Fındığı dert edinen üç vali…

Bu makalede ele alınan konular hakkında hızlı bir genel bakış.

Fındığı dert edinen üç vali…

07 Mayıs 2009

·

Ali Ekber Yıldırım

·

Köşe Yazısı

Güncelleme: May 7, 2009

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın üç yıl önce dönemin Fiskobirlik yönetimine karşı başlattığı siyasi kavga fındıkta dengeleri alt üst etti. Fiskobirlik’ in devre dışı bırakılarak, fındık alımı ile Toprak Mahsulleri Ofisi(TMO)’ nin görevlendirilmesi sorunları çözmek bir yana daha da karmaşık hale getirdi.
Bugün itibariyle fındıktaki tablo özetle şöyle:
1- TMO’nun deposunda  2005- 2006-2007-2008 ürünü toplam 615 bin ton kabuklu fındık var. Bu yılın rekoltesinin ise en az 500 bin ton olması bekleniyor. Fındık arzı 1 milyon 100 bin ton olacak.
2- Fiskobirlik, üretici ortaklarına, bankalara ve TMO’ya borcunu, çalışanlarının maaşını ödeyemediği için bir çok gayrimenkulunu açık artırma ile satışa çıkardı.
3- TMO, deposundaki 600 bin tonu aşkın fındığın 2007 ve 2008 ürün yılına ait 400 bin tonunu yeni sezona üç ay kala aldığından daha düşük fiyatla satışa çıkardı.
4- TMO, fındık satarak stokları eritmek, hububat ve fındık piyasasına güçlü girmek istiyor, fakat, sezonun başlamasına kısa süre kala alınan satış kararı 2009 fındığının fiyatını da olumsuz etkileyecektir.
5- İhracatçılar, TMO’nun ihracat yapmasını öngören yasal düzenlemeye tepki gösterirken,  2009 ürünü için alan bazlı destekleme sistemine geçilmesi ve fındık fiyatının çok daha düşük seviyeye çekilmesi için kulis yapıyorlar.
6- Ulusal Fındık Konseyi, fındıkta prim sisteminin uygulanması için Ankara’ya rapor üzerine rapor sunuyor.
7- Fındık Tanıtım Grubu, fındığı dışarıda tanıtmak yerine iç piyasada fındığın fiyatını düşürmek için çaba gösteriyor.
8- Fındık ihracatı, bu yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre miktar bazında yüzde 5 artarken, döviz geliri yüzde 43.5 düştü. Türkiye, miktar olarak daha çok fındık ihraç ederken, geliri neredeyse yarı yarıya azaldı.
2009 sezonu öncesinde fındıktaki tablo pek parlak değil.
Bu yıl nasıl bir alım politikası izlenecek?
Prim sistemi uygulanacak mı?
TMO, fındık almaya devam edecek mi? Devam edecekse gerekli kaynak sağlandı mı?
Borç batağındaki Fiskobirlik’ in durumu ne olacak?
Yanıt verilmesi gereken sorular uzayıp gidiyor. Fakat, sektörde orta ve uzun vadeli bir politika için uzlaşma, birlikte iş yapma anlayışı yok.Türkiye, üretiminin yüzde 75’ini, ihracatının yüzde 80’ini gerçekleştirdiği fındıkta katma değer üretmek yerine sürekli sorun üretiyor. Sorunların yarattığı karmaşık yapı, sadece dışarıdaki alıcıların ve içerdeki ortaklarının işine yarıyor.
Bu karmaşa yaşanırken, taraflar sadece kendi penceresinden bakarak kişisel çıkarlarını korumaya çalışıyor. Ordu Ticaret ve Sanayi Odası eski Başkanı Ömer Aydın’ın “ezberleri bozalım” önerisi bir yana bırakıldı, herkes bildiğini okuyor.
Bu karamsar tablo karşısında umut verici tek gelişme, geleneksel üretim bölgesi olarak bilinen Ordu, Giresun ve Trabzon’da görev yapan üç valinin fındığı kendisine dert edinerek, olanakları ölçüsünde çözüm üretmeye çalışması.
Yıllardır fındığın içinde yaşayanlar çözümsüzlüğü körüklerken, daha önce fındık ile hiç ilgisi olmayan üç vali, Isparta’da doğan Trabzon Valisi Nuri Okutan, Afyon’da doğan Ordu Valisi Ali Kaban, Yozgat’ta doğan Giresun Valisi Mustafa Taşkesen, Karadenizliler’ in geçim kaynağı olan fındıkta politika üretmeye, sorunlara çözüm bulmaya, ürüne değer katmaya çalışıyor.
Nuri Okutan, görev yaptığı her yerde, tarımla ilgili projeler geliştiren başarılı bir vali. Fıstık projesi ile Siirt’te ciddi adımlar attı. Köye dönüşü hızlandırdı. Şimdi Trabzon’da fındık tüketimini artırmak için yoğun çaba gösteriyor. Trabzon Ticaret Borsası’nın Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu ve Meclis Başkanı Mehmet Cirav ile birlikte fındık tüketiminin artırılması için projeler geliştirmeye çalışıyor.
Ali Kaban, Ordu’ya geldiği ilk günden beri fındıkla yakından ilgili. Son yıllarda fındık konusunu en çok ciddiye alan vali. Ordu  ekonomisinin fındığa dayalı olduğunun farkında. Fındıkta orta ve uzun vadeli istikrarı sağlayacak çalışmalar yapıyor. Fındık tüketiminin artması, piyasada istikrarın sağlanması için çaba gösteriyor. Bu amaçla çeşitli toplantılar düzenliyor, raporlar hazırlayıp kamuoyuna sunuyor. Giresun ile sıkı işbirliğinde.
Giresun Valisi Mustafa Taşkesen, valilik görevine Giresun’da başladı. Kendisi ile ilk kez Tokat’ta, Kelkit Platformu toplantısında tanıştık. O gün Niksar’a kadar fındık üzerine sohbet ettik. Fındık konusunda somut bir şeyler yapmak istiyordu. Ordu Valiliği ile işbirliği yaparak ortak bazı projelere imza attı. Ordu ile Giresun arasında yaşanan kırıcı rekabet yerine işbirliğini sağlayacak “Or-Gi Konsepti”ni Ordu Valisi Ali Kaban ile birlikte oluşturdu. Bu işbirliği çerçevesinde  “20 soruda fındık” konulu bir çalışma kamuoyuna sunuldu.
Özetle, üç vali fındığı kendine dert edinerek, yıllarca fındığın içinde yaşayanlara örnek olacak çalışmalara imza atıyor. Bu çalışmaların, valilerin görev süresi ile sınırlı kalmaması  fındıktan geçinenlerin projelere sahip çıkması ile mümkün.

