Fındık alımını TMO yapacak, üreticiye en az 4 YTL verecek

·

31 Temmuz 2008

·

Bu haberde ele alınan konular hakkında hızlı bir genel bakış.

Fındık alımını TMO yapacak, üreticiye en az 4 YTL verecek

31 Temmuz 2008

·

Ali Ekber Yıldırım

·

Haber

Güncelleme: Şub 20, 2024

Geçen yıl 22 Temmuz seçimi öncesinde fındığın kilosuna 5.15 YTL  fiyat veren hükümet, bu yıl üretimdeki artış ve 320 bin ton civarındaki eski yıllara ait stok nedeniyle 2008 ürünü fındık fiyatını 4 ile 4.5 YTL olarak açıklamaya hazırlanıyor.

Kararı Başbakan verecek
Toprak Mahsulleri Ofisi(TMO)’ne “fındık alımı için hazırlıklarınızı yapın” talimatı veren Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, FİSKOBİRLİK yöneticileri ve fındık üretim bölgesindeki milletvekillerinin görüş ve önerilerini aldıktan sonra fındık fiyatı konusunda son kararı verecek.
 
“Avans fiyat”  kabul görmedi
Ulusal Fındık Konseyi tarafından önerilen “avans fiyat” uygulaması Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile Toprak Mahsulleri Ofisi tarafından kabul edilmedi. Ancak, avans fiyat önerisi konsey yönetimini bir birine düşürdü.

