Buyurun oturun dostlar “tarım” konuşacağız

Bu makalede ele alınan konular hakkında hızlı bir genel bakış.

Buyurun oturun dostlar “tarım” konuşacağız

02 Şubat 2010

·

Tarım Dünyası

·

Köşe Yazısı

Güncelleme: Şub 2, 2010

Arolat’tan
Osman S. Arolat/ Dünya Gazetesi
Atilla İlhan’ın, bir şiirinde yer alan şu güzel dize vardır:”Buyurun oturun dostlar buğday konuşacağız” Tarım Bakanlığının internet sitesinde açıkladığı, arkadaşımız Ali Ekber Yıldırımın “tarihi karar” olarak nitelediği haberini okuyunca Atilla İlhan’ın dizesini tek sözcük değiştirerek başlığa almak gereğini duydum.
Türkiye’de tarımla uğraşanlar ekim yapmadan önce her zaman iki konuyu önemserler. Bunlardan biri o dönem pazarda hangi ürünün daha iyi fiyat bulduğu, ikincisi hangi ürüne ne destek verildiği. Ama bunların ikisi de yeni ekim döneminde, geçmiş döneme bağlı bilgiler içerdiği için, bu bilgilere dayalı yeni dönem ekimleri geliştirici, iyileştirici bir sonuç ortaya çıkarmaz. Özenilen, beklenen sonuçlar ne çiftçiler için, ne de tarım politikalarını yönetenler için istenen sonucu vermez. Hatta bir yıl önce kıt olan ve fiyatı yüksek olan ürün, bir yıl sonra çok üretilip bollaşınca çoğu zaman çiftçilerin ürünleri beklentilerinin çok altında fiyat bulur. Tarım Bakanlığının çiftçiyi yönlendirmek istedikleri ürünlere yönlenmemeleri sonucunu beraberinde getirir. Ekim alanlarının verimli kullanılması, uluslararası pazarda rekabetçi ürünlerle hasat yılının kapatılması mümkün olmaz.
Şimdi bu alanda önemli bir değişim yolunda adım atılıyor. Tarım Bakanlığı önümüzdeki dönemde hangi ürünleri ne oranda destekleyeceğini ekim öncesi açıklayarak, hem kendisi adına, hem de tarım yapanlar adına önlem alınabilir, öngörülebilir bir imkanın yaratılmasına kapı açıyor.
Bu yeni uygulama ile çiftçiler ekim yapmadan önce hasat sonrasında ki destekleme miktarını öğrenmiş olacaklar. Buna göre hangi ürüne yönelirlerse daha yüksek destekleme alabileceklerini bunun kendileri açısından verebileceği sonuçları tahmin edebilecekler. Ürün ekim kararlarını buna göre yapacaklar.
Bunun ikinci bir faydası ise, Tarım Bakanlığının ekilmesini istediği ürünlere çiftçiyi yöneltmesine yardımcı olması olacaktır. Tabii bakanlığın bunun kararını verirken mutlaka uluslar arası piyasalardaki gelişmelere hakim olarak hareket etmesi gerekir. Bazı ürünlerin ithalatını azaltıcı, bazı ürünlerin ihracatını artırıcı sonuçları hesap ederek ekim öncesi destekleri açıklaması çok iyi bir uluslar arası piyasa izlemesiyle doğru sonuç verebilir. Örneğin geçmiş dönemde desteklenen ve daha sonra depolarda tutulup bir süre sonra yakılmak zorunda kalınan tütün desteği, ya da denize dökülmek durumunda kalınan çay desteği gibi sonuçlar, hem ülke ihtiyacının doğru saptanması, hem de uluslar arası piyasada desteklenen ürünün durumunun bilinmesiyle mümkün olur. Eğer tütün ekim alanları geçmiş dönemde hammadde sıkıntısı çektiğimiz yağlı tohum ekimlerine yöneltilebilseydi devlet destekleri doğru alanlara yöneltilip, zarar minimize edilebilirdi. Milyarlarca dülarlık ham yağ ithalini önleyebilirdi.
Tabii bunun yanı sıra başka adımlarda atılması gerekiyor. Tarım Bakanlığı Türkiye’yi havzalara ayırıp o havzalarda destekleyeceği ürünler konusunda da bir süre önce bir çalışma yapmıştı. Ancak, o proje içersinde yer alan 17 ürünün havzalara göre desteklerinin hangi kriterlere göre yapılacağı henüz açıklık kazanmadı. Bu konunun bir an evvel sonuçlandırılmasında yarar var.
Bir başka konu da Tarım Kanunu’nda yer alan tarım ürünlerine destek GSMH’nın en az yüzde biri seviyesinde olur prensibi de gerçekleşmemekte. Yüzde 5.2 oranında artışla açıklanan 2010 yılı üretimi için 2011 bütçesinden 5 milyar 897 milyon liralık destek açıklaması da yine GSMH’nın yüzde 1’ine ulaşmamaktadır. O nedenle bu yasal kuralında yerine getirilmesi gerekir.2003 yılında 2 milyar 804 milyon lira iken, 2010’da yaklaşık yüzde 10 artışla 5 milyar 605 milyon liraya çıkarılan tarım desteklerindeki önemli artış bile desteğin GSMH’nın yüzde 1’inin altında kalmasının önüne geçememiştir.
Tarım Bakanlığının “Ekim öncesi destekleme miktarlarını” açıklaması önemli bir gelişmedir. Ama bizim tarımdan daha fazla yararlanmamız, çiftçiyi özendirmemiz ve refahını artırmamız için eli taşın altında olan çiftçilerin de içinde bulunduğu diyalogla “Tarım konuşmaları” ile yapacağımız daha çok iş olduğunu unutmamamız gerekir.
Arolat’tan
Buyurun oturun dostlar “tarım” konuşacağız
Tarım Bakanlığı çiftçilerin ekeceği ürünü belirlerken destek miktarını önceden bilerek karar vermesine yol açacak, ekim dönemi öncesi destek miktarı açıklaması uygulamasına geçerek internet sitesinde yayınladı. Bu bir yandan çiftçilerin ekecekleri ürünü seçerken alacakları desteği önceden bilmeleri sonucunu getirerek, öngörülerini artırıcı bir sonuç getirecektir. Diğer yandan Tarım Bakanlığının çiftçiyi ülke tarım ürünleri beklentisine göre yönlendirmesine yardımcı olacaktır.

Bu makale ile ilgili yapılan yorumlar

En Son Yayınlanan Makaleler