Bu makale ile ilgili yapılan yorumlar

  1. HASAN ALİ UÇAR 1 Haziran 2009 - 13:15 - Yanıtla

    MERHABA, BEN AKÇAKOCA UGURLU KÖYÜ ÜRETİCİ ORTAKLARINDAN H. ALİ UÇAR. DEĞERLİ FINDIK ÜRETİÇİLERİ MADDİ VE MANEVİ GEÇMİŞİ ÖZLER ODUK.MALESEF BEN ŞAHSEN 2006 DA FİSKO YA VERDİĞİM ÜRÜNÜN PARASINI TUZ ŞEKER MİSALİ %70 ALDIM KALANI ALLAH KERİM ÜRETİCİNİN PARASINI ÖDEYEMEYEN KURUM 20000 MİLYON DOLAR DEĞERİN OLAN ÇİKOLATA FABRİKASINI 80000 MİLYON DOLARA NASIL ALIYOR MERAK KONUSU ŞAHSEN MERAK ETTİGİM Bİ KONU VARKİ SİZLERDE BANA HAKVERECEK SİNİZ ŞU ( YÖNETİM KURULU ASİL ZADE ÜYELER )BUNLAR BU KURUMDA NE İŞ YAPARLAR ANLAMIŞ DEYİLİM ÜSTELİK KENDİ MAAŞLARINIDA KENDİLERİ BELİRLERMİŞLER E NEDE OLSA PARA KERİZ PARASI YE ( MEHMET )YE BEN ŞAHSEN HİÇ OY KULLANMADIM KUSURA BAKMAYIN OY VERENLERİN DE ELLERİ ??????? BEN VİJDANEN RAHATIM SİZLER İSE NASILSINIZ İŞİN ASLI BEN ŞAHSEN BUNLARI MAHKEMEYE KARARLIYIM BENİM GİBİ DÜŞÜNENLERİ ORTAK MÜCADELEYE DAVET EDİYORUM SAYGILARIMLA ???

Fındık: İlişkili Diğer Makaleler

En Son Yayınlanan Makaleler