Ali Ekber YILDIRIM
İZMİR-  Hava şartları bu yıl fındık hasadının erken başlamasına neden oldu. Hasadın başlamasına rağmen açıklanmayan fındık alım fiyatının da bir haftaya kadar ilan edilmesi bekleniyor. DÜNYA’ nın edindiği bilgilere göre hükümet fındık alım fiyatını geçen yılki fiyatın altında açıklayacak. Ankara’da hükümet yetkilileri ile görüşen sektör temsilcileri 2008 ürünü fındığa  4 ile 4.5 YTL arasında bir fiyat verileceği görüşünde birleşiyor. Devlet adına arz fazlası fındığı hangi kurumun alacağı da netleşmeye başladı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatı doğrultusunda 2008 ürünü fındığı da Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) alacak. TMO, geçen yıl olduğu gibi FİSKOBİRLİK ile işbirliği yapacak.
Geçen yıl 22 Temmuz seçimi nedeniyle fındık fiyatı hem çok erken açıklanmış hem de 2006’ya göre yüzde 29 artışla Giresun kalite fındığın kilosuna 5.15 YTL ve Levant kalite fındığın kilosuna ise 5 YTL fiyat verilmişti. Fiyat kademeli olarak artırılarak 5.35 YTL’ye yükseltilmişti. Bu yıl ise, fındık rekoltesinin çok yüksek olması ve  TMO’nun deposunda 2005 – 2006 ve 2007 ürünü toplam 320 bin ton kabuklu fındık stokunun olması nedeniyle fiyatın geçen yıla göre daha düşük açıklanması bekleniyor.
Geçtiğimiz günlerde TMO’ya ” fındık alımı için hazırlıklarınızı yapın” talimatı veren Başbakan Erdoğan, fındık fiyatında da son sözü söyleyecek. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile TMO yöneticileri Ulusal Fındık Konseyi ve fındık ihracatçıları ile sezon öncesinde bir dizi toplantı yaparak fındık alım politikasını ele aldı. Başbakan Erdoğan ise, FİSKOBİRLİK Yöneticileri ve fındık üretim bölgesindeki milletvekillerinin  görüş ve önerilerini alarak 2008 fındık alım politikasını ve fiyatı belirleme konusunda somut adımlar attı.
Rekolte tahmini 700- 900 bin ton
Her yıl olduğu gibi fındıkta rekolte tahmini konusunda  çok farklı rakamlar var. Üretici kuruluşları son dönemde yaşanan sıcak havanın etkisi ile rekoltenin 700 bin ton civarında olacağını tahmin ediyor. Türkiye Ziraat Odaları Birliği 2008 fındık rekoltesini 728 bin ton, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarım İl Müdürlükleri aracılığı ile yaptığı tahmine göre 804 bin 546 ton üretim bekliyor. TMO 750 bin ton, FİSKOBİRLİK 731 bin ton, Karadeniz ve İstanbul Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği 900 bin ton, Ulusal Fındık Konseyi 850 – 900 bin ton, Uluslararası Sert Kabuklu Meyveler Konseyi (INC) ise Türkiye’nin 2008 kabuklu fındık üretiminin 800-850 bin ton olmasını bekliyor. Tahminler arasında 200 bin tona varan farklılık olması fındıkta spekülatif hareketlerin artmasına neden olduğu gibi, fındıkta sağlıklı bir politika oluşturulmasını da engelliyor.
Yasağa rağmen dikim alanları genişliyor
Türkiye, 25 yıldan beri fındık dikim alanlarını sınırlandırmaya çalışıyor. 1983’te yürürlüğe giren 2844 sayılı “Fındık Üretiminin Planlanması ve Dikim Alanlarının Belirlenmesi Hakkında Kanun”a  rağmen dikim alanları genişliyor. Türkiye İstatistik Kurumu, FİSKOBİRLİK ve Tarım İl Müdürlükleri verilerine göre Türkiye’de fındık dikim alanı 1980’de  425 bin hektar iken 2008’de 633 bin hektara ulaştı. Geleneksel üretim bölgesi olan Ordu, Giresun ve Trabzon’da dikim alanlarında ciddi artış olmazken, dikim alanlarının sınırlandırılması için yasal düzenleme yapılan Batı Karadeniz’de ise artış yüzde yüze yakın gerçekleşti. Ordu’da 1980’de 141 bin hektar olan fındık dikim alanı 2008’de 212 bin hektara,Giresun’da 100 bin hektardan 102 bin hektara yükseldi. Buna karşın Batı Karadeniz’in önemli üretim merkezlerinden Akçakoca’da aynı dönemde 95 bin hektardan 175 bin 300 hektara,Samsun’da 40 bin hektardan 76 bin 300 hektara çıktı.
İhracatçılar piyasaya müdahale istemiyor
