İktidarı mazot mu belirleyecek?

Bu makalede ele alınan konular hakkında hızlı bir genel bakış.

İktidarı mazot mu belirleyecek?

27 Haziran 2007

·

Ali Ekber Yıldırım

·

Köşe Yazısı

Güncelleme: Haz 27, 2007

Mazot, tarım sektörü için  en az su kadar önemli. Çiftçinin traktörüne koyacak mazotu yoksa tarlaya giremez.Tarlanın sürülmesinden hasadın  sonuna kadar her aşamada mazot kullanılır.
Pamuk, pancar, buğday, mısır, ayçiçeği ve bir çok üründe mazot kullanımı daha çoktur. Fındık, meyve ve sebze gibi bazı ürünlerde ise daha az kullanılan bir girdi.
2002 seçiminde kırsal kesimde yüzde 50 civarında oy alan AKP’ nin en önemli kozu “ucuz mazot” olmuştu.  Seçim meydanlarında “mazotu ucuzlatacağız” diyen Tayip Erdoğan, üreticinin gönlünü de , oyunu da almıştı.
Bu seçimde de mazot en çok konuşulan konuların başında geliyor. Genç Parti’ nin “mazot 1 YTL olacak” sloganı daha şimdiden seçime damgasını vurdu. Siyasi partiler, medya, aydınlar, sivil toplum kuruluşları “mazot 1 YTL olur mu?” sorusunu  tartışıyor.
Geçen seçimde “ucuz mazot” sloganı ile iktidara gelen AKP ise,  muhalefet partilerinin ucuz mazot sözüne inanılmaz bir tepki gösteriyor.
Başbakan Tayip Erdoğan, “petrol kuyusu mu buldunuz da mazotu ucuza vereceksiniz” diyor.
Maliye Bakanı  Kemal Unakıtan ise, ucuz mazotun enflasyonu artıracağını söyledikten sonra, “ucuz mazot ülkeyi karanlığa götürür” diye tehdit ediyor.
Bu açıklamaları başkası yapsa inandırıcı olabilirdi. Fakat, Türkiye’de ucuz mazot uygulamasını ilk kez Tayip Erdoğan,Kemal Unakıtan ikilisi başlattı.
AKP, 2002 seçimlerinde “ucuz mazot” vaadi ile kırsal kesimde yüzde 50 oranında oy alarak tek başına iktidara geldi.  Zafer sarhoşluğu ile tarımda verdiği bir çok söz gibi bunu da unutturmak istediyse de üreticinin tepkisi ve ısrarlı takipçiliği sonucu Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk kez  AKP tarafından çiftçiye mazot desteği verildi. Üstelik, mazot kullanmayanlar bile  bu destekten yararlandı. Çünkü, mazot desteği üretim yapsın veya yapmasın tapusu olan herkese ödenen doğrudan gelir desteği kayıtları esas alınarak yapıldı. Çiftçinin ne kadar mazot aldığına bakılmaksızın yıllık dekar başına 3 milyon 900 bin lira mazot desteği verilmeye başlandı. Bu destek iki taksitte ödendi. Daha sonra tepkiler üzerine ödemelerde farklılaşmaya gidildi. Mazotun daha çok kullanıldığı sanayi bitkilerine daha çok destek, az kullanılan sebze ve meyvelere daha az destek verildi. Fakat, bu destek yine tapuya bağlı olarak verildi. Bu nedenle mazot desteğinden yararlananların bir kısmı gerçekte mazot almadı, görmedi,kullanmadı. Mazotu kullanan üretici ile hiç üretim yapmayan çiftçi aynı parayı aldı.
Daha da komik olanı mazot desteği çiftçi parası ile yapıldı. Mazot desteği için bütçeye kaynak konulmamıştı. Üreticiye ödenmesi gereken doğrudan gelir desteğinden kesinti yapılarak yine üreticiye mazot desteği diye verildi. Mazot desteği ilk olarak üreticiye seçimden 2 yıl sonra ödenebildi.
AKP döneminde 2003,  2004 ve 2005 üretim yılları için çiftçiye toplam 1 katrilyon 50 trilyon lira mazot desteği verildi. 2006 için planlanan ve 2007’de ödenecek mazot desteği 492 trilyon lira. Böylece AKP Hükümeti dönemindeki mazot desteği uygulamasının faturası 1 katrilyon 452 trilyon lira oldu. .Verilen destek üreticiyi memnun etmediği gibi amacına uygun verilmediği için tam anlamıyla kaynak israfı oldu. Balıkçılık,denizcilik,yat sektörü ve uluslar arası taşımacılıkta mazot desteği yerine vergi istisnası getirildiği için bu sektörler gerçekten ucuz mazot kullanıyor. Fakat çiftçiye aynı uygulama getirilmedi.
AKP Hükümeti döneminde mazot fiyatı yüzde 100’den daha fazla arttı. AKP, hükümete geldiğinde mazotun litresi  1 YTL’ nin altındaydı. Bugün 2,26 YTL.
Türkiye’deki çiftçi dünyanın en pahalı mazotunu kullanıyor. Vergi uzmanı Şükrü Kızılot’un hesaplamalarına göre rafineri çıkış fiyatı litresi 74 kuruş civarında olan mazotun sadece Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) 83 kuruş. Bunun üzerinden bir de Katma Değer Vergisi(KDV) alınıyor. Pompa çıkış fiyatı 74 kuruş olan mazot çiftçinin traktörüne 2, 26 YTL’ den satılıyor.
Muhalefet partileri bu vergilerin bir kısmını kaldırarak üreticiye daha ucuz mazot vereceklerini söylüyor. Kimisi hiç vergi almayacağını söylüyor. Cumhuriyet Halk Partisi 83 kuruşluk ÖTV’ nin ve buna bağlı olarak ÖTV’ den alınan KDV’nin çiftçiden alınmayacağını söylüyor. Bu yapılmayacak, yerine getirilmeyecek bir söz değil.
Yapılan hesaplamalara göre CHP’nin verdiği bu sözün maliyeti 2 milyar YTL seviyesinde. Bu gerçekten ve bilinçli olarak yapılabilirse, hem ekonomiye fazla yük getirmeyecek, hem de üreticiye çok ciddi bir katkı sağlayacaktır. Kaldı ki, böyle bir destek ile hem üretim artacağı için, hem de çiftçi daha fazla kayıt altına alınacağı için ülke ekonomisi zarar değil yarar görür.
AKP’ nin verdiği ve üretime, üreticiye katkısı tartışmalı olan 1 katrilyon 452 trilyon liralık mazot desteği amacına uygun kullanılmadığı için çiftçiye yarar sağlamadığı gibi ülke ekonomisine de zarar verdi. Belki de Başbakan Erdoğan ile Maliye Bakanı Unakıtan, bu nedenle mazot desteğine bu kadar karşı çıkıyorlar.
Geçmiş hatalardan ders alınarak yapılacak mazot desteği çiftçiye de ekonomiye de katkı sağlar. Bu nedenle CHP ve diğer partiler iktidara gelirken AKP’ nin gösterdiği acemiliği yaşamamak için şimdiden mazot desteğinin nasıl uygulanacağının altyapısını hazırlamalı. Üretim yapmayan, mazotu tarımda kullanmayanların mazot desteğinden yararlanması engellenmeli.
Mazot desteği gerçek çiftçiye ve amacına uygun ve her yıl düzenli olarak  verilecek bir yapının oluşturulması şart. Ancak o zaman mazot desteği seçim malzemesi olmaktan çıkar. Yoksa iktidarı mazot belirlemeye devam edecek.

Bu makale ile ilgili yapılan yorumlar

  1. oguz 4 Şubat 2008 - 04:58 - Yanıtla

    slm lar oncelıkle sız den bırsey sormak ıstıyorum dogrudan gelır desteklerı nezaman verılecek onun ogrenmek ıstıyorum
    sıtenıs gusel olmuz sıse bı tavsıyede bulunayım madem sıte yapmıssınız sıtenın ıcınde tarımlala ılgılı bılgıler verın veya tarımın yapılıs asamasına kadar tanıtın resım ler koyun bıraz canlı yapın sıteyı by

  2. oguz 4 Şubat 2008 - 04:59 - Yanıtla

    eger yardım ıstersenıs sıtenıse admınlık yaparım

En Son Yayınlanan Makaleler