Meyvecilik yatırımlarının desteklenmesi…

Türkiye, dünyanın en önemli yaş meyve ve sebze üreticilerinden biri.Yılda ortalama 26 milyon ton sebze ve 16 milyon ton meyve üretiliyor. Bu üretimim yaklaşık yüzde 5’i doğrudan ihraç ediliyor.Geri kalanı ise iç pazarda sofralık veya sanayide tüketiliyor.
Yıllık ortalama 16 milyon tonu bulan meyve üretiminin yaklaşık 750-800 bin tonu meyve suyu sektöründe değerlendiriliyor.
Özellikle son birkaç yılda meyve suyu sektöründe hızlı bir gelişme yaşanınca, sektörün meyve ihtiyacı da arttı. Meyve Suyu Endüstrisi Derneği(MEYED)’in verilerine göre son 5 yılda  sektördeki büyüme yüzde 20 oldu. Bu büyümenin önümüzdeki yıllarda da artarak devam etmesi bekleniyor. Bu nedenle meyveciliğe yapılacak yatırımlar büyük önem kazanıyor. Meyveciliğe yurt içinden olduğu kadar yurt dışındaki yatırımcılardan da ilgi var.
Meyve Suyu Endüstrisi Derneği’nin verilerine göre Türkiye yılda ortalama 800 milyon litre meyve suyu üretiyor. Önümüzdeki 5 yılda bu üretimin iki katına, buna bağlı olarak sektörün meyve ihtiyacının da 1.5 milyon tona ulaşması bekleniyor.
Türkiye’de halen kişi başına meyve suyu tüketimi 10 litrenin biraz üzerinde seyrederken, Avrupa Birliği’nde ortalama 25-26 litre tüketiliyor. Meyve suyu sektörünün hedefi önümüzdeki 5 yılda Avrupa ortalamasına ulaşmak.
Meyve suyu sektöründeki bu gelişme meyve yetiştiriciliğini de harekete geçirmesi bekleniyor. Sanayinin talep ettiği meyve çeşitlerini, istenilen miktarda ve kalitede üretenler veya bundan sonra bu alana yatırım yapacaklar açısından çok önemli fırsatlar var.
Meyveciliğe yatırım yapacaklar için devletin sağladığı çok önemli desteklerde var. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın bu yıl uygulanacak ve ödemeleri 2011’de yapılacak birime destek miktarlarına bakıldığında, devlet meyve yetiştiriciliğine alan bazlı önemli destekler sağlıyor. Mazottan gübreye, sertifikalı fidandan faiz desteğine pek çok destek var.
Devlet 2010 üretim yılında meyve üreticilerine dekara 2 lira 25 kuruş mazot desteği, 4 lira 25 kuruş gübre desteği sağlıyor.
Ayrıca fidan desteği  veriliyor. Bodur ve yarı bodur meyve türleri ile  bahçe tesisinde standart fidanlarda dekara 150 lira, bodur ve yarı bodur sertifikalı fidanla bahçe kuranlar dekara 300 lira destek alacak. Narenciye bahçelerinde aşılama ile  çeşit değiştiren üreticilere sertifikalı fidan kullandıklarında dekara 250 lira fidan desteği sağlanıyor. Bağ ve diğer meyve türleri ile bahçe tesisinde standart tip fidan dikenler dekara 100 lira, sertifikalı fidan dikenler 200 lira destek alacak. Virüsten ari standart tip fidanlarla bahçe tesis edenlere ilave olarak dekara 50 lira, virüsten ari sertifikalı fidanla bahçe tesis edenlere ise yine ilave olarak dekara 100 lira destek sağlanıyor.
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, 2009 yılı meyvecilik desteklemelerine ilişkin tebliğinde bu desteklerden yararlanmanın koşullarını şöyle belirledi:
1- Fidanların Bakanlıkça yetkilendirilmiş fidan üreticisinden temin edilmiş olması.
2- Yurt içinde üretilmiş sertifikalı/standart fidan belgesini taşıması.
3- 2007 yılında sertifikalandırılıp 2008-2009 yılları için geçerli bitki muayene raporuna sahip tüplü fidanlar ve/veya 2008-2009 yılında üretilmiş sertifikalı/ standart fidan olması.
4- Dikim normlarının, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen dikim normlarına uygun olması.
5- Mahsul elde etmek amacıyla tesis edilmiş olması.
6- Bodur veya yarı bodur meyve fidanı ile bahçe tesisinde asgari 5 dekar, diğer meyve fidanları ile bahçe tesisinde asgari 10 dekar, narenciyede aşılama yöntemiyle çeşit değişikliği için asgari 10 dekar alana sahip olması.

7- Ekonomik önemini kaybetmiş narenciye bahçelerinde çeşit değişikliği amacıyla kullanılacak olan aşı gözü/aşı kalemi sertifikalı olmak zorundadır.
8- Mücbir sebepler (Savaş, deprem, sel, yangın) hariç, her tesis için tesis edildiği yıla mahsus olmak üzere bir defa destekleme verilir.
9- Sertifikalı ve standart fidanın aynı kapama bağ veya bahçe alanı içinde kullanılması halinde, destekleme miktarı her birisi için ayrı alanlar üzerinden hesaplanarak belirlenir.
10- Meyve türlerinde kiralama yolu ile kapama bağ/bahçe tesis eden üreticilerin kira sözleşme süresi en az 10 yıl olmalıdır.
2010 yılı için destekleme miktarı belirlendi. Ancak uygulama tebliği henüz yayınlanmadı.  Büyük olasılıkla yukarıdaki şartlar aynen 2010 üretim yılı için de geçerli olacaktır.
Bu desteklerin yanı sıra, sertifikalı fidan üreten ve bahçe tesisinde sertifikalı fidan kullananlara devlet, Ziraat Bankası’nın kullandırdığı işletme ve yatırım kredisinde yüzde 50 oranında faiz indirimi sağlıyor.
Meyve suyu sektöründeki gelişmeye paralel olarak bilinçli yapılacak meyvecilik yatırımları önemli kazanımlar sağlayabilir. Yatırımcıların bu konuda fizibilite çalışması yaparak işe başlamalarında yarar var.
(Türkiye İş Bankası’nın İŞ’TEKOBİ web sayfasında yayınlanan yazım)