Fındık ihracatçıları, üretimin 900 bin ton olacağını ve 320 bin ton stok nedeniyle fındık alım fiyatının 2.5 ile 3 YTL arasında olmasını istiyor. Devletin fındık fiyatına müdahale etmemesini, ürüne destek yerine üreticiye doğrudan destek verilmesini isteyen ihracatçılar sezon öncesinde bu görüşü kabul ettirmek için Ankara’da yoğun lobi çalışması yaptı. İstanbul ve Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçılar Birliği Yönetim Kurulları ortaklaşa hazırladıkları bir raporu Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’a sezon öncesinde sundu. Raporda fındık konusunda radikal kararlar alınması istendi. İhracatçıların raporunda özetle şu görüşlere yer verildi: “Sayın Başbakanım,malumları olduğu üzere, ülkemiz, dünya fındık üretim ve ihracatında lider konumunda olup, aslında bir avantaj olarak değerlendirmemiz gereken bu durum, dünya tüketiminin üretimden az olması nedeniyle bir dezavantaj haline gelmiş ve bu çerçevede halen Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) elinde, büyük olasılıkla yağlığa ayrılmak zorunda kalınacak, yaklaşık 1.3 Milyar Dolar değerinde 320 bin tonu aşkın kabuklu fındık stoğu oluşmuştur.Önümüzdeki hasat döneminde, yani 2008 Ağustos ayında, 900 bin ton civarında kabuklu fındık rekoltesi beklendiği göz önünde bulundurulursa, mevcut stoğa maalesef yaklaşık 400 bin ton daha ekleneceğini ifade etmek kehanet olmayacaktır. 1996-2001 döneminde de 1,2 Milyar Dolar değerinde 515 bin ton kabuklu fındığın yağlığa ayrıldığı hatırlanırsa, fındıkta artık kronikleşmiş olan bu sorunun tamamen ortadan kaldırılmasını sağlayacak radikal kararlar alınmasının, artık bir tercihten öte zorunluluk olduğu kaçınılmaz bir gerçektir. ”
Destekleme alımları niteliğindeki uygulamaların, yani devletin görevlendirdiği bir kurumun doğrudan üreticiden fındık satın almasının devamı halinde, verilecek fiyat üretici tarafından da tatmin edici bulunursa, siyaseten başarılı bir sonuç elde edileceği vurgulanan raporda: “TMO’nun en son açıkladığı alım fiyatı 5 YTL/Kg baz alındığında, her 100 bin ton kabuklu fındığın alımı için 500 milyon YTL kaynak ayrılması gerekmektedir. Bugüne kadar ülkemizin idrak ettiği en büyük rekolte olacağı anlaşılan 2008 ürünü rekoltesinin 900 in ton civarında olduğu varsayılırsa, ihracat ve iç tüketim olarak yaklaşık 500 bin ton civarında hesaplanan toplam tüketimin üzerindeki miktar,  görevli kuruluş tarafından alınmak zorunda kalınacak ve bunun maliyeti 2 milyar YTL’ ye (yaklaşık 1.6 milyar $) ulaşacaktır.Daha da önemlisi, bu uygulama üreticiler tarafından mevcut politikanın devam edeceği şeklinde algılanacak ve bu da hem beklentilerin artmasına hem de önümüzdeki yıllarda  üretim patlaması yaşanmasına neden olacaktır. Üretici ağırlıklı kesimlerin ülkemizdeki maliyetini 2007 ürünü için 4.59 YTL olarak açıkladıkları 1 kg kabuklu fındığın maliyeti Şili’de 40 cent, Gürcistan ve Azerbaycan’da 50-60 cent civarındadır. Fındık sektöründeki sorunların çözümü ancak tüketimde süreklilik arz eden bir artış trendinin yaratılması, hedef pazarlardaki ithalatçı, sanayici ve imalatçı ile ihracatçı firmalarımızın ileriye yönelik projeksiyon yapmalarına imkan verilmesi, diğer bir ifade ile iç piyasa dinamikleri nedeniyle oluşan fiyat dalgalanmalarının ihraç fiyatlarına yansımasını önleyecek istikrarlı politikaların sürdürülmesi ile mümkün olabilecektir.Bunu gerçekleştirebilmenin ilk şartı da, fiyatların serbest piyasa koşullarında oluşmasına imkan vermek olacaktır. Fiyatların serbest piyasada oluşmasına izin verilmesi durumunda ilk yıllarda üretici gelirlerinde bir düşüş yaşanacak ise de, fiyat düşüşlerine bağlı olarak fındık üretiminin cazip olmaktan çıkması ve gerek ülkemiz gerekse rakip ülke üreticilerinin fındık dikim sahalarını azaltmalarının yanı sıra, uygun fiyatların tüketimde meydana getireceği artışın da etkisiyle, kısa bir süre içerisinde  piyasalar üzerindeki arz baskısı azalarak, fiyatlar tedrici olarak artmaya başlayacak, yani çözüm kendi mecrası içerisinde oluşacaktır.” görüşüne yer verildi.
