Doğrudan gelir desteğinin faturası 13.1 milyar lira

Bu makalede ele alınan konular hakkında hızlı bir genel bakış.

Doğrudan gelir desteğinin faturası 13.1 milyar lira

13 Ocak 2009

·

Ali Ekber Yıldırım

·

Köşe Yazısı

Güncelleme: Oca 13, 2009

Çiftçiler boşuna beklemesin, 2009’da doğrudan gelir desteği(DGD) ödemesi yapılmayacak.
Tarım sektörünün gündemine 1999’da giren DGD, geçen 10 yıl süresince çok tartışıldı. Bu dönemde görev yapan hükümetlerin hepsi bu desteğe şiddetle karşı olduklarını söyleye söyleye uyguladı. Çünkü emir yüksek yerden, Dünya Bankası’ndan geliyordu.
Tarım sektörünü derinden etkileyen DGD, Hazine Müsteşarlığı ile Dünya Bankası’nın 9 Şubat 1999’da Orta Doğu Teknik Üniversitesi(ODTÜ)’nde ortaklaşa düzenlediği  “Tarımsal destekleme politikaları” konulu toplantı ile ülke gündemine girdi.
ODTÜ’de yapılan toplantıda Dünya Bankası Türkiye Temsilcisi Ajay Cibber, Türkiye’nin uyguladığı fiyat, girdi ve kredi desteğinin kamu maliyesi üzerinde çok büyük baskı yarattığını, bu desteklerin tarımda serbest piyasanın oluşmasını engellediğini, verilen desteklerin yoksul çiftçinin değil, zengin çiftçinin cebine girdiğini ileri sürerek bu sistemden tamamen vazgeçilmesini ve doğrudan gelir desteği uygulamasına geçilmesini istedi.

Dünya Bankası’nın Türkiye’ye dayattığı Tarım Reformu Uygulama Projesi’nin bir ayağı olan DGD, 14 Mart 2000 tarihli Resmi Gazete de yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararı  doğrultusunda, Ankara (Polatlı),  Antalya(Serik ve Manavgat), Adıyaman (Merkez ve Kahta) Trabzon (Akçaabat ve Sürmene)’da pilot uygulama ile başladı. Pilot uygulama kapsamındaki üreticilere 199 dekara kadar dekar başına 5 dolar ödendi.
Pilot uygulama kapsamındaki Ankara Polatlı’da 2 bin kişinin başvurması beklenirken 8 bin kişi başvurdu. Adıyaman Merkez ve Kahta ilçelerinde ise beyan edilen arazi, Adıyaman’ın toplam arazi varlığından daha büyük olunca çok ciddi sıkıntılar yaşandı. Pilot uygulama fiyasko ile sonuçlandı.
Bu başarısızlığa rağmen IMF ve Dünya Bankası ısrar etti ve DGD, 2001’de ülke genelinde uygulamaya konuldu.
2001’de üreticiye dekar başına 10 dolar ödenmesi kararlaştırıldı. Fakat, dolardaki aşırı yükselme nedeniyle 10 dolar yerine 10 milyon lira (10 lira) ödendi.
DGD ödemeleri hiç bir zaman üretim yılı içerisinde ödenemedi. 2001’in ödemesi 2002’de, 2002 yılının ödemesi 2003’te yapıldı. 2004’ten sonra işler daha da karıştı. 2004’ün 1 katrilyon lirası(1 milyar lira) 2006’da ödenebildi.  2005’in ödemesi iki taksite bölündü. Ödemeler başlangıçta Hazine Müsteşarlığı tarafından yapılıyordu, sonra Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’na devredildi.
Yaşanan karmaşa nedeniyle destekten yararlanan çiftçiler, aldıkları DGD ödemesinin hangi yıla ait olduğunu hiçbir zaman öğrenemediler. Bakanlık ödeme yapmasa çiftçiler farkına bile varmayacaktı. Nitekim, DGD’nin son kez 2007 yılı için uygulandığı ve 2008’de bu desteğin kaldırıldığı  daha yeni fark edildi. 2007 ödemesinin tamamlanıp tamamlanmadığı ise bilinmiyor. Bu nedenle hala DGD ödemesi bekleyen binlerce çiftçi var.
DGD’ de uygulama ile ödeme yılı o kadar karıştı ki, bürokratlar, bakanlar bile sağlıklı bilgiye sahip değil. Nitekim, hükümetin hazırladığı 2009 Programı’nda ‘DGD’ nin bu yıl kaldırılacağı ifade ediliyor. DGD’nin 2007’de son kez uygulandığından bu programı hazırlayanların bile haberi yok.
Özetle, IMF ve Dünya Bankası’nın dayatması ile uygulanan DGD’nin tarıma ciddi hiçbir katkısı olmadığı gibi, 13 milyar 134 milyon liralık kaynak da boşa gitti. Üstelik, bugün nerede olduğu bile meçhul olan Dünya Bankası temsilcisinin iddia ettiği gibi bu kaynağın büyük bölümü de zengin çiftçiye gitti.

