Fındıkta felaket kapıda…

Bu makalede ele alınan konular hakkında hızlı bir genel bakış.

Fındıkta felaket kapıda…

10 Temmuz 2008

·

Ali Ekber Yıldırım

·

Köşe Yazısı

Güncelleme: Tem 10, 2008

Fındıkta yeni sezona 20 gün kaldı. Ortalık toz duman içerisinde.
Bir çok soru yanıt bekliyor. İşte o sorulardan birkaçı.
Fındık fiyatı ne zaman ve kim tarafından açıklanacak?
Arz fazlası en az 300 bin ton fındık olacağına göre bu fındığı devlet adına kim alacak?
İki yıldan beri hükümet tarafından arz fazlası fındığı almakla görevlendirilen Toprak Mahsulleri Ofisi(TMO) piyasadan çekilecek mi?
İki yıldan beri piyasadan adeta uzaklaştırılan Fiskobirlik, fındık piyasasında yeniden etkin olarak yer alacak mı?
TMO’nun deposundaki  2005 -2006 ve 2007 yıllarına ait toplam 300 bin ton kabuklu fındık ne olacak?
TMO, deposundaki fındığı ihalelerle satamadığına göre yağ yapılacak mı?
Yeni ürünü koyacak depo bulunabilecek mi?
Hükümet, 2008 ürünü arz fazlası fındığın alınması için gerekli olan kaynağı Fiskobirlik veya TMO’ya verecek mi?
Hükümet, 2009’daki yerel seçimleri dikkate alarak fındığa yüksek fiyat verir mi?
Fındıkla ilgili herkes bu soruların yanıtını bekliyor. Yanıt, Karadeniz’den değil Ankara’dan verilecek. Bu nedenle gerek üretici kuruluşları gerekse ihracatçılar Ankara’da kulis çalışmalarını yoğunlaştırdılar.
İhracatçıların ağırlıklı olarak söz sahibi olduğu Ulusal Fındık Konseyi, fındıkta avans fiyatının açıklanmasını ve bu fiyatın da 1.5- 2 YTL olmasını istiyor.
Avans fiyat uygulaması, ayçiçeğinde, pamukta, zeytinyağı ve diğer bazı tarımsal ürünlerde ilgili Tarım Satış Kooperatifleri Birlikleri tarafından uygulanıyor. Avans fiyat, piyasanın gelişimini izlemek ve satış fiyatına göre bir politika oluşturmak amacıyla uygulanıyor. Örnek vermek gerekirse, Tariş Pamuk Birliği, üreticiden pamuk alırken avans fiyat açıklıyor. Bu fiyat üzerinden üreticiden pamuk alıyor. Bu arada piyasanın, fiyatın gelişimine, devletin açıklayacağı destekleme primine ve pamuğun satış fiyatına göre kesin fiyatını açıklıyor. Aradaki farkı üreticiye ödüyor. Burada temel amaç üreticinin ve birliğin çıkarlarını korumak, finansman açısından kendisine avantaj sağlamaktır.
Fındıkta avans fiyat uygulaması çok zor. Çünkü, spekülasyona çok açık olan bir ürün. Ayrıca, fındık piyasasının geleceği bilinmez değil. Son yılların en yüksek rekoltesi bekleniyor. Kimine göre 800 bin ton kimine göre 900 bin ton kabuklu fındık üretimi olacak. TMO’nun deposunda da 300 bin ton gibi rekor bir stok var. Avans fiyat diyelim ki 2 YTL olarak açıklandı. Fındığı TMO veya Fiskobirlik üreticiden aldı. Fiyatın yükselmesi mümkün mü? Fiyat yükselmezse ve alınan fındık satılamazsa üreticiye kesin fiyat nasıl verilecek? Bu nedenle avans fiyat, fındık için uygun bir yöntem değil. Ama, birileri fındığın fiyatını 2 YTL olarak devlete ilan ettirmek istiyorsa o avans fiyat olmaz, üretici için ölüm fiyatı olur.
Geçen yıl seçim olduğu için, Hükümet fiyatı enflasyonun çok üzerinde yüzde 29 artışla açıkladı. Üretici de gitti oyunu AKP’ ye verdi. Bakalım bu sene fiyat ne olacak?
Düşük fiyat politikası için zemin hazırlandı. TMO’da uyguladığı politika ile buna destek verdi. TMO’nun işlevi tamamlandı. Üreticiden sanayiciye, borsacılardan ihracatçıya herkes TMO’nun fındıktan elini çekmesini istiyor.
Türkiye’de düşük fiyat politikası uygulandığında İtalya ve İspanya elindeki fındığı satamayacak. Dolayısıyla, geçmiş yıllarda olduğu gibi Türkiye’ye damping davası açmalarını beklemek sürpriz olmaz..
Fiskobirlik yönetimi de mevcut durumdan çok rahatsız. Fiskobirlik Yönetim Kurulu Başkanı Lütfü Bayraktar, aynı zamanda AKP Kocaali İlçe Başkanı. Yönetime seçilirken Fiskobirlik’in yeniden fındık piyasasına döneceğini ve üreticinin ürününü değerlendireceğine dair sözler verdi. Bayraktar ve ekibi bu sözleri yerine getirememenin huzursuzluğunu yaşıyor. Ankara’ya istifa edebileceklerine yönelik mesaj verdikleri ifade ediliyor. Hükümet, bunu önlemek için TMO’dan 30 bin ton fındığı Fiskobirlik’ e vermek için kararname hazırladığı ancak Hazine’ den Sorumlu Devlet Bakanı Mehmet Şimşek’ in bu kararnameyi “devlet hazinesine zarar getireceği” için imzalamadığı biliniyor.
Neresinden bakarsanız bakın, fındıkta yeni sezon öncesi felaket kapıda.Çok sıkıntılı bir dönem yaşanacak. Herkesin sorumluluk bilinci ile hareket etmesi ve sektörün en az hasarla bu yılı atlatması sağlanmalı.

Bu makale ile ilgili yapılan yorumlar

Fındık: İlişkili Diğer Makaleler

En Son Yayınlanan Makaleler