Tarımda dış ticaret fazlası…

İstatistiklere bakılırsa Türkiye’nin en iyi durumdaki sektörü tarım.Hiç bir sorun yok.
Ekonomide ciddi bir küçülme yaşanırken tarım sektörü büyüyor. Tarım sektörü bu yılın ilk 6 aylık döneminde yüzde 4.3 büyüdü.
İşsizlik çığ gibi büyürken, tarım istihdamı artıyor. Yani kriz nedeniyle işsiz kalanların bir bölümü çareyi tarımda arıyor. Tarımda çalışanların sayısı artıyor.
Tarımsal kredilerde geri dönüş oranı yüzde 95’in üzerinde.
Sektöre yeni yatırım yapanların sayısında artış var.
Son olarak bu yılın ilk 7 aylık dönemine ilişkin tarım ürünleri dış ticaret verileri açıklandı. Bu verilere bakıldığında, tarım ürünleri ihracatı ithalattan daha fazla arttı.
Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK)’nun açıkladığı, Uluslararası Standart Ticaret Sınıflamasına göre, 2009 yılının ilk 7 aylık döneminde 5 milyar 857 milyon dolarlık tarım ürünü ihracatı gerçekleşti.
Aynı dönemde tarım ürünleri ithalatı ise 5 milyar 451 milyon dolar oldu. Tarım ürünleri dış ticareti 406 milyon dolar fazla verdi. 
2007 ve 2008 yılı verileri dikkate alındığında son üç yılda tarımda ilk kez dış ticaret fazla verdi. 2007 yılında tarım ürünleri dış ticaret açığı 43 milyon dolardı. Dış ticaret açığı 2008’de 1 milyar 564 milyon dolar ile rekor seviyeye ulaştı. Uluslararası Standart Sanayi Sınıflamasına göre 2008’deki açığın 2 milyar 265 milyon dolar olduğunu hatırlatmakta yarar var.
Rakamların ayrıntısına girildiğinde tarım ürünleri ithalatındaki en önemli kalemi tarımsal hammaddeler oluşturuyor.
Bu yılın 7 aylık dönemine göre, Türkiye 5 milyar 535 milyon dolarlık gıda ürünü ihraç ederken, 3 milyar 674 milyon dolar gıda ürünü ithal etti. Gıda maddeleri dış ticaretinde 1 milyar 861 milyon dolarlık fazla var. Geçen yıl aynı dönemde gıda ürünleri ihracatı ile ithalatı neredeyse başa baş noktasındaydı.
Asıl sorun tarımsal hammaddelerde. Bu yılın Ocak-Temmuz döneminde Türkiye 322 milyon dolarlık tarımsal hammadde ihraç ederken, 1 milyar 777 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirdi. Tarımsal hammaddelerdeki dış ticaret açığı 1 milyar 455 milyon dolar. Geçen yıl aynı dönemde açık 2.3 milyar dolardı.
Tarımsal hammaddeler ithalatındaki artışın nedenleri üzerinde durmakta yarar var. Çünkü, bu verilerden çıkarılacak önemli dersler var:
    1- Türkiye, üretebileceği hammaddeyi ithal ediyor. Ayçiçeği başta olmak üzere bir çok yağlı tohumu hammadde olarak yurtdışından alıyor. Bitkisel yağ ithalatının faturası 3 milyar dolara ulaştı.
    2- Verimlilikte dünyada ilk 3 ülke arasında yer aldığı pamuğu ithal ediyor. Pamuk ithalatına ödenen döviz yıllık ortalama 1 milyar dolara ulaştı.
    3- Hayvancılık için en önemli girdi olan pek çok yem hammaddesi ithal ediliyor.
    4- Gübre, mazot, ilaç, tohum gibi bir çok girdide dışa bağımlı olan Türkiye, girdi fiyatlarını kontrol edemediği için üretim maliyetleri hızla artıyor. Maliyet artışı üretimi tehdit eder boyutlara ulaştı.
    5- Girdi maliyetleri yükselirken, çiftçinin ürettiği ürünün fiyatı aynı oranlarda artması bir yana, düşüyor.
    6- Rakip ülkelerde tarıma verilen yüksek oranlı devlet desteği, Türkiye’deki çiftçinin rekabet gücünü zayıflatıyor. İthalata karşı direnci azalıyor.
Bu nedenle tarımda istatistiklerin çizdiği pembe tablo çiftçilerin durumu ile örtüşmüyor. Çiftçi üretmekten hoşnut değil. Girdi fiyatlarındaki artıştan şikayetçi. Ürününün değerinde satılmadığından, ürün fiyatlarının düşük olmasından şikayetçi. Küçük çiftçilik giderek tasfiye oluyor. 
Özetle, tarımda ithalata dayalı bir gelişme yaşanıyor. Gıda ürünleri ihracatındaki artışa sevinirken, tarımsal hammadde ithalatındaki çarpıklığa seyirci kalınmamalı. Çünkü, Türkiye, üretebileceği pek çok tarım ürününü, özellikle tarımsal hammaddeyi ithal etmek zorunda kalıyor. Kendi çiftçisinden esirgediği desteğin birkaç katını dışarıdaki çiftçilerden ürün ithal etmek için harcıyor. Tarımdan zenginlik üretmek yerine, dışarıya kaynak aktarıyor. Sahip olduğu potansiyel ile Türkiye, yılda 25- 30 milyar dolar ihracat yapabilir. Bunun için akılcı tarım politikalarına ve onu uygulayacak irade sahibi insan kaynağına ihtiyaç var.