Doğrudan Gelir desteği ödemeleri
Yıl            Dekar/TL     DGD(Milyon TL)   
 ———–  ——-   ———–                      
2001             10                   84              
2002             13.5            1.877
2003             16               1.942
2004             16              2.125
2005             16              1.673
2006*            10              2.653
2007**            7              1.640                        
2008***          –              1.140
Toplam:                         13.134  
* 2006’da organik tarım yapanlara 3 TL/dekar, toprak analizi yapanlara 1 TL/dekar ilave DGD ödendi.
** 2007’de organik tarım yapanlara 5 TL/dekar ve toprak analizi yapanlara 1 TL/dekar ilave DGD ödendi
***  2007 yılına ait ödeme
Kaynak: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı

Bu makale ile ilgili yapılan yorumlar

  1. HALİL YAVUZ 13 Ocak 2009 - 04:40 - Yanıtla

    2008 yılında DGD uygulaması kaldırıldığı ve bunun yerine üretime yönelik prim uygulamasının toplam desteklemeler içerisndeki payı arttırıldığı için 2009 yılında DGD ödemesi yapılmayacak.

    Yapılcak prim ödemelerinin ödeme tarihlerinini bugünden bilinmesi mumkun değil.
    Cunku henüz 2009 yılı bütçesi belirlenmedi. Butce içerisinde tarımsal deteklemlere ayrılan kaynak netleştikten sonra Hazine, Maliye ve Tarım bakanlığı bir araya gelip devletin nakit akış tablosuna göre 2009 yılı tarımsal desteklemeleirn ödeme dönemlerini tespit ederler.
    Mart-Nisan 2009 aylarından önce herhangi bir destekleme ödeme yapılmasını beklememek lazım.
    En erken butce odenekleri ilk 2 ay kullanıma açılmıyor.

  2. KOMBASSAN HOLDING MAGDURLARI 13 Ocak 2009 - 06:43 - Yanıtla

    BIZ DOGRUDAN DESDEK ISTEMIYORUZ
    CÜNKÜ DOGRUDAN DESDEK HAKSIZLIK IKI DÖNÜM DESDEK ALMAK ICIN COK BEKLIYOR MILLET ZENGIN CIFTCILERIN ISSI
    ADAMLAR EKMIYORLAR DIKMIYORLAR DESDEK VERILIYOR
    BU DESDEK CIFTCININ ÜRÜNÜNE ISLETMESI ICIN FABRIKA KURULMALI
    CIFTCIDE ORTAK OLMALI KOMBASSAN HOLDING SISTEMI GIBI AMA ZIRAAT BANKASI TARIM VE HAYVANCILIK GIDA SIRKETI KURUP ÜRETILEN ÜRÜNLERE IHRAC ETMELIYIZ
    BU GÜN HOLLANDA YILDA 65 MILLIYAR DOLLARLIK HAYVANSAL ÜRÜN IHRAC EDIYOR BIZ NIYE EDEMIYORUZ
    CIFTCIMIZ TARIM SANAYIYE ORTAK OLMALI
    YEM BITKISI DESDEGINE PRIMINE KALDIRIP
    IHRACAT ICIN TARIM VE HAYVANCILIK SANAYISINE DESDEKLEMELIYIZ
    CIFTCIMIZ VE GURBETCIMIZ ORTAK BU FABRIKALARA KURARLAR
    HÜKÜMETIMIZ DESDEK OLURSA
    18 OCAKTA BASBAKANIMIZ AVURPDAKI GURBETCILERLE ANLASSIN
    EKONOMI KRIZDEN
    HÜKÜMETIMIZ,GURBETCIMIZ EL ELE VERIRSE CIKARIZ
    GURBETCININ YASTIK ALTINDA
    AVURPA BANKALARINDA PARASI VAR
    MALLIYE BAKANI NIYE UYUYOR

  3. bilobey 13 Ocak 2009 - 07:55 - Yanıtla

    sayın çiftçi kardeşlerim birlik beraberlik olmasak elele vermesek başımıza daha ne işler gelecek bizler bu vatanın eken biçeni olmasak sonuç ortada gelin sesimizi duyurmanın yollarını arıyalım ali abicim senden ricam telefonumu ve msnmi yayınla [email protected] gsm.05355521223 türkiyemin yagıyla kavrulamayan çifçi kardeşlerim gelin birlik olalım

  4. muharrem tiryaki 16 Ocak 2009 - 01:10 - Yanıtla

    çifçiye destek vermeyin çifçinin zirat bankası ve tarım kerdi koptriflerine borçlarını silin çifçide icra takibinden sicil afı bekliyoruz çifçiler icralık çözüm bekliyoruz devletimizden

  5. hamza ertürk 20 Ocak 2009 - 16:18 - Yanıtla

    2008 yılının dogrudan destekleme paralarını veriyorlarmı?ben alamadım da daha

  6. t.adanır 4 Şubat 2009 - 18:04 - Yanıtla

    saygıdeğer TÜRK tarım’ının sesi ali ekber bey. sertifikalı tohumluklarla ilgili ödemelerin ne zaman yapılacağı bellimi.inşallah diğer desteklemeler gibi onlarıda budayıp kuşa çevirmezler.zaten ne tohum ektiğimiz belli değil.genç tohum diye alıp ektiğimiz tohumluklar2-3 kademe zaten işi bitmiş. tohumluklar iki elin parmağı kadar olan spekületörlerin elinde. buğday tohumunu tohumcudan 130 krş,a al çıkardımız ürünü satarken tüccara 45 krş’a sat aradaki fark 85 krş bozdur harca bu ne perhiz bu ne lahana turşusu.(eskiden negüzel devlet üretme çiftliklerinden orjinal ve anaç tohumluklar ala biliyorduk şimdi nerde!!!!).

  7. neslihan kinci 24 Şubat 2009 - 04:08 - Yanıtla

    çiftlikte her iş vardı şimdi nerde

  8. BİRDAL ÇALISKAN 17 Mayıs 2009 - 10:06 - Yanıtla

    KÖYLERDE GÖNÜLLÜ ZİRAAT MÜHENDİSLİĞİ YAPAN ZİRAAT MÜHENDİSLERİNİN DİKKATİNE.GÖNÜLLÜ OLARAK GOREV YAPIP DEVLETTEN CATIR CATIR MAAŞ ALAN ZİRAAT MUHENDİSİ ARKADASLAR KOYLULERLE CIKARI İÇİN ORTAK BAĞ BAHCE EKECEKLERİNE KÖYÜN TARIMSAL FALİYETLERİ İELE İLGİLENİN… ALDIĞINIZ PARADA HELAL OLSUN O PARADA BENIMDE PAYIM VAR GÖREVİNİ TAM YAPANLARA HELAL YAPMAYANLARA ZEHİR ZIKKIM OLSUN ….

  9. şükrü dağ 2 Haziran 2009 - 07:18 - Yanıtla

    2009 yılında dogrudan gelır destegı odemesi ne zaman yapılacak bunu ögrenmek ısterım saygılarımla c v b beklıyom

  10. Nail Ademci 6 Haziran 2009 - 14:03 - Yanıtla

    Dostlar DGD ödemelerinin artık ödenmeyeceği malumumuz. Şimdi gübre ve mazot desteğini gümletmek için 01.01.2009’dan itibaren “Toprak Analiz” zorunluluğunu yürürlüğe soktular. Ama bundan çiftçiler bihaber olduklarından 2008 desteklerini 2009’da mahrum kalma olasılığı hayli yüksek.

    T.C. Ziraat Bankası’nıda satacaklarına göre Yiğit Bulut’un önderliğinde bizler satın alalım. Ne dersiniz?

  11. cetin budakçı 13 Ekim 2009 - 08:35 - Yanıtla

    merhaba pirim parası nadas yapılan tarlaların parasımı yoksa ne kadar arpa buğday sattığımıza dağir paramı

  12. cetin budakçı 13 Ekim 2009 - 08:47 - Yanıtla

    merhaba pirim parası ne zaman dağıtılacak
    toprak analizi desteği parası nezaman dağıtılacak

  13. veli coşkun 28 Aralık 2009 - 14:08 - Yanıtla

    ben çorum alaca kuyumcusaray köyünden çiftçi veli coşkun.

    13,11,2009 tarihinde bugday faturamı bağlı bulunduğum kooperatife werdim.

    şuana kadar bana hiçbir ödeme yapılmadı

    enkısa zamanda ne zaman ödenir.

    0535 203 91 79

Destekleme, Hibe ve Krediler: İlişkili Diğer Makaleler

En Son Yayınlanan Makaleler