanlar, bulaşıcı ve salgın hayvan hastalıklarının yayılma riskini arttırmakta ve bu hayvanlardan elde edilen etler insan sağlığı açısından önemli bir risk oluşturmaktadır. Kurbanlık hayvanların, sokaklarda dolaştırılması, meydanlarda bekletilmesi, satın alınan hayvanların evlerin bahçelerinde, balkonlarda tutulmaları ve uygun olmayan yerlerde kesilmeleri tehlikenin boyutunu daha da arttırmaktadır.
Hayvanlardan insanlara bulaşabilen 200 den fazla zoonoz karakterli hastalık bulunmaktadır. Hayvanlardan insanlara geçen bu hastalıkların özellikle kurban bayramlarında görülme sıklığı yaklaşık yüzde 30 oranında artmaktadır. Türkiye ve pek çok komşu ülkede bruselloz, tüberküloz, şarbon, kist hidatik, sistiserkoz, gibi hastalıklar günümüzde hala görülmekte olup önemli bir halk sağlığı sorunu oluşturmaya devam etmektedirler. Bilindiği gibi insanlarda görülen hastalıkların yüzde 60 dan fazlası hayvansal kökenlidir. Bunun yanında, insan sağlığı açısından gıdaların ortaya koyduğu riskin yüzde 90 ı hayvansal kökenli gıdalardan kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, hayvan ve hayvansal ürünlerden gelebilecek bu tehlikelerin azaltılması veya ortadan kaldırılması için öncelikle hastalıkların hayvanlarda kontrol altına alınması gerekir.”
Bildiride, kurban alırken, veteriner sağlık raporu ve menşe şahadetnamesi olmayan, sığır ve mandalarda küpesi ve pasaportu bulunmayan, çok zayıf olan, gebe olan, yeni doğum yapmış, çok genç ve etleri olgunlaşmamış, hastalık belirtisi gösteren hayvanların satın alınmaması uyarısı yapılıyor.
Kurban etinde dikkat edilmesi gerekenler ise şöyle ifade ediliyor: “Kurban etleri, parçalar halinde temiz kaplara konulmalı ve önce güneş görmeyen serin bir yerde 5-6 saati geçmeyecek şekilde bekletilerek etin sıcaklığının düşmesi sağlandıktan sonra buzdolabına kaldırılmalı. Kurbanlık etler henüz kesim sıcaklığında iken buzdolabına poşet içinde veya hava alamayacak bir durumda büyük parçalar halinde üst üste konulursa, buzdolabı ısısı etin iç kısımlarını soğutmaya yetmez. Bu nedenle etin hava almayan kısımlarında çok kısa sürede (2. gün) bozulma ve kokuşma hatta yeşillenme görülür. Böyle kısımlar kesinlikle tüketilmemeli atılmalıdır. Et ve et ürünleri bakterilerin çoğalmaları için son derece uygun bir ortam niteliğindedir. Uygun koşullarda bir bakteri 12 saatte 16 milyara ulaşabilmektedir. Bu durum hafif bir bakteri yüküne sahip bir etin iyi muhafaza edilmediği takdirde bir gece sonra insan sağlığı açısından ne derece büyük bir tehlikeye dönüşebileceği konusunda fikir vermektedir. Kurbanlık etin dayanma süresi, kesim kalitesi ve et parçasının büyüklüğüne göre değişmekle beraber normal buzdolabı koşullarında 5 veya 6 gündür. Bu süre kıymada genellikle 3 gündür. Eğer daha uzun süreli muhafaza düşünülüyorsa etler derin dondurucuda -18 derecede muhafaza edilmelidir.”
Bir uyarı da atıklar için. Kurban atıkları çevreye atılmamalı, Akarsulara ve kanalizasyon sularına dökülmemeli, üzerine toz kireç dökülerek derin çukurlara gömülmelidir.
Özetle,kurban keselim derken kurban olmamak için dikkat etmek gerekiyor. Bayramda Van’da deprem felaketi yaşayanları da unutmamak gerekiyor. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 800 kurbanlık hayvanı Van’da keserek 5 kiloluk paketlerde vatandaşlara dağıtılacak. Van’a kurban eti göndermek isteyenlere de Et ve Balık Kurumu aracılık yapacak.
Arkadaşım Dr. Ülkümen Rodoplu ile bayramın ilk günü Van’dayız. Hepinize iyi bayramlar.