Sözleşmeli Organik Süt Hayvancılığı Projesi

Salı günü Kelkit’te organik hayvancılık ve Doğan Organik’in çalışmalarını yazdık. Kaçırdıysanız,  www.tarimdunyasi.net adresinden okuyabilirsiniz.
Bugün, Gümüşhane, Tokat, Sivas, Giresun ve Erzincan’ı  kapsayan Kelkit Havzası Sözleşmeli Organik Hayvancılık Projesi’nin ayrıntılarını paylaşacağız.
Gümüşhane Kelkit’te faaliyet gösteren Doğan Organik Ürünler Sanayi ve Ticaret A.Ş’nin Genel Müdürü İlhan Başaran’ın uzun zamandan beri üzerinde çalıştığı ve 20 çiftçi ile uygulamaya başladığı projenin amacı, Kelkit Havzası’nda 200 çiftçi ile 6 bini sağmal olmak üzere 10 bin baş hayvan varlığı ile organik süt üretimi yapmak. Proje kapsamında meyvecilik ve diğer alanlarda da organik üretim yapılması planlanıyor.
Projenin hedefi; Doğan Organik işletmesinde üretilen yıllık 6 bin 500 ton organik çiğ süte ek olarak,  bölgedeki çiftçilerle sözleşmeli olarak yılda 30 bin ton organik çiğ süt üretiminin gerçekleşeceği yapının kurulması. Bölgede mevcut 180 – 200 adet köylü işletmesinin organik süt sığırcılığı yapacak duruma getirilmesi. Organik kesif yemi üretecek yem fabrikasının kurulması.
Proje kapsamında 30 ile 100 baş arası 200 işletme kurulması öngörülüyor. İlhan Başaran’ın yaptığı hesaplamaya göre, 30 başlık bir işletmenin maliyeti; ahır revizyonu tadilatı 15 bin lira, süt sağım ve soğutma tankı 25 bin lira, 30 baş gebe düve 135 bin lira, yıllık kaba yem bitkisi stoku 24 bin lira olmak üzere toplam 199 bin lira.
Bu maliyetin  yüzde 15’i olan 29 bin 800 lirasını yatırım yapacak çiftçi karşılıyor. Süt sağım ve tank desteği olarak Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’ndan 9 bin 200 lira alınıyor. Doğan Organik 25 bin lira hibe desteği sağlıyor. Geri kalan 135 bin lira ise Ziraat Bankası tarafından 5 yıl vade ile kredilendiriliyor.
Toplam 200 çiftçi ile 6 bini sağmal olmak üzere 10 bin başlık hayvan varlığı ile yürütülecek projenin toplam maliyeti 42 milyon 800 lira olarak hesaplanıyor.
Projenin uygulanması için Kelkit Havzası’nın Organik Tarım Havzası olarak ilan edilmesi ve özel bazı desteklerin sağlanması gerekiyor.
İlhan Başaran’ın, destekler konusunda önemli bir uyarısı var. Havzada büyük işletme yerine küçük ve orta ölçekli işletmelerin, aile tipi işletmeciliğin desteklenmesi gerektiğini ısrarla vurguluyor. Havzada uygulanacak özel desteklerin 100 baş üzeri işletmelere verilmemesini istiyor. Büyük işletmelere havza dışındaki bölgelerde hangi destekler veriliyorsa o desteklerin verilebileceğini söylüyor.
Proje için gerekli altyapı hazır.
Doğan Organik’in, 2003 – 2007 döneminde bölge çiftçilerine yönelik verdiği eğitimle, organik üretim, organik yem bitkisi yetiştiriciliği, barınak sistemi, hayvan bakımı ve refahı, sağım, gübre yönetimi konularında eğitimli çiftçiler var.
Kelkit Aydın Doğan Meslek Yüksek Okulu Organik Tarım bölümünden mezun olan veya olacak organik tarım teknisyenleri üretime girecek çiftçiler için önemli bir insan kaynağı var.
Projede Ziraat Bankası’nın rolü çok önemli. Kelkit’te Ziraat Bankası’nın Trabzon Bölge Müdürlüğünden gelen yöneticileri ve Kelkit Şubesi yöneticileri ile konuşuyoruz. Projenin ilk adımı olan Doğan Organik’in 20 çiftçi ile sözleşmeli üretime başlaması sonucunda Ziraat Bankası’nın Kelkit Şubesi, bölgedeki 59 şube arasında tarıma en çok kredi veren şube konumuna gelmiş. Kredinin geri dönüşünde de hiçbir sorun yaşanmıyor.
Projenin başarısı konusunda Doğan Organik’in 2007’den beri uyguladığı Kelkit deneyimi önemli ipuçları veriyor.
Doğan Organik, 20 çiftçi ile projeyi bir anlamda uygulamaya başlamış. Bu çiftçilerden ikisi, Yusuf Aydın ve  Yakup Altun ile konuştuk. İşletmelerini gezdik.
Yusuf Aydın babası ve kardeşi ile 22 baş sağmal 55 baş hayvan ile organik süt üreticiliği yapıyor. İnek başına günlük süt verimi 20 litre civarında. İhtiyacı olan kaba yemin tamamını kendisi üretiyor. Sütün litresini 1 lira 4 kuruştan Doğan Organik’e satıyor. İyi para kazandığını söylüyor.
Emekli öğretmen Yakup Altun ise, oğlu ile birlikte kurduğu işletmede 25 sağmal 34 baş hayvan ile organik süt üreticiliği yapıyor. Hayvan başına günlük süt verimi ortalama 22 litre. İki yılda 40 buzağı sattığını ve 40 bin lira gelir elde ettiğini söylüyor. Şimdi işletmesini büyütmek için çalışıyor.
Proje başarılı olursa Aydın Doğan’ın kurduğu Doğan Organik, büyümek ve yeni yatırım yapmak yerine çiftçilerin kuracağı 200 işletmenin, projenin koordinasyonunu üstlenecek.
İlhan Başaran, Doğan Grubu’nun bölgede bir nevi sosyal sorumluluk projesi olarak bu yatırımı yaptığını bireysel bir kar elde etmekten çok, bölgedeki çiftçilerin gelirini artırmayı, organik süt hayvancılığını yaygınlaştırarak bölgenin kalkınmasını hedeflediğini ifade ediyor.
Çok yazdık ama tekrarlamakta yarar var. Türkiye’de hayvancılığın gelişmesi ithalatla olmaz. İthalat hayvancılığı bitirir.
Sektörün  çıkış yolu, İlhan Başaranı’ın Gümüşhane, Tokat, Sivas, Giresun ve Erzincan’ı  kapsayan Kelkit Havzası Sözleşmeli Organik Hayvancılık Projesi’nden geçiyor. Nazmi Ilıcalı’nın, Erzurum Kars ve Ardahan’da 4 bin çiftçi ile sürdürdüğü organik hayvancılık projesinden geçiyor.
Üretimi artırmadıkça ucuz ve sağlıklı hayvansal ürünler tüketmemiz çok zor.