Bu makalede ele alınan konular hakkında hızlı bir genel bakış.
Tarımsal desteklerle ilgili okurlarımızdan pek çok soru geliyor. Bu soruların bir çoğunun muhatabı Tarım ve Köyişleri Bakanlığı. Bize gelen sorulardan çok daha fazlası bakanlığa ve bakanlık taşra teşkilatına soruluyor. Gelen soruların büyük bölümü desteklerin yetersiz olması ve zamanında ödenmemesi ile ilgili.
Daha önce de defalarca yazdık. Türkiye’de tarımsal destekler çok geç ödeniyor. 2009 yılının bitmesine bir hafta kaldı. 2009 desteklerinin yüzde 99’u ödenmedi.
Bu yılın destekleri 2010 bütçesinden ödenecek.
Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker’in bayramdan önce hububat desteklerinin ödeneceğine ilişkin açıklaması üreticiyi umutlandırdı. Fakat, üreticilerden gelen mesajlara bakılırsa hububat desteği alan çiftçi sayısı parmakla sayılacak kadar az.
Gelen mesajlardan ve sorulardan anlaşılacağı üzere desteklerin ödenmesinde ciddi sorunlar var. Bu sorunları yazdığımızda bakanlık yetkilileri konuyu abarttığımızı söylüyor. Bu nedenle birkaç mesajı özetleyerek paylaşıyoruz. Bakanlıktan bu sorulara yanıt gelirse onu da aynen yazarız. Çiftçilerin durumunu özetleyen mesajlardan birkaç tanesi şöyle:
“Ülkenin efendisi çiftçi kardeşlerim hepinizi saygıyla selamlıyorum. Bende çiftçiyim. 7 yıl oldu ben para kazanamıyorum. Bu hükümetin sayesinde ne yapalım taktir milletimin. Oy verdi getirdi, saygıyla karşılamak lazım. Koskoca Türkiye Cumhuriyeti’nin Tarım Bakanı bir defada doğruyu söylese bari. 2009 buğday desteklemeleri bayramdan önce ödenecek diyor daha bir şey yok. Kırıkhan’da 30, Reyhanlı’da 30, Kumlu’da 5 kişiye gelmiş.” (Fatih Durdu)
“Hububat prim ödemelerinin her ayın 20’sinde düzenli olarak ödeneceği Mehdi Eker tarafından açıklanmıştı.Ama, yine ödenmedi.”(Abdullah Kasapoğlu)
“2009 hububat desteklemeleri ne zaman ödenecek?” (Yasin Yavuz)
“Ben Adana- Karataş Kesik Köyü çiftçilerindenim. Mazot, gübre desteği ne zaman verileceği hakkında bir bilginiz var mı? Bizim buralarda hala ürününü hasat etmeyen çiftçilerimiz var. Desteklerini alsalar biraz rahatlarlar.Ayrıca yağış sebebiyle buğdaylarımız bile düzgün bitmedi. Tüm çiftçiler perişan.” (Gani Sömek)
“ Sayın bakanım, ben Çorum Alaca Çopraşık Belediye başkanıyım. Mensubu bulunduğunuz siyasi partinin beldemde kurucusuyum. bu seçimlerde kazandım. Size yazmak zorunda kaldım. Umarım dikkate alırsınız. Ben halk ile her gün iç içe yaşadığımdan çiftçiden çok oy kaybı olduğunu fark ettim. Sayın bakanım önümüzde bir genel seçim var. Saygıdeğer başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın yine kazanmasını canı gönülden istiyorum. Onun için ne olur çiftçiye kulak verin gerçekten çiftçi çok zor dudumda. Çıkan ürünü geçen seneki çok pahalı gübreyi bile ödeyemedi.Çiftçi tarım kredi kooperatifine olan borcunu tekrar kredi çekerek ödedi. Çiftçiye ciddi manada mazot ve gübre desteği yapılmasını uygun görüyorum. Yoksa çok oy kaybediyoruz. Sayın bakanım çiftçi çok zor durumda. Geçen seneki gübre fiyatları çiftçiyi 5 sene geri götürdü. Ürün fiyatları çok az, karşılamıyor. Çiftçiye dikkat edin. Çiftçi olmasa siz orda olmazsınız.Allah aşkına İç Anadolu çiftçisini bir gözünüzle görün.Umarım dikkate alırsınız.” (Seyfettin Arslan)
