Süt fiyatı düşerken,ithalata destek sürüyor

Bu makalede ele alınan konular hakkında hızlı bir genel bakış.

Süt fiyatı düşerken,ithalata destek sürüyor

25 Kasım 2008

·

Ali Ekber Yıldırım

·

Köşe Yazısı

Güncelleme: Kas 25, 2008

Süt piyasasında yıllardır değişmeyen bir kural vardı. İlkbaharda üretim arttığı için çiğ süt fiyatı bir miktar düşer. Üretimin azaldığı sonbahar ve kış aylarında ise fiyat bir miktar yükselirdi.
Bu yıl kural bozuldu. Kasım ayına girerken çiğ süt alım fiyatı yüzde 10 oranında azaldı. Çiğ süt fiyatının litresi  6.5 kuruş düştü. Üreticiden ortalama 62.5 yeni kuruştan alınan sütün fiyatı 52.5 yeni kuruşa geriledi.
Çiğ süt alım fiyatı düştü, fakat tüketicinin marketten veya bakkaldan aldığı sütün fiyatı düşmedi. Üretici ucuza satıyor, tüketici ise pahalıya tüketiyor. Bir çok üründe olduğu gibi sütte de hem üreten hem tüketen kaybediyor, aracılar kazanıyor.
Çiğ süt fiyatının 6.5 yeni kuruş düşürülmesinin başka bir boyutu daha var. Devlet, sütün litresi için üreticiye 4 kuruş destekleme primi veriyor. Çiğ süt fiyatının bir kalemde 6.5 kuruş düşürülmesi bu primi fazlasıyla alıp götürdü. Yani devlet üreticiye değil sanayiciye destek vermiş oldu.
Sanayiciler çiğ süt fiyatını düşürmenin gerekçesini, yüksek stok maliyeti ve hipermarketlerin sanayicilere geç ödeme yapması ile açıklıyor. Hipermarketler sanayicinin süt ve süt ürünleri parasını 3-4 ay gecikmeli ödeyince, sanayici geriye dönüp bunun faturasını çiğ süt üreten çiftçiye kesiyor.
Çiftçi sanayiciden gelen bu faturayı kime kesecek?
Çiftçinin birilerine fatura kemesi bir yana ödediği faturalar kabardıkça kabarıyor. Uzmanlar, “1 kilo çiğ süt ile 2 kilo yem alamayan çiftçinin kar etmesi mümkün değil” diyor. Fakat, 1 kilo süt ile 1 kilo yem bile alınamıyor. Diğer girdileri de hesaba katarsanız, çiftçinin üretimi sürdürmesi mümkün değil. Bu nedenle yaşadığı sıkıntıların faturasını kesemeyen çiftçi, hayvanını kesime götürüyor.
Bütün bu gelişmeler yaşanırken hükümet ne yapıyor?
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı çiğ süt fiyatının düşmesi üzerine tarafları Ankara’ya çağırdı. Sanayiciler, üreticiler, kooperatif ve birlikler aynı masa etrafında toplandı. Saatler süren toplantıdan somut hiçbir önlem çıkmadı. Hatta, bazı üretici kuruluşları kendi dertlerini unutup sanayicilerin durumuna ağladı. Hükümetin sanayicileri desteklemesini istedi.
Avrupa Birliği ve Amerika’da böyle bir durum olduğunda ne yapılıyor?
Orada müdahale kuruluşu var, piyasaya hemen müdahale eder. İthalata bazı kısıtlamalar getirilir ve üreticinin zarara uğraması, sektörün darboğaza girmesi önlenir.
Türkiye’de piyasayı düzenleyecek, böyle durumlarda müdahale edecek bir kuruluş yok. Yıllardır umut bağlanan kurulma aşamasındaki( kuruluş yönetmeliği yayınlandı) Ulusal Süt Konseyi’nin de bu görevi yapacak yetkisi yok. Aylar önce, “Süt Konseyi’nin içi boşaltıldı” diye yazdığımızda kimi sanayiciler kızmıştı. İşte durum ortada.
Bu durumda yapılacak tek şey Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın süt tozu ve buzağı maması gibi ürünlerin ithalatını geçici bir süreyle de olsa durdurması.
Çünkü, Türkiye’de süt fiyatı düşerken, Avrupalı üreticinin sütü süt tozu ve buzağı maması olarak Türkiye’ye ithal ediliyor. İhracat yerine ithalat destekleniyor.
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, 2007’de Türkiye’ye 51.6 milyon dolar ödenerek yaklaşık 13 bin 500 ton süt tozu ithal edildi. Bu yılın ilk 9 aylık döneminde ise 34 milyon 100 bin dolar karşılığında 8 bin 892 ton süt tozu ithal edildi.
Daha da çarpıcı olan buzağı maması ithalatı. Türkiye geçen yıl 87.5 milyon dolar karşılığında 58.2 bin ton  buzağı maması ithal etti. Bu yılın ilk 9 aylık döneminde ise 74.7 milyon dolar ödeyerek 43 bin ton buzağı maması ithal etti. Buzağı maması ithal eden firmalar, dağıtımını, satışını yapan firmalar bu rakamın çok yüksek olduğunu bu kadar buzağı mamasını tüketecek kadar buzağı olmadığını iddia ediyor. Geriye bir seçenek kalıyor, buzağı maması adı altında süt tozu ithal ediliyor. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın bu konuda da sıkı bir denetim yapması gerekiyor.
Özetle, Türkiye’de çiftçi sütünü satamazken süt tozu, buzağı maması ithalatı ile dışarıdaki üretici çok iyi destekleniyor. Türkiye’nin hayvancılık politikasını bundan daha iyi özetleyecek bir  tablo var mı?

