Bu makalede ele alınan konular hakkında hızlı bir genel bakış.

Hal Yasası ve mısır primi

20 Mart 2008

·

Ali Ekber Yıldırım

·

Köşe Yazısı

Güncelleme: Mar 20, 2008

Türkiye, yılda 40 milyon ton yaş meyve ve sebze  üretiyor. Bunun 2 milyon tonunu ihraç ediyor. Geri kalan 38 milyon tonu iç piyasada değerlendiriliyor. Daha doğrusu değerlendirilemiyor. Çünkü, ihraç edilen 2 milyon ton ürüne gösterilen özen ve önem  iç piyasa için gösterilmiyor.
Yaş meyve ve sebze ticareti, 1995’te yürürlüğe giren 552 Sayılı “Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname”  çerçevesinde yapılıyor. Kararnameye göre, toptancı hallerinde yaş meyve ve sebzenin alım-satım işlemi için, toplam satış bedeli üzerinden en fazla yüzde 8 olmak üzere komisyon bedeli ve bu bedelin KDV’si (yüzde 1.44) ile  yüzde 2’sini geçmemek şartıyla belediye payı (rüsum) tahsil ediliyordu.
Geçen yıl Mayıs’ta AKP Hükümeti, kararnamede çok önemli bir değişiklik yaptı. Ürünün üretildiği ilin halinden satın alınan malların, tüketime sunulacağı ilin haline de girmesi ve ikinci kez belediye payının, malın satışa sunulacağı yer belediyesince tahsil edilmesini zorunlu hale getirdi. Yani üreticinin ve tüketicinin üzerinden belediyelere ek bir gelir yaratıldı.
Geçen yıl bu konuyu gündeme getirmiş ve uygulamanın sektöre ve ülke ekonomisine yarardan çok zarar getireceğini yazdık. Nitekim öyle oldu.
Tüketici daha pahalıya yaş meyve ve sebze tüketirken, yüksek fiyat enflasyonu da körükledi.
Belediye rüsumunu ödemek için hal girişlerinde kamyonlar uzun kuyruklar oluşturdu. Yaşanan zaman kaybı, yaş meyve ve sebzelerdeki ortalama yüzde 7 olan fireyi iki katına çıkardı.
Her hale girişte adeta haraç ödemeye zorlanan firmaların hal dışına kaçışı ile kayıt dışı satış yaygınlaştı.Devlet vergi kaybına uğradı.
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nda uzun zamandan beri bekleyen Toptancı Halleri Yasa Tasarısı Taslağı bugün Ankara’da yapılacak toplantıda ele alınacak.
Toplantıya, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği(TOBB), Türkiye Meyve – Sebze Komisyoncuları Federasyonu( TÜSEMKOM), Sera Üreticileri ve Yatırımcıları Birliği (SERA-BİR) temsilcileri katılacak.
Geçen yıl yapılan değişikliğin sektöre verdiği zarar dikkate alındığında, Hal Yasası’nın sektörün sorunlarına çözüm getirecek şekilde çıkması büyük önem taşıyor. Yaş meyve ve sebze sektörünün yasada yer almasını istediği 3 önemli madde var.
1- Gerçek usulde vergiye tabi olan tüm işletmelerin hale girmeden doğrudan perakendecilere ,süpermarket, hipermarketlere ve dilediği her yere, fatura ve sevk irsaliyesi tanzim etmek koşuluyla satışının yapılmasını sağlamak üzere hal kapsamı dışında bırakılması.
2- Haller aracılığı ile satılacak ürünlerin ya üretildiği ilin halinden ya da tüketime
sunulacağı ilin halinden geçerek pazarlanması.
3- Hiçbir sektör ve üretim yerel yönetimlere cirodan  yüzde 2 veya başka bir oranda
ödeme yapmazken, belediye rüsumunun sadece yaş meyve ve sebzede uygulanması üretici ve tüketicinin üzerinden belediyelere kaynak aktarmaktır. Örneği olmayan bu uygulama kaldırılmalı.
Sektör, Sanayi ve Ticaret Bakanı Zafer Çağlayan ve ekibinden tasarı taslağının üreticinin ve tüketicinin yararına yasallaşmasını bekliyor.
                       *****
Mısır primi 2 kuruşa düşürüldü
DÜNYA Gazetesi’nde  15 Mart 2008’de yayınlanan 2008 tarım destekleri ile ilgili haberimizde dane mısır destekleme priminin 6,7 kuruştan  2 kuruş artırılarak 8,7 kuruşa yükseltileceği bilgisi yer aldı. Doğrusu, “dane mısır primi 6,7 kuruştan 2 kuruşa düşürüldü” olacaktır. Salı günü yayınlanan yazımızda düzeltmemize rağmen okurlardan çok sayıda telefon ve mesaj geliyor. Mısır üretimine bu kadar ihtiyaç varken destekleme priminin artırılması yerine düşürülmesi herkesi şaşkına çevirdi.

Bu makale ile ilgili yapılan yorumlar

  1. ahmet koç 20 Mart 2008 - 15:25 - Yanıtla

    mısır üretimide çoktu zaten………………….

  2. Olcay 20 Mart 2008 - 15:28 - Yanıtla

    mısır ürününün piriminin tekrar dünülüp en azından 2006 yılındaki miktar kadar verilmesini yetkililerden ricada bulunuyorum. Çünkü bupirime göre ilersi için harcama yapan çiftçimizin bütün hesapları altüst olmuş ve çok zor bir durum içine itilmiş olacaktır.Son olarak gübre maliyeti mısır için 1da alna 100 ytl gübre maliyeti oluşmuştur. Lütfen çok iyi düşünmenizi rica ediyorum bu durum bizi çok üzmüştür.

  3. METİN 21 Mart 2008 - 15:31 - Yanıtla

    eğer bu iş dedikerli gibi olursa yani 2 kuruşa düşerse çifçti bu priime dayanarak yaptığı masrafları nasıl karşılar? en azında 2006 yılında verilen miktar verilsin yoksa bu çiftçi nasıl ayakta kalır bu durum bütün çiftçileri çok üzmüştür bu soruna bi çözüm bulmak gerekir en azından 2006 yılında verilen miktar verilsin 2 kuruşa düşürülceğine 2 kuruş arttırılsın EGELİ BİR ÇİFTÇİ OLARAK SESLENİYORUM DUYUN ÇİFTÇİLERİ

  4. çiftçi atila 23 Mart 2008 - 13:17 - Yanıtla

    mısır destek in 2 krş olması demek mısır tarımının ölümü demek biz çiftciler bu desteklere güvenerek bütün ihtiyaçlarımızı destege güvenerek borçlandık ve harçamalarımızı buna göre ayarladık inşallah bu duyduklarımız bir rüyadır sayın yetgilerin bizlerinde maduriyeti anlar ve enazında 2006 yılı destegini öderler teşekkürler, 2008 yılı destegini şimdiden acıklasınlar çiftçi gelecegini ve hesabını ona göre ayarlar ekip ekmemekte kendi hesabını ona göre yapar sayın tarım bakanlıgı ve yetgililer bunun hesabını yaparlar GÜNEY DOGULU CİFTCİ OLARAK sesleniyorum daha hala güney doguluları kalkındırmak dedikleri buysa yetkililerin saygılar

  5. kamkar 25 Mart 2008 - 10:09 - Yanıtla

    bu nerden çıktı ya! ölelim mi istiyorlar.

  6. abdi bey 25 Mart 2008 - 10:33 - Yanıtla

    böyle bir pirim verilirse kayıtdışılık nasıl
    önlenecek bana göre önlenemez ben önümüz yıl faturasız satmayı düşünüyorum istersen 100 kuruş verilsin
    önemli değil görelim el mi yaman bey mi
    oyumuzu alırken 65 kuruş aldıktan sonra 2 kuruş yazık yazık çok yazık
    bir daha oy verirken iyi düşünecez beyler

  7. Abdullah 26 Mart 2008 - 08:38 - Yanıtla

    DÜNYA Gazetesi’nde 15 Mart 2008’de yayınlanan 2008 tarım destekleri ile ilgili haberimizde dane mısır destekleme priminin 6,7 kuruştan 2 kuruş artırılarak 8,7 kuruşa yükseltileceği bilgisi yer aldı. Doğrusu, “dane mısır primi 6,7 kuruştan 2 kuruşa düşürüldü” olacaktır. Salı günü yayınlanan yazımızda düzeltmemize rağmen okurlardan çok sayıda telefon ve mesaj geliyor. Mısır üretimine bu kadar ihtiyaç varken destekleme priminin artırılması yerine düşürülmesi herkesi şaşkına çevirdi.
    Siz böyle yanlışlık yapmışsınız ama biz çiftçiler perişan olmuşuz. 2 kuruş olması bizim yok olmamız demek, artırılması gereken yerde azaltıyorsunuz bi de diyorsunuz ki Güneydoğu kalkındırılacak. Bu konu hakkında bilgisi olan güzelcene yazı versin? Mardin’in Kızıltepe ilçesinde oturuyorum ve halkımız üründen kazanmıyor ancak primden gelen para ile borçları ödeyebiliyoruz.

  8. Hasan Zebirli 27 Mart 2008 - 08:53 - Yanıtla

    Sayın Bakan 2005 yılında da mısır fiyatlarını ve primini düşük açıklamıştı. Hem de kendisinden önceki bakanın buğday fiyat ve primini yüksek açıkladığını, bunun yanlış olduğunu vurgulayarak. Sonunda ne oldu? Herkes mısır üretiminden kaçtı. Firmalar tohumluk satamadı, depolarında kaldı. Üretim düştü. Yeni yeni bir noktaya geldi. Gene içine edecekler. Günübirlik yaşayan insanlarla ve politikalarıyla geber gitsin daha iyi.

  9. şahın 28 Mart 2008 - 04:19 - Yanıtla

    dane mısır prımı 67 kuruştan 22 kuruşa ındırıldı.başımız sagolsun.mısır açıgımız vardı hanı ne oldu.acaba önumuzdekı sene hangı b akanın oglu mısır ıthal edecek.kımse ekmez zaten.bugday 45 krş mısır 22 krş.daha yem bıtkılerı odenmedı.nıye acaba.yem bıtkısı icmallerı kasım 2007 de bakanlıga gonderıldı cıt yok.mazot gubre 27 martta gonderıldı 28 martta odendı.gelde bunu altında buzagı arama .çunku rakam yuksek yem bıtkılerınde dgd ode o da yok.çiftçi arkadaşlşar herkes oldugu yerde demokratık tepkısını koymaya davet edıyorum.allah katında ben hakkımı helal etmıyorum tarım bakanına.

  10. ferhat 28 Mart 2008 - 04:26 - Yanıtla

    sayın bakanımız dogu guney dogu kalkın dıracagım dıyordu .kım inanır bunaa kargalar guler.yenı yenı mısır ekıldı guneydoguda alsana dendı.yenı yenı hayvancılık gelişmeye başladı ala sana dendı.tarım da bıttı hayvancılık ta öldü.öldük ama tarım bakanı ve başbakan çiftçilerın katılı oldular.öldürdünüz taziyemize gelmeyın. sayın eker sayın erdogan.

  11. hayati 30 Mart 2008 - 05:48 - Yanıtla

    belki hatırlarsınız, 2004’de TMO %14 nemli mısırı 336 YTL/ton fiyatla alırken 50 ytl/ton desdek veriyordu,
    2005’de TMO % 14 nemli mısırı 260 YTL/Ton fiyata düşürünce üretici perişan oldu ve 2006’da mısır ekilişi % 50 düştü, 2006 ve 2007’de mısır üreticisi yeni yeni rahat bir nefes alıyorduki 2008’de mısır desteğinin 6,7 ykr’den 2 ykr’ye düşeceği bilgisi düştü ortalığa, sayın yetkililer lütfen bindiğiniz dalı kesmeyin, çiftçinin içinde olan birisi olarak söylüyorum, çiftçi pimi çekilmiş bomba gibi, lütfen…

  12. hüseyin kanşav 1 Nisan 2008 - 01:05 - Yanıtla

    hiç vermeyin bizde size oy vermiyelim istemeyede yüzünüz olmasın.bizde mutlu yaşıyalım. ……. …..

  13. servet 1 Nisan 2008 - 09:58 - Yanıtla

    Mısır pirimi 2 kuruşa düşerrülürse mısır üreticilerini öldürseniz daha iyi olur en azından borçtan kurtulurlar.

  14. muharrem güven 1 Nisan 2008 - 15:04 - Yanıtla

    beyler ben iki üniversite bitirmiş bir çifçi oğluyum.28 yaşındayım.kışları okulumda yazları babamla birlikte arazilerde çamurun batağın içinde çalışarak okudum.okudumda bu bataktan kurtuldummu HAYIR.hala bu mesleği yapıyorum.çünkü bu ülkede ac karnına başkasının işinde çalışmak istemedim.kendi işimde aç karnına çalışırım dedim.ama şu duruma bakıyorum da yaşamakta haram bize.Hani sözüm güya EFENDİLERİN seçtikleri efendileri ile dalga geciyor.Bürütüs gibi arkadan hancerliyor.67 den 2 kuruşa indirilen mısır desteklemesi buna bi örnektir.beyler aklınızı başınıza devşirin bi parca bezin peşinde koşacağınıza adam gibi işinizi yapın.çok değil yakında ac kalacaksınız haberiniz yok.sadece oy isterken değil.hizmet ederkende adam olun.ÇİFÇİ Bİ BOMBA BAKMAYIN İSYAN ETMEDİĞİNE DUA EDİNDE ELİNİZDE PATLAMYALIM

  15. bedran25 2 Nisan 2008 - 04:39 - Yanıtla

    SAYIN BAŞBAKANI GÖREVE CAGIRIYORUM.AKSİ HALDE CİFTCİ SOKAKLARA DÖKÜLÜR.TOPLUMSAL AYAKLANMA OLUR.AKP SEÇİMLERDEN ÖNCE 67 VERİYORDU ŞİMDİ 20 KURUŞ NERDEN CIKTI.BÜTÜN HESAP KİTAPLARIMIZI 67 GÖRE YAPMIŞIZ ONA GÖRE BORÇLANDIK.GÜBRENİN KİLOSUNUN 1500 YTL OLDUGU Bİ ÜLKEDE MISIRA 20 KURUŞ BİÇMEK VİCDANSIZLIKTIR.BAŞBAKANI TEKRAR DÜŞÜNMEĞE CAGIRIYORUM GÜNEYDOĞULU Bİ CİFTÇİ OLARAK.BEDRAN KURGA

  16. fırat 47 2 Nisan 2008 - 04:50 - Yanıtla

    ziraat odabaşkanlarına sesleniyorum.bu vicdansızlıgın önüne geçilmesi için birgün belirlenip çiftcilerin sokaklara dökülme zamanı gelmiştir.ciftçileri uysal koyun yerine koymaktan alıkonulmalıdır.mısır primi 20 kuruş olmamalı.mardin.fırat47

  17. fırat 47 2 Nisan 2008 - 04:55 - Yanıtla

    beyler ben 1 üniversite bitirmiş bir çifçi oğluyum. 25yaşındayım.kışları okulumda yazları babamla birlikte arazilerde çamurun batağın içinde çalışarak okudum.okudumda bu bataktan kurtuldummu HAYIR.hala bu mesleği yapıyorum.çünkü bu ülkede OĞLUYUM ac karnına başkasının işinde çalışmak istemedim.kendi işimde aç karnına çalışırım dedim.ama şu duruma bakıyorum da yaşamakta haram bize.Hani sözüm güya EFENDİLERİN seçtikleri efendileri ile dalga geciyor.Bürütüs gibi arkadan hancerliyor.67 den 2 kuruşa indirilen mısır desteklemesi buna bi örnektir.beyler aklınızı başınıza devşirin bi parca bezin peşinde koşacağınıza adam gibi işinizi yapın.çok değil yakında ac kalacaksınız haberiniz yok.sadece oy isterken değil.hizmet ederkende adam olun.ÇİFÇİ Bİ BOMBA BAKMAYIN İSYAN ETMEDİĞİNE DUA EDİNDE ELİNİZDE PATLAMYALIM

    BEDİRHAN KURĞA

  18. yusuf59 3 Nisan 2008 - 03:58 - Yanıtla

    hemen hemen bir çok yorumu okudum dertlerimiz ortak planlı bir soykırımla karşı karşıyayız ilk uçakla ilaçlamayı yasakladılar verim düştü şimdi de sadaka babında 20 ykr eee daha ne bekliyorsunuz ziraat odaları ne gerekse onu yapın yoksa uğraştıkları bez parçası içinde sizlerde hükümetle beraber gideceksiniz…saygılarımla

  19. mustafa gördebil 3 Nisan 2008 - 15:15 - Yanıtla

    sayın tarım bakanım mısır pirimini açıklarken gerçekten iyi düşündünüzmü bir konuşmanızda demiştiniz mısır fiyatı çok yükseldi daha ne pirim istiyorsunuz peki size soruyorum ay çiçeği yükselmedimi pamuk yükselmedimi zeytinin fiyatı yükselmedimi ve bu mahsüllerin içinde en fazla masrafı olanda mısır dır ay çiçeginin ne masrafı var allah aşkına hiç hesapladınızmı enaz masrafla yetişen mahsül ayçiçeğidir bunun primi aynı duruyor mısırınki düşüyor mısıra nekadar gübre kullanılıyor ve fiyatları nekadar oldu biliyormusunuz lütfen bunları araştırın ve tekrardan mısır primini bir düşünün veya 2 kuruşuda vermeyin hiç olmassa birgün gelirde mısırada destek verdik demezsiniz ALLAH aşkına iyi düşünün

  20. fatih şahin 4 Nisan 2008 - 08:11 - Yanıtla

    sayın çiftçi kardeşlerim selam eder ürününüzün bereketli olmasını dilerim. ama ürünün bereketi olsada satarken de parasını alır ve harcarkende bereketli olmuyor.çünkü çiftçiler agır maliyetlerin alında eziliyor her geçen gün borçlu çiftçi sayısı artıyor ve malından mülkünden oluyor daha ekmediği mahsülü bankalara borçlanıp çiğden yiyor.birde bunlar yetmezmiş gibi sayın hükümet çok veriyormuş gibi desteklemelerde indirime gidiyor.sayın büyüklerimiz ülkeyi bir felakete götürüyorsunuz memlekette hiç kimsenin alım gücü yok cebinde parası yok bu gidişle TÜRKİYE CUMHURİYETİ kendi kendini tarihe gömecek millet birbirine düşecek.herkes aklını başına alsın.geçmişten buyana memleketi sata sata bitirmedik sanayiden bankalardan sonra tarımımızıda yabancılara teslim etmek üzereyiz.kendi işini beğenmeyen yarın ele kul olur. biz elaleme kul köle olmak istemiyoruz.bu milletin sesini duyun.kulaklarınızı çıkan seselere kapatmayın.

  21. erkan 7 Nisan 2008 - 03:15 - Yanıtla

    bunuçok gülünç buluyorum ama akp haklı çünkü onlar fakir edebiyatıile halkı kandırmaya alışmış bir noktayanılıyorlar fakir halkkanırılır ama ölü halk kandırılamaz beyler yazıkbu çifçiye

  22. Hasana ha hasana 27 Nisan 2008 - 11:51 - Yanıtla

    Ya bu Akp kendini ne sanıyor bu %47 yi veren zihniyete soruyorum bunca olumsuzluk içinde nasıl bir pembe dünya hayal ediyorsunuz.?
    bunlar daha iyi günlerimiz…
    Dini kullanarak insanların inanç dünyasını sömüren bütün zihniyetin ALLAH belasını versin…

  23. mahmut 30 Mayıs 2008 - 05:02 - Yanıtla

    akp.hükümetib cok yazık ediyo desteklemeleri artırıyorum dıyo düsürüyo..ciftcide akp.yı..47.den 20.ye düsürecek.

  24. ibrahim ardan 4 Haziran 2008 - 09:15 - Yanıtla

    SAYIN BAŞBAKANIM SİZCE ÇİFÇİYE VERDİĞİNİZ DANE MISIR DESTEKLEMESİ 20 KRŞ ÇİFÇİYE YETERMİ MAZOT LT 3.5 YTL GÜBRE .2. YTL ÇİFÇİNİN BEKLENTİSİ DESTEKLEMEDİR BİZ AKP LİYİZ VERDİĞİMİZ OYLARI PİŞMAN ETİRMEYİNİZ. BİZE VERDİĞİNİZ SÖZÜ UNUTMAYINIZ ELBETTE BİRGÜN İKTİDARDAN DÜŞECEKSİNİZ.

  25. ibrahim ardan 4 Haziran 2008 - 09:16 - Yanıtla

    SAYIN BAŞBAKANIM SİZCE ÇİFÇİYE VERDİĞİNİZ DANE MISIR DESTEKLEMESİ 20 KRŞ ÇİFÇİYE YETERMİ MAZOT LT 3.5 YTL GÜBRE .2. YTL ÇİFÇİNİN BEKLENTİSİ DESTEKLEMEDİR BİZ AKP LİYİZ VERDİĞİMİZ OYLARI PİŞMAN ETİRMEYİNİZ. BİZE VERDİĞİNİZ SÖZÜ UNUTMAYINIZ ELBETTE BİRGÜN İKTİDARDAN DÜŞECEKSİNİZ. YORUMLAYAN MEHMET ARDAN HARRAN Ş.URFA

  26. bulent 11 Haziran 2008 - 15:27 - Yanıtla

    hükümet ne yapmak istiyor tası taragı toplayalım gidelimmi

En Son Yayınlanan Makaleler