“Bayram önü hububat destekleri verilecek denildi. Bayağı sevindik, kurbanları peşin kesebileceğiz diye. Ama maalesef verilmedi. Bende kurbanı veresiye almak zorunda kaldım ve bayram sonu öderiz dedik. Ses seda yok. Gününde ödeyemediğimiz kurban kurban olur mu bilemem ama, bizi bu duruma düşüren yönetimlerin de vebalinin büyük olduğunu düşünüyorum. Çiftçinin desteklerini gününde verirseniz bunlar ekonomiye büyük katkı sağlayacak ve haliyle de çiftçi derin bir nefes alacaktır. Çiftçide para olursa esnafın işi de rahatlar krizlere yol açılmadan önlenmiş olur. Çiftçiyi sadece seçimler yaklaşırken hatırlamayalım.Bunun sonucu hem ülkemiz açısından hem de siyaset açısından olumlu sonuçlar doğurmaz “ (Adnan Ercan)
“Desteğe bak desteğe. Ne çok, sanki çocuğa para veriyorlar. Bozdur bozdur harca. Çiftçi sahipsiz kalmış,öksüz kalmış. Bayramdan önce çocuk harçlıklarını (buğday desteğini) vereceklerini söylediler. Maalesef yalan söylediler. Hani nerde bayram geçti daha yok bizim bulunduğumuz bölge alamadı. Başka yeride bilmiyorum. Bence bu adaletsizlik. Bakın TBMM koltuklarını değişme kararı alınmış. Neymiş efendim, renkleri stres yapıyormuş. Yok böyle bir şey. Yazıklar olsun. Devletin kendi alacağı oldu mu 1 saat geçse faizini hemen vurur ve bağırta bağırta alır bizim hakkımızı neden vermiyorlar veya kendi istedikleri zaman veriyorlar ben hakkımı helal etmiyorum.”(Mücahit Türkmen)
“Ne zaman verilecek bu desteklemeler, herkese para lazım.”(Levent Uyumaz)
Okurlarımızın sorunlarını özetleyen bu mesajlara bakanlıktan yanıt bekliyoruz.
Bu makale ile ilgili yapılan yorumlar
BU SENE KESILEN KESILENE IYI TARIM NE OLDU INSAN SAĞLIĞI NE OLDU
HER KESİN SOFRASINDA EKSİK OLMAYAN VE EN ÇÜK TÜKETİLEN EKMEK GIDAMIZ YINE KADERIYLE BAŞ BAŞA BIRAKILDI İY TARIMLA DÜZENE GÜRECEKTI EME MALESEF BU SEFER DEVLET MADDI YÖNÜYLE HESAPLAR YAPIP ÖDEMEYİ İPTAL ETTİ OLAN YINE BIZE OLDU FAZLA VE BİLİNÇSİZ GÜBRE VE İLAÇ KULLANINMI BUNUN YANINDA KONTROLSUZ İŞLEME YANI ANILAYACAGIMIZ OLAN YINE BIZ INSANLARA OLDU DEDIĞİNİZ GİBİ NE KADAR ÖDEWNDİ HİÇ HERKES BEKLİYOR DESTEKLEMELERİ EME YOK ÖDEMELER GÜBRELER YİNE BORÇLA ALINDI VERİLECEK OLANA DESTEK GÜBRENIN FAİZİNİ KARŞILAMAZ
Avrupa ve Amerika kıta ülkelerinde tarımsal üretime verilen destek, %25-30’larda iken, ülkemizde destek %kaç, bilen varsa söylesin. %1’i bulmadığı kanaatindeyim. Aspir ve kanolada destek oluyor da neden bu ürünleri işleyip çiftçinin yakıt giderini düşürecek olan biyodizel sanayiinin önü kesiliyor. Çiftçinin ürettiği aspir’i satılamadığından desteğinden de istifade edilemiyor. Sorsunlar bakalım yağ fabrikalarına aspir alıyorlarmı diye. Nohut, mercimek ve fasülye Kanadadan geliyor ve bizim üreticimizden sakınılan destek, o ülkelerin çiftçilerine ödenmiş oluyor. Mevcut hükümetin çiftçiyi görmezden gelmesi sonucunda, çiftçimiz üretici olmaktan çıkarılıp tüketici haline getirilmiştir. Son beş yıldır Tarım kredi ve Banka borçları, ipotek karşılığı çekilen kredilerle ödenmeye çalışıldığından, ipotek karşılığı kredi veren yabancı sermayeli bankalar, büyük miktarlarda tarım arazisini ele geçirmiş bulunmaktadır. Tarım ürünleri dış ticaretimiz, Cumhuriyet tarihimizin en büyük açığını vermektedir. Yıllardır bir türlü hayata geçirilemeyen Tarım ve Toprak reformunun gerçekleştirilerek, acilen iç tüketim ve dış pazar endeksli bir üretim planlaması yapılmalıdır. Bu iş Hükümetin ve Devletin işidir. Hükümet, tarıma dayalı sanayi işletmelerine, biyodizel sektöründe olduğu gibi hayat hakkı tanımamaktadır. Ne yazık ki Tarımsal sanayiimizde ayağa batan diken, akrebin iynesi ile çıkarılmaya çalışılmaktadır.