Bu makale ile ilgili yapılan yorumlar

  1. menderes ekecik 14 Aralık 2008 - 12:27 - Yanıtla

    tarım bakanlıgı uyuyormu bu cifcinin hali ne olacak

  2. su ürünleri yük. müh. volkan katırcıoğlu 19 Aralık 2008 - 13:25 - Yanıtla

    inşallah sütsüz kalırsınız 1 kğ süte muhtaç olursunuz bu dünyanın aşagısı var biliyorsunuz şu an akp iktidarda bu süt fiyatını düşüren vatandaş çiftçilerin yerini değiştirmek isterdim .kaç gün dayana bileceklerini yakından izlemek isterdim.hersey karsıdan göründüğü ğibi değil şu an hayvancılık zarar etmekte bunlar nasıl iş yaptıklarının farkında değil.tamam dünyada ekonomik kriz var ama gıda sektöründe yok insanlar aç gezemez ama başbakanın oğlu için süt ithal edip para kazanması lazım onun için mi tüm bunlar.kısacası bir anne yeni doğan çoçugun sütünü keserse NE OLUR?

  3. Eray Arslan 27 Aralık 2008 - 16:07 - Yanıtla

    sayın tarım bakanı olsun hükümet olsun süt üreticisinin halinden haberi yok ve çok vurdumduymaz bir şekilde davranıyorlar süt fiyatları bu şekilde düşmeye devam ederse hayvancılıkta bu ülkede bitecektir hayvancılığın bitmesi demek herşeyin bitmesi demektir acilen devletin süt fiyatlarına müdahale etmesi gerekmektedir.

  4. rıdvan aslan 13 Ocak 2009 - 02:10 - Yanıtla

    sayın yorumcuların yazdıklarına harfiyyen katılıyorum bu ülkeyi seven helal rızık peşinde olan az bir kazanca razı olan gerektiğinde bu ülke için savaşan hep bu saf kalpli insanlar olmuştur kim bunlar elleri nasırlı köylüler ey tarım bakanı 3…5 tane süt firmasının karşısında bu insanları savunacak kimse yok birlik başkanları var onlar koltuklarını korumak için mücadele veriyorlar çünki nereden biliyoruz 1.5. 2008.yani 1 yıl önce BİGADA müzayede yapılıyor 2 firma bir köyün sütü için açık arttırmada fiyatı 78 krş..eski para ile .780000. ytl.sütü satan damızlık birliği çanakkale başkanı açık arttırımı durduruyor şayet bu fiyata süt satılır ise firmaların bu paraları ödeyemeyeceğini ifade etti ve müzayedeyi durdurdu düşünün bu milletin verdiği aidatla maaş alan kişi bunu yaparsa ….saygın üreticiler balık kokarsa tuzlarsınız buradakokan TUZ tuzu ne yapalımki kokmasın evet her zaman şunu söyledim mahşerde hesapların çok uzun olacağını söylüyorum RAHMAN veRAHİM olan rabbimize hamd peygamberimize salat selam ile …

  5. KOMBASSAN HOLDING MAGDURLARI 13 Ocak 2009 - 06:55 - Yanıtla

    ARKADAS ÜRETIME BOS VERIN ATIN PARANIZA BANKAYA YIYIN FAIZE
    SIZE KIM DEDI BU ÜLKE ICIN HAYVANCILIK YAPUIN DIYE
    BIZDE FABRIKALAR KURACAKTIK DOLLANDIRILDIK
    YESIL SERMAYE DENEN SEYTANIN DÖLLERINE
    ALLAH CEZALARINA VERSIN… AKP BU HIRSIZLARI DOKUNMUYOR
    BENDE GÖNÜLLÜ HAYVANCILIK YAPMAK ISTIYORUM AKP HÜKÜMETINE 1000 LERCE MEKTUP YAZDIM BIZE YARDIMCI OLMADILAR
    HAYVANCILIGA,CIFTCILIGE,BESICILIGE :ÖLDÜRDÜLER
    CIFTCILER KENDILERI ORTAK BIR SEYLER YAPARLARSA ANCAK OLUR
    NIYE TÜRKIYE HAYVANSAL ÜRÜN IHRAC ETMIYOR

  6. rıdvan aslan 18 Ocak 2009 - 02:06 - Yanıtla

    herkez parasını bankaya atarsa kim çalışacak ….sen ağa ben ağa bu ineği kim sağa…diye bir ata sözü var niye var şunu herkez karıştırıyor alın teri ile çalışan karnını doyurmakta güçlük çekiyor bi şekilde eline sermaye geçiren etrafında kazanılan rızıkların hepsini almaya çalışıyor böyle oluncada diğerleri geçim sıkıntısı çekiyor saygılar…

  7. İsmaiL SaÇaK 20 Şubat 2010 - 17:03 - Yanıtla

    arkadaŞLAR amerika bu ülkeyi ele almak için elinden gelen herşeyi yapıyor ve bizim saf hükümetimiz hala onların dediği yoldan yürüyor ben esnafım bu akp ne zaman başa geçti o zaman piyasa diye birşey kalmadı piyasanın – çiftçinin – esnafın herbirini batırdı nalet akp allah belalarını verir inşallah onlar yüzünden kaç esnaf kepenk kapattı kaç aile ekmeksiz kaldı inşallah allah bu hükümetin başındakilere de yaşatır esnafın çiftçinin yaşadığını…. daha ne diyeyim yeter artık

Hayvancılık: İlişkili Diğer Makaleler

En Son Yayınlanan Makaleler