Hükümet yerel seçimleri de dikkate alarak fındıkta 2008’de de destekleme alımlarının sürdürülmesi yönünde karar alması ihracatçıların “piyasaya müdahale olmasın” çabasını boşa çıkardı. Özellikle düşük fiyatla alivre satış yapan ve dışarıdaki alıcılarla bağlantı kuran ihracatçılar açıklanacak 4 ile 4.5 YTL civarındaki fiyat nedeniyle çok büyük zarara uğraması bekleniyor. Bu nedenle alivre satış yapanlar, hükümetin açıklayacağı fiyata rağmen piyasada fındığın 3 YTL’ nin altında satılması için çalışmalarını sürdürüyor.
“Avans fiyat” kabul görmeyince UFK karıştı
Ulusal Fındık Konseyi’nin ısrarla üzerinde durduğu avans fiyat uygulaması ise bu yıl için hükümet tarafından kabul görmedi. Son olarak 22 Temmuz’da Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Müsteşarı Vedat Mirmahmutoğulları’nın başkanlığında Ankara’da yapılan toplantıda Ulusal Fındık Konseyi tarafından önerilen “avans fiyat” uygulaması çok yönlü olarak tartışıldı. Konsey üyeleri arasında da tartışmaya yol açan avans fiyat önerisi Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile Toprak Mahsulleri Ofisi tarafından kabul edilmedi.
Ulusal Fındık Konseyi Yönetim Kurulu Başkan Vekili Onur Şahin, 18 Nisan’da konseyin resmi görüşü ve herkesimin fikir birliği ile hazırladığı bir raporu Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker’e sunduklarını söyledi. Söz konusu raporda iki önerinin bulunduğunu belirten Şahin DÜNYA’ ya şu bilgileri verdi: ” Bu önerilerden birisi altyapısı hazırlanmak şartı ile fındıkta avans fiyat uygulamasına geçilmesi, ikincisi ise arz fazlası olan yıllarda devletin müdahale alımı yapmasıydı. Geçen hafta Ankara’da yapılan toplantıda konseyin ticaret grubu özelliklede Konsey Başkanı bu iki öneriden ikincisini yok sayarak, sadece avans fiyat önerisini savununca bizde tepki gösterdik. Kaldı ki, TMO ve Bakanlık ta avans fiyatın uygulanamayacağını açık açık söyledi. Bugüne kadar başkanın olduğu yerde başkan vekili olarak konuşmadım. Çünkü etik olmazdı. Ancak, ortaklaşa aldığımız kararlar bir yana bırakıldı. Biz konsey olarak maliyet hesabı yapmadık. Ama Ankara’daki toplantıda 2 YTL’ lik maliyetten söz edildi. Bazıları küçük hesaplar peşinde ve konseyi buna alet etmek istiyor. Buna sesiz kalmamızı kimse beklemesin.”
Ulusal Fındık Konseyi Denetim Kurulu Üyesi ve Ordu Ziraat Odası Başkanı Necat Avcı’da, konseyin amacından saparak belli bir kesimin görüşünü Ankara’ya dikte ettirmeye çalıştığını belirterek: ” Üretici temsilcileri olarak fındıkta destekleme alımı olmadan fındıkta sorunların çözülemeyeceğine inanıyoruz. Bazı çıkar grupları destekleme alımlarını engellemek ve fiyatın serbest piyasada oluşması için Ulusal Fındık Konseyi’ni kullanmak istiyorlar” dedi.
Ulusal Fındık Konseyi Yönetim Kurulu Üyesi ve Giresun Ziraat Odası Başkanı Özer Akbaşlı da DÜNYA’ ya yaptığı açıklamada altyapısı hazırlanmadan avans fiyat uygulamasına geçilmesinin olanaksız olduğunu, bu yılda destekleme alımının süreceğini ifade etti.
Fındık Komisyoncusu ve UFK delegesi Osman Çakmak ise, Konseyin kuruluş amacının sektörde uzlaşmayı sağlamak olduğunu belirterek: “Uzlaşma bir yana konsey birkaç parçaya bölünmüş ve kendi içerisinde kavgaya tutuşmuş. Ulusal Fındık  Konseyi ölü doğmuştur” dedi.
Alım politikası, depolardaki fındık stoğu ve üretimdeki artış nedeniyle fındıkta zor bir sezon yaşanacak. Üretici ile ihracatçı, tüccar ile üretici arasındaki gerginlik daha da artacak. Daha da önemlisi fındığın devlet hazinesine yükleyeceği görev zararı enaz 2 milyar dolar olacak.
İZMİR( DÜNYA)- 30.7.2008

TABLOLAR

KURULUŞLARIN FINDIK REKOLTE TAHMİNİ(TON)
—————————————————
Tarım Bakanlığı                          :  804.546
Toprak Mahsulleri Ofisi            :  750.000
FİSKOBİRLİK                            :  731.000
TZOB                                            :  728.000
Fındık İhracatçıları Birlikleri    :  900.000
Ulusal Fındık Konseyi               :  850.000- 900.000
INC                                              :  800.000- 850.000

YILLARA GÖRE FINDIK ALIM FİYATLARI*
YILLAR                 TMO                                  FİSKOBİRLİK
                  TL/KG    YTL/KG  $/KG          TL/KG         YTL/KG     $/KG
2000          –             –                  –                1.100.000         1,1             1,7
2001          –              –                 –                 1.525.000         1,525        1,0
2002          –              –                 –                 1.600.000         1,6            1,1
2003           –              –                –                 2.500.000         2,5            1,8
2004           –              –                –                 5.150.000          5,15          3,4
2005           –              –                –                 7.400.000          7,4            5,3
2006      4.000.000  4             2,7               5.000.000         5               3,4
2007      5.150.000   5,15       4,0                5.150.000          5,15          4,0

Türkiye Fındık  İhracat (Sezon İtibariyle)
Yıllar  İhracat
  Miktar (İç/Ton) Değer ($)
2001-02   255.893          636.027.664
2002-03   255.918         593.690.721
2003-04   217.176         878.754.034
2004-05   194.594       1.554.156.298
2005-06   236.499             1.938.551.061
2006-07   248.633             1.262.427.069
2007-08*  191.892       1.483.398.908

Kaynak: Karadeniz İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği
*: 01.09.2007-30.06.2008 tarihleri arası

Türkiye’de Fındık Üretim Alanı, Üretim ve Verim Durumu
Yıllar Üretim Alanı(Ha) Üretim(Ton) Verim(Kg/Da)
2002 557.446                  600.000 107
2003 571.046                  480.000 84
2004 621.236                  350.000 56
2005 621.236                  530.000 85
2006 621.236                  661.000 106
2007 621.236                  530.000 80
2008 633.900                  728.500* 115

Kaynak: TUİK- Tarım İl Mürüdlükleri
*: TZOB tahmini

 

Bu haber ile ilgili yapılan yorumlar

  1. ibrahim menteşe 6 Ağustos 2008 - 06:23 - Yanıtla

    Fındık için belirtilen 4 ytl alım fiyatı çok düşük. Alım fiyatının böyle açıklanmnası demek üreticinin fındığının 2,5-3 ytl den satması demektirki, bu da fındık üreticisinin aradan çıkması demektir. 2006 yılının sıkıntılarını hala düzeltemeyen çiftçiyi böyle bir fiyat tamamen bitirir. bu kanburu da 5 yılda düzeltemez.
    Sayın Başbakanımızın geçen yılın fiyatının altında bir alım fiyatı açıklamasını beklemiyorum. Bu mantıklı bir girişim olmaz.

  2. nabi öztürk 13 Ağustos 2008 - 15:05 - Yanıtla

    ne yanı fındığımız geçen yıla göre fazla olunca fiyatı düşürüp gelirimi dengeleyecekler şimdi. Hiç bir mantığı yok. enfilasyon 0 olsa haklılar ama 2 haneli bir enfilasyonda bunu düşünmek çiftçiyi düyünmemek olur bence fiskobirliği destekleyip onunla fındık fiyatını yükseltmek daha iyi olur. devlet ne şiş yansın ne kebap misali üretici ile tüccarların arasında kalıyor. para ve güç tüccarda çiftçinin elinde oydan başka koz yok. onuda mecbur bir partiye verecek. a partısı olmazsa b partisi olur oda aynı düşüncede onu içi sistemi değiştirmek devleti işin içinden çıkartmak fiskobirliği güçlendirmek lazım. inşallah olur hepimiz rahatlarız

  3. ali osman 28 Ağustos 2008 - 00:23 - Yanıtla

    Madem fındık rekoltesi artacaktı önlem niye almadınız. Çiftçiyi başka ürüne yönlendirseydiniz böyle olmazdı. Fındık geçen senenin altında olursa çiftçi biter. en az 6 ytl olması lazım.
    Ha, bu arada fiyatların hala açıklanmaması bir politikamı acaba, biz çiftçiler bunu çok merak ediyoruz…

  4. zafer batra 30 Ağustos 2008 - 05:13 - Yanıtla

    Devletin işi cok zor bir yanda ihracatcılar bir yanda hakkını emeginin karşılıgını isteyen bekleyen çiftciler.ihracatcılar devletin desdek vermesini istemiyor,bu nasıl bir anlayışdır,biz fındıkcılar bütün yaşamımızı fındıga endeksler ve ona göre borclanır ona göre sözler veririz,bilirizki arkamızda devletimiz var,bizleri sözde ihracatcıların eline bırakmaz.fındıgın diger ülkelerdeki maliyeti bizi ilgilendirmez,bizim ülkemizde 1kg fındık maliyeti net olarak 3050 ytldir.buna göre en azından üreteni kollamak ve üretken kalmasınıda desteklemek amacı ile fındık fiyatını 5500 ytl olarak bekliyoruz.teşekkürler

  5. asi genc 5 Eylül 2008 - 02:29 - Yanıtla

    lan bırakın bu milletin yakasını artık anasını ağlattınız yetmedimi millet ac sizin yüzünüzden nerdesin hükümet gelde gör halkını ne halde millet kuru ekmeğe muhtac olcak yakında

Güncel: İlişkili Diğer Haberler

En Son Yayınlanan Makaleler