Desteklemede en gec verilen bolge mardinin bolgesi ve kiziltepe ilcesidir. butun sorun devlette degildir ki bizim halka devleti dolandirmayi cok sever. kiziltepe ilcesinde once kuru arazi die destekleme alirken hemen ardindan sulu bugday ve pamuk desteklemesi yapiyorlar ve bunu gormezden gelen tarim yetkilileri… Bizim hesaplar onlar yuzunden bloke olmus tabi hicbir yetkili bunun hesabini sormuyor. 3 5 kisi yuzunden bir ilcenin butun ciftcilerin hesabi bloke oluyor. yetkililere sesleniyoruz rica ediyoruz bu konuya el atsinlar. artik borc odenmez hale geleyor ve arazi satmak zorunda kaliyoruz…
Bugday, gubre mazot ve analiz destegini ne zaman alacaz bi haberiniz var mi? iyi gunler
Çiftçilerin-üreticilerin “güçlü-büyük ve doğru” çalışan örgüt-kooperatif-birlik benzeri kurumları olsa bunlar başlarına gelmezdi…
Paralar günü gelmeden bile ödenebilirdi, malum önümüz seçim :)
Yazılanlar tamamıyla doğru. Destekler az ve parça parça ödeniyor, çerez parası oluyor. Geç ödeniyor, sezonunda gübre ve tohum alacak çiftçinin işine yaramıyor. Pein para yok. esnaf veresiye satıyor, akibeti belli değil, hergün iflasın eşiğine biraz daha yaklaşıyor.
El insaf…., Kriz nedeniyle otomotiv sanayi başta olmak üzere yapılan düzenlemeler, vergi indirimleri ile 6 ay gibi bir sürede devlet 50 milyar TL’nin üzerinde bir vergiden vaz geçti. İşletmeler krizi kolay atlatsın, stoklarını boşaltsın, istihdam sorunu yaşanmasın diye. P
Peki 20 milyondan fazla insanın geçimini sağladığı tarımda toru topu 5 milyar TL olan destekler neden zamanında ödenmiyor, bu kadar insan sıkıntının içine, çaresizliğe itiliyor.
Bu işe Sayın Başbakan doğrudan müdahil olmalı, alttan gelen, kendine empoze edilen, kendini yanılgıya iten iyimser tabloları, çoğu günü kurtarmak hesabına dayalı pembe senaryoları elinin tersiyle bir kenara itip halktan gelen sesi dinlesin. Ortalık yanıyor.
Yoksa çiftçi kesimi kendisini ve partisini elinin tersiyle bir kenara itmek üzere..
Tarım kesimi sabırlı ve hoşgürülüdür. Bir küsecek, bir kararacak olursa iş biter. Geçmişte örnekleri çok görüldü.
değerli dostlar size aynen katılıyorum görünen köye kılavuz istemez. çiftçinin hali ortada.gidişat buysa ne köy kalır nede kılavuzlara gerek duyulur. ben diyarbakırdan yazıyorum bende maalesef çiftçizedeyim. bayramdan önce diyarbakır ve ilçelerin tümüne toplam 35 kişiye ödeme yapıldı. ve dün yani 24.12.2009 da toplamda 523 çiftçiye ödeme yapıldı.bakan bey benim hemşehrim olduğu halde maalesef alın teri olan hakkımızı vermediği gibi artık biz çiftçilerle alay ediyor gibime geliyor.ama sorun bizde çünkü biz hakkımızı aramıyoruz batılı ülkelerde en ufak bir hak mağduriyeti olduğunda ulusal çapta boykotlar ve eylemler yapılıyor. ve dolayısıyla seslerini duyurabiliyorlar. hükümette bizim kuzu kuzu bekliyeceğimizi ve ne verildiyse bin bereket olsun dediğimizide biliyor mesele bundan ibaret. sizlere selam ürünleriniz bol ve kazançlı olsun dostlar
Allah kımseyı özellıklede çiftcıyı bızım hukumetımızın insafına bırakmasın söyle ki,ödemelerde sınırsız bır keyfılık var.Biz verırsek ancak sız alabılırsınız bu da bızım sadakamız olur anlayısı icerısındeler.Bu toplumun dınamıgı olan çiftçilerımız bızler en örgutsuz kesımız malısef…bundan dolayı da pek sıraya sunnete koyan yok…soruyorum tarım bakanı hıc tarlaya gıdıp alın terı döktu mu capa yapmaktan ellerı nasırlastı mı,hıc ürün sattı mı,traktörune mazot aldı mı,tarlasına gupre almak ıcın ahırında kı kara gözlu danasına göz dıktımı satmak ıcın,şu destekler bır ödenseydı dedı mı evet çiftcı olmayan çiftcinin derdınden anlayamaz,anlamasını da beklememek gerek…Dunyanın hıc bır yerınde tarımsal destekler bızde kı gıbı sıyası amacla kulanılmamakta,sagolsun sıyası ıktıdarımız secım surecıne yaklasıldıgı zamanlarda cıftcımıze hangı destegı vereceklerını şaşırmakta,çiftcımızın banka hesaplarında parayı eksık etmemekte…nasılsa cıftcı 4 sene bır sandık basında işe yaramaktadır.Siyasi iktıdardan umıdını kesen çiftçimizin yar ve yardımcı olsun mevla…
saygı degerlı arkadaslar öncelıkle sayın ali ekber yıldırım a çok çok teşekkür ederim ki biz çiftçileri tarımsal ve desteklemelerin ve politikacıların çiftçi vatanndaşlara nasıl davrandıgını ve nasıl onların biz gözü baglı vatandaşları aydınlatmaya çalıştıgını ancak ali ekber yıldırım biz okurları anlaya bilir ne yazık ki o okuyamayaan arkadaşlara onlar hala göremedigi ve hala vatandaşını kandıran bakanlara inananlardır saygılar kayseri tomarza arslantaş m önder
elbet bizi düşünmiyeni bizde düşünmüyoruz artık;Olası bir erken seçime deeek. o günde gelecek inşallah bu halk ta kanmayacak kimseye AH NEREDE ÇİFTÇİNİN BABASI DİYEBİLECEĞİMİZ BİR İNSAN EVLADI; Çıkmazmı acep hepimizin türk hepimizin din kardeşi olduğu bu vatan da
değerli çiftçi arkadaşlar türkiye çapında işçiler gibi sendikalaşmak lazım başka türlü mümkünü yok.hak verilmez alınır diye bir söz vardır.bizi yönetenlerin insafına kalmışız.uyanalım artık bu gaflet uykusundan.topraktan kazanan tüm emekçilere saygılar
ne oldu bu 2009 yılı bugday pirimi sözde bayramdan önce alacaktık ama 2010 bugdayını biçecem hala pirim alamadık tam millet ile eyleniyorlar bari ümüt vermeyin bizde beklemeyelim tarım bakanı biz çiftçileri tam biraz kaba olacak ama tam keriz yapti hadi eyvallah mehdi bey
pamuk desteklenmesi ne zaman verilecek mutlaka çiftçiler isyan mı etsin? mutlaka o dereceye getirmeyin
tüm ciftciler organik ekim yapacak ama organik gübre atacakmı vede fatura alınması şart olması lazımdır
organık tarım desteklemesını beklıyoruz ne zaman verecek