Kırsal kalkınma destekleri…

Bu makalede ele alınan konular hakkında hızlı bir genel bakış.

Kırsal kalkınma destekleri…

24 Ocak 2007

·

Ali Ekber Yıldırım

·

Köşe Yazısı

Güncelleme: Şub 23, 2024

Tarımda olduğu gibi, kırsal kalkınmada da Türkiye’nin planlı,hedefleri belirlenmiş bir politikası yok.
Her hükümet döneminde farklı politikalar,farklı uygulamalarla kırsal kesime yönelik bazı çalışmalar yapılıyor. Ancak, uzun vadeli ve kırsal kesimin ihtiyaçlarını dikkate alan bir politika oluşturulamadığı için başarılı olunamıyor. Ülkenin kıt kaynakları verimsiz ve bilinçsizce harcanıyor.
Bir önceki Tarım Bakanı Prof.Dr. Sami Güçlü,”Kırsal Alanda Sosyal Destek Projesi”ni başlattı.Yaklaşık 1 katrilyon lira (1 milyar YTL)para harcandı. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Fonu (Fak-Fuk Fon) işbirliği ile tarımsal kooperatifler aracılığı ile fakir çiftçiler borçlandırılarak 2’şer inek dağıtıldı. Bu ineklerin bir bölümü öldü, bir bölümü kasapta kesildi. Bir bölümü verimsiz diye elden çıkarıldı.
Sami Güçlü görevden alındı, yerine Mehdi Eker atandı. Mehdi Eker,bu projeye karşı olduğunu her fırsatta dile getirdi, ama uygulamaya da devam etti.
Uygulanmakta olan önemli bir proje daha var.Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Teşkilatlanma ve Destekleme Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan “Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı. Bu program, 2005’te 16 ilde pilot uygulama ile başladı.
Uygulama tebliği 6 Nisan 2006 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdikten sonra 81 ile yaygınlaştırıldı.
Program kapsamında ekonomik yatırımlar ve altyapı yatırımları destekleniyor. Fakat, Tarım Bakanlığı kendisini,bu projeyi yeterince anlatamadığı için yatırımcılar, kırsal kesimde yaşayanlar bu desteklerden habersiz.
Bu desteklerden nasıl yararlanabiliriz diye soran okurlarımız için kısa ve öz bazı bilgiler verelim.(Ayrıntıları www.tedgem.gov.tr adresinden öğrenebilirsiniz)
Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı kapsamında desteklenen ekonomik yatırımlar şunlar:
1- Tarımsal ürünlerin depolanması,işlenmesi,paketlenmesi,ambalajlanmasına yönelik yatırım tesisleri.
2- Jeotermal,güneş,rüzgar ve diğer alternatif enerji kaynakları kullanılarak kurulacak seralara yönelik yatırımlar.
Altyapı yatırımlarından ise, kırsal alanda mevcut köy bazlı sulama tesislerinin rehabilitasyonuna yönelik sunulacak altyapı projelerinden uygun  olanlar destekleniyor.
Ekonomik yatırımlarda, bireysel,grup ve özel kuruluş projeleri bu desteklerden yararlanabiliyor.
Altyapı yatırımlarında ise Kaymakamlıklar,Köylere Hizmet Götürme Birlikleri ile Sulama Kooperatifleri tarafından teklif edilen yatırımlardan uygun görülenler destekleniyor.
Ekonomik yatırımların yüzde 50’si, altyapı yatırımlarının yüzde 75’i hibe desteği ile finanse ediliyor.
Ekonomik yatırım yapan bireysel yatırımcılara en fazla 25 bin YTL, grup başvurularında 175 bin YTL. hibe desteği veriliyor.
Altyapı yatırımlarında üst limit 300 bin YTL.
Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker’in açıklamalarına göre, hibe desteği ile başlatılan bu program kapsamında bu güne kadar yatırım tutarı 334 milyon YTL olan 256 proje uygun bulundu. Bu kapsamda verilen hibe desteği toplamı ise, 151 milyon YTL.
Kırsal kesimde yatırıma ihtiyaç var. Bu yatırımların desteklenmesine ihtiyaç var. Bu nedenle bu projenin,bu programın başarılı olması çok önemli.
Fakat proje ile ilgili özellikle de altyapı yatırımlarında uygulamada ciddi sıkıntılar,sorunlar yaşanıyor.
Bakanlık tarafından hazırlanan ve yapılan ihalelerle ilgili kuralları içeren “uygulama rehberi” ve “satın alma” kitabını anlamak çok kolay değil.Satın alma kitabının 14.sayfasında ihaleyi kazanan firmaya “avans ödemesi yapılacak” deniliyor.Kitabın 163.sayfasında “banka teminat mektubu karşılığında avans ödenecek” deniliyor. Kitabın sonunda 195.sayfada ise,”avans ödemesi yapılmayacak” deniliyor. Hangisi doğru,hangisi uygulanacak?
Sulama yatırımları için belirlenen üst limitin 300 bin YTL olması, büyük köylerde ciddi sorunlara neden oluyor. Çünkü bu para ile köydeki sulama yatırımlarının ancak bir bölümü yapılacak.Paraya göre sulama anlayışı köylerde ayrımcılığa yol açacağı ve huzuru bozacağı yönünde endişeler var.
Çok daha önemlisi verilen hibe desteğinden yüzde 18 KDV alınıyor. Bakanlığın uygulama rehberi kitabında projeye KDV’nin dahil olduğu yazılırken,satınalma el kitabında “KDV dahil edilemez” deniliyor.Bu konunun mutlaka açığa kavuşturulması ve hibe desteğinin KDV’den muaf olması gerekir.
Kaymakam,Köye Hizmet Götürme veya Sulama Birliği proje hazırlayarak ihaleye çıkıyor. Bu ihaleler Kamu İhale Yasası kapsamında değil. Dolayısıyla ihaleyi yapan kurum,gerekçe göstermeden ihaleyi iptal edebiliyor.Bugüne kadar 1.etap sulama yatırımlarından 12 tanesi kabul edildi. Ancak yapılan ihalelerin hepsi iptal edildi.Yakında ihale nedeniyle hakkında dava açılan,suçlanan,hatta tehdit edilen, vurulan kaymakamlar olursa kimse şaşırmasın.
Öyle anlaşılıyor ki, bir çok proje gibi “Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi” projesi de Ankara’da masa başında hazırlanmış. Proje kırsala gidince, uygulamaya başlanınca ciddi sorunlar yaşanıyor. Bakanlık bu sorunları gidermezse bu projenin de başarıya ulaşması hayal olur.
***
Hrant Dink’in ölümü..
Yüzyıllardır bu topraklarda barışın ve kardeşliğin türküsünü birlikte söylediğimiz yurtsever insanlardan birini daha, Hrant Dink’i katlettiler. Ölümü ile barışın ve kardeşliğin türküsüne bir dize daha ekleyen Gazeteci Hrant Dink’i saygı ile anıyoruz.
 

Bu makale ile ilgili yapılan yorumlar

Tarım: İlişkili Diğer Makaleler

En Son Yayınlanan Makaleler