Gıda savaşları kapımızda biz hala ithalat peşindeyiz

Nedim Atilla/ Akşam Ege
Geride kalan yazılarımın birinin başlığı “Bunlar iyi günlerimiz”di… Geçen hafta sonu Lufthansa’nın direkt Berlin seferlerinin başlaması nedeniyle düzenlenen gezi sırasında Almanya’daki meslektaşlarla buluşup konuştuğumuzda gördüm ki, dünya medyasının birinci gündem maddesinde yaklaşmakta olan “gıda savaşları” var… Dünya gıda krizinden geçiyor ve Birleşmiş Milletler bünyesinde açıklanan “Küresel Tarımın Durumu” raporu, mevcut tarımsal üretim yöntemlerinden vazgeçilmesini ve çevreci bir tarım yapılmasını, genetiği değiştirilmiş organizma tarımından vazgeçilmesini öneriyor.
Kalkınma İçin Tarımsal Bilim ve Teknoloji Uluslararası Değerlendirmesi’nin (IAASTD) Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü’nde (UNESCO) duyurduğu rapor, tarımsal verimliliğin son 50 yılda arttığını ama bunun toplumsal ve çevresel maliyetlerinin büyük olduğunu, kazançların eşit dağılımının gerçekleşmediğini söylüyor. Özetle BM “bu böyle gitmez” diyor.
Bizde ise Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker “pirinç fiyatı artıyorsa bulgur yiyin” diyerek durumu kurtarmaya çalışıyor. Memlekete dönüşte,Dünya Gazetesi’nden sevgili dostum Ali Ekber Yıldırım’ın yazısını okudum.
Yıldırım’a göre sorun üretimden kaynaklanıyor: “Sorun üretimden kaynaklanıyor. Son yıllarda üretim alanları hızla daralıyor. 2002-2006 döneminde ekim alanları nohutta yüzde 20, kuru fasulyede yüzde 28, mercimek ve pirinçte yüzde 30 civarında geriledi. Çiftçi üretimden kaçırılıyor. Birçok üründe yüksek fiyatları konuşuyoruz. Fakat son 4-5 yılda üreticinin cebine giren fiyat enflasyona rağmen değişmiyor. Mazot, gübre ve ilaç gibi girdilerin fiyatları yüzde 100 artarken üretici fiyatları ancak yüzde 10-15 artıyor. Yani üretici düşük fiyata satıyor, tüketici yüksek fiyata alıyor, aracılar ve spekülatörler ciddi kazançlar elde ediyor.
İthalatı destekleyen tarım politikaları
Yıldırım, bu durumun müsebbibi olarak üretimi baltalayan tarım politikalarını göstermiş: “TMO piyasaya zamanında ürün verebilseydi bunlar olmayacaktı. Dünyadaki fiyat artışları önemli ama Türkiye’de artışlar iki kat fazla. Bu da üretimi değil ithalatı destekleyen tarım politikalarından kaynaklanıyor. Üreticiler üretimden kopuyor. Anadolu’da birçok yerde çiftçiler artık tarlasını satıyor ve ‘benim çocuğumu işe alın’ diye şart koşuyor…” Ali Ekber Yıldırım, bu gidişatın tüketiciler için de olumsuz sonuçlar doğuracağını da vurgulamış: “Tüketiciler daha fazla paraya daha sağlıksız ve kaçak ürünler tüketecek. Zaten et ve sütte ciddi problemler var. Türkiye’ye daha önce kanguru eti bile geldi. Bitkisel üretimde, hayvancılıkta, yaş meyve ve sebzede üretimi arttırıcı önlemler alınmalı. Potansiyel doğru değerlendirilirse Türkiye ithalat değil ihracat yapan bir ülke olur.”
Bu nasıl medya takibi?
Çoktandır yazmak istiyordum ama aldığım son mesaj zorunlu kıldı. Ülkemizde batıdaki benzerleri gibi medya takip şirketleri var. Siz veya kurumunuz bunlardan birine abone oluyor ve kendiniz veya kurumunuzla ilgili her türlü yayından haberdar oluyorsunuz. Her Allah’ın günü ne kadar da iyi medya takibi yaptığını televizyonlardaki reklamlarında bas bas bağıran bir şirkete abone olan İzmir’in seçkin ve önde gelen sanayi kuruluşlarından birinin yöneticisinden gelen mesajda bu şirketin işini hiç de iyi yapmadığını öğreniyoruz. Şirket bu kuruma “Biz bütün İzmir medyasını takip edemiyoruz sadece şu gazetenin şu ekini izliyoruz” diyormuş. Ben de sanayi şirketindeki yönetici dostuma bu şirketi hemen bırakmalarını, medya takibinin olmazsa olmaz birinci maddesinin tiraj kaygısı olmayan bir tarafsızlık olduğunu söyledim.
Bu şirketin yarattığı imaja bakarsanız onlardan iyisi yok. Ama sonuç ortada… Medya takibi yaptıran kişi ve kurumlara önerim çapraz sorgu yapmaları; örneğin medya takip şirketi ile iş yaparken bir günlüğüne bütün gazeteleri, dergileri alıp kendileri taramaları… O zaman daha iyi olacaktır kuşkusuz…