Fındık ihracatında 702 milyon dolarlık kayıp!

Fındık ihracatındaki 10 aylık kayıp 702 milyon dolar

Ali Ekber YILDIRIM

İZMİR- Türkiye bu sezon, 2005-2006 sezonuna göre daha çok fındık ihraç etmesine rağmen daha az döviz girdisi sağladı. Fındık ihracatı miktar bazında artarken, değer bazında geriledi. Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği’nin verilerine göre, ihracat sezonunun başladığı 1 Eylül 2006’dan 30 Haziran 2007’ye kadar olan 10 aylık dönemde fındık ihracatı geçen sezonun aynı dönemine göre miktar olarak artmasına karşın, değer olarak 702 milyon dolar geriledi.
Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçılar Birliği’nin verilerine göre, Türkiye’nin 2006-2007 sezonunda ilk 10 aylık dönemde 227 bin 861 ton iç fındık ihraç ederek 1 milyar 130 milyon 581 bin dolarlık döviz girdisi sağladı.

2005-2006 sezonunda aynı dönemde 216 bin 610 ton iç fındık ihraç edilerek 1 milyar 832 milyon 488 bin dolar döviz girdisi sağlanmıştı. Türkiye önceki sezona göre fındık ihracatında 702 milyon dolar daha az gelir sağladı.Sezonun geri kalan 2 ayında bu açığın kapanması mümkün görülmüyor.
Yapılan ihracatın 188 bin tonu Avrupa Birliği ülkelerine yapılırken, 22 bin tonu ise Avrupa Birliği üyesi olmayan diğer Avrupa ülkelerine gerçekleştirildi.
Sezon bazında yapılan değerlendirmede olduğu gibi yıl bazında 12 aylık verilere göre de fındık ihracatı geriliyor. 2005’in 12 aylık döneminde 209 bin 364 ton iç fındık ihraç edildi ve karşılığında 1 milyar 928 milyon dolar döviz girdisi sağlandı. 2006’nın aynı döneminde miktar olarak yüzde 18’lik artışla 247 bin 186 ton iç fındık ihracatı gerçekleştirilmesine rağmen döviz girdisi 1 milyar 467 milyon dolarda kaldı.
Fındık ihracatındaki gerileme Türkiye İhracatçılar Meclisi(TİM)’ nin “Türkiye’nin en büyük 1000 ihracatçı firması” araştırmasına da yansıdı. TİM’ in araştırmasına göre 2005 yılında ilk 500 ihracatçı firma listesine 16 fındık ihracatçı firma girerken, 2006’da sadece 10 firma girebildi. İlk 500’e giren firmalar ise birkaç basamak gerilerken, milyonlarca dolar döviz kaybına uğradı.
TİM’ in araştırma sonuçlarına göre, Türkiye’nin en büyük fındık ihracatçısı Trabzon’da faaliyet gösteren Oltan Gıda Maddeleri İhracat İthalat Ticaret Limited Şirketi Oltan Gıda, 2005 yılında 552 milyon 553 bin dolarlık ihracat ile ilk 500 ihracatçı arasında 14. sırada yer alırken, 2006’da 15 basamak geriledi ve ihracatı da 330 milyon 663 dolara düştü.
Yüzde 70 yabancı sermayeli Progıda Tarım Ürünleri Sanayi ve Ticaret A.Ş’nin ihracatı ise, 137 milyon dolardan 135 milyon 375 bin dolara geriledi.
2005’te 5.sırada yer alan Poyraz Karlıbel Fındık Entegre Sanayi ve Ticaret A.Ş.iki basamak yükseler üçüncü sıraya yükseldi. İhracatını da artıran Poyraz Karlıbel, 2005 yılında 91 milyon 871 bin dolarlık ihracat yaparken 2006’da 126 milyon 549 bin dolar ihracat gerçekleştirdi. Sermayesinin yüzde 98’i yabancı olan Yıldızlı Fındık ve Tarım Ürünleri Sanayi ve Ticaret A.Ş’nin ihracatı ise aynı dönemde 135 milyon dolardan 118 milyon 819 bin dolara geriledi.
Sabırlar Fındık’ ın ihracatı 86 milyon 745 bin dolardan 79 milyon 368 bin dolara, Gürsoy Tarım Ürünleri’nin ihracatı ise 117 milyon 644 bin dolardan 61 milyon 238 bin dolara düştü. İlk 500 firma arasında yer alan Özgün Gıda’ nın ihracatı ise 91 milyon 619 bin dolardan 74 milyon 312 bin dolara geriledi. Yavuz Gıda ise, 2005’e göre ihracatını 47 milyon 259 bin dolardan 53 milyon 509 bin dolara çıkardı.
İlk 500’e giremediler
2005 yılında ilk 500 ihracatçı firma arasında yer alan Karadere Tarım Ürünleri, Başaran Gıda, Yılmaz Kardeşler,İstanbul Fındık ve Poyraz Tarımsal Ürünler Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş 2006’da ilk 500’e giremedi. [18 Temmuz 2007, Dünya